Πάτερ πατέρων Υπάτιε, Ορθοδοξίας φωτί
1 Απριλίου 2021«Πάτερ πατέρων Υπάτιε, Ορθοδοξίας φωτί [1]»
Στις 31 Μαρτίου η Αγία μας Εκκλησία εορτάζει τον θαυματουργό και Θεοφόρο Ιεράρχη, Υπάτιο Επίσκοπο Γαγγρών της Παφλαγονίας.
Γεννήθηκε κατά την περίοδο της βασιλείας του Μεγάλου Κωνσταντίνου (307-337). Λόγω του ενάρετου βίου του η Εκκλησία τον προσκάλεσε να την υπηρετήσει από το βαθμό του Αρχιερέως. Έτσι, τον εξέλεξαν Επίσκοπο Γαγγρών. Μετείχε στις εργασίες της Α΄ Οικουμενικής Συνόδου το 325, η οποία συνεκλήθη υπό του Μεγάλου Κωνσταντίνου στη Νίκαια της Βιθυνίας [2]. Στη Σύνοδο υπεράσπισε μαζί με τους άλλους θεοφόρους Πατέρες την Ορθόδοξο Πίστη από την αίρεση του Αρείου «τας Αρείου κόρας ημαύρωσας». Κατέστη χαρισματικός Επίσκοπος της πόλεώς του και διακρίθηκε για το χάρισμα της θαυματουργίας του επιτελώντας πλειάδα θαυμάτων.
Ακόμη, κατόρθωσε και καθοδήγησε πνευματικά το ποίμνιό του, κατέστη δρακοκτόνος τότε που σκότωσε τον δράκοντα, ο οποίος βρισκόταν στο βασιλικό θησαυροφυλάκιο και θανάτωνε όποιο τον πλησίαζε, και κατήχησε πολλούς απίστους και ετεροδόξους στην πίστη του αληθινού Θεού. Διακρίθηκε για την πιστότητά του στα ορθόδοξα δόγματα. Με την υπομονή και την θερμή του προσευχή κατόρθωσε να εξαφανίσει τους τυφλοπόντικες που έπλητταν την περιοχή και κατέτρωγαν τους καρπούς της επαρχίας, κατάφερε να μετατρέψει το αλμυρό νερό της θαλάσσης σε γλυκό «τερατουργών δια σου, ο ζωοδότης Χριστός ο Θεός, ιάσεων θησαυρόν, το ύδωρ ανέδειξεν, ευχαίς σου Υπάτιε, γλυκασμόν θαυμάτων, το πικρόν απεργασάμενος ». [3]
Αγωνιστής ο Άγιος Υπάτιος, σταθερός και ζηλωτής στην πίστη του, πράγμα που προκάλεσε φθόνο στους αιρετικούς Νοβατιανούς [4] όταν είδαν πολλοί άπιστοι και αιρετικοί να ελκύονται και να ασπάζονται την αληθινή πίστη του Κυρίου ημών Ιησού Χριστού. Επίσης, συγκάλεσε Τοπική Σύνοδο μαζί με άλλους 12 Επισκόπους, γνωστή ως η Σύνοδος των Γαγγρών, στην οποία καταδίκασαν τον Επίσκοπο Σεβαστείας Ευστάθιο [5].
Οι Νοβατιανοί γεμάτοι από φθόνο ήθελαν να εκδικηθούν τον Υπάτιο, επειδή τον θεωρούσαν επικίνδυνο για την ομάδα τους. Έτσι, σκέφτηκαν να τον εξοντώσουν. Τους δόθηκε η ευκαιρία και υλοποίησαν το δαιμονικό τους σχέδιο. Μια μέρα καθώς περπατούσε σε κάποιο δύσβατο μέρος, τον περίμεναν φανατικοί Νοβατιανοί οπλισμένοι με ξύλα και πέτρες. Πλησιάζοντας ο Άγιος, όρμησαν πάνω του και άρχισαν να τον κτυπούν ανελέητα με ρόπαλα, ραβδιά και πύρινα μαχαίρια. Αφού τον μαστίγωσαν, πληγώνοντάς τον, τον έριξαν σε βαθύ φαράγγι. Αντί ο άνθρωπος του Θεού να διαμαρτυρηθεί, να οργισθεί και να θυμώσει, ανέβλεψε προς το Θεό και τον ικέτευσε να τους συγχωρήσει. Το παράδειγμα αυτό μας θυμίζει τον Κύριο μας Ιησού την ώρα που τον σταύρωναν «πάτερ, άφες αυτοίς· ου γαρ οίδασι τι ποιούσι » [6], τον Πρωτομάρτυρα Στέφανο, όταν τον λιθοβολούσαν οι Ιουδαίοι «Κύριε, μη στήσης αυτοίς την αμαρτίαν ταύτην » [7], καθώς και τον Άγιο Διονύσιο Ζακύνθου, ο οποίος συγχώρεσε τον δολοφόνο του αδελφού του. Η διδασκαλία του Ιησού για συγχώρεση και αγάπη δεν είναι απλά κάποια ηθική θεωρία αλλά βιώνεται μέσα στη ζωή των Αγίων μας. Αυτή την υπέρ φύση κατάσταση βίωσαν οι άγιοι της Εκκλησίας οι οποίοι ενστερνίσθηκαν το λόγο του Ιησού για συγχώρεση και αγάπη.
Την ώρα που προσευχόταν ο Άγιος για τους βασανιστές του, μια γυναίκα από την ομάδα αυτών όταν αντίκρυσε ότι ζούσε ακόμη, άρπαξε μια μεγάλη πέτρα ρίχνοντάς την στο κεφάλι του, με αποτέλεσμα να επέλθει ακαριαία ο θάνατός του.
Πολυάριθμα θαύματα ακολούθησαν, τα οποία επιτελούσαν τα χαριτόβρυτά του λείψανα. Ένα από αυτά σχετίζεται με την δολοφόνο γυναίκα του Αγίου. Όταν του έριξε την πέτρα και είδε πώς πέθανε ο Άγιος, την ίδια στιγμή κυριεύθηκε από ακάθαρτο και μιαρό πνεύμα, το οποίο άρχισε να την βασανίζει σκληρά. Άρχισε να κτυπά με την πέτρα που θανάτωσε τον Άγιο το στήθος της, κλαίοντας για το σφάλμα της. Ελευθερώθηκε από το δαιμόνιο όταν τοποθετήθηκε το ιερό σκήνωμα του Αγίου στον τάφο.
Στην Ορθόδοξη Εκκλησία αποδίδουμε στα Αγία λείψανα τιμή και ευλαβική προσκύνηση, η όποια όμως δεν αποτελεί λατρευτική προσκύνηση η λατρεία. Τούτο γιατί κανείς ποτέ ορθόδοξος χριστιανός δεν ταύτισε στη σκέψη του τα τίμια λείψανα με «θεούς», σύμφωνα με τον μακαριστό καθηγητή της Θεολογίας, π. Αντώνιο Αλεβιζόπουλο. Έτσι κι εμείς αποδίδουμε τιμή στα λείψανα του σήμερα εορταζόμενου Αγίου και κάθε Αγίου, παρακαλώντας τον να μας καθοδηγεί πάσας τας ημέρας της ζωής μας και να πρεσβεύει για τη σωτηρία των ψυχών μας προς τον Κύριο Ιησού.
Στη Γάγγρα της Παφλαγονίας ανηγέρθη ναός στο όνομα του Αγίου Υπατίου. Όμως, οι Έλληνες τον άφησαν λόγω της Μικρασιατικής καταστροφής του 1922.
Ταις αυτού αγίαις πρεσβείες ο Θεός ελέησον και σώσον ημάς!
