Γεωγραφική επέκταση, πληθυσμιακή συνοχή & θρησκευτική λατρεία στο κράτος του Σαμουήλ και επέκεινα: Άγιος Ιωάννης Βλαδίμηρος

Με επίκεντρο το βίο και τη μορφή του αγίου Ιωάννου Βλαδιμήρου, η παρούσα διάλεξη θα επικεντρωθεί σε δύο επίπεδα. Στο πρώτο, θα αναφερθούμε στην προς δυσμάς γεωγραφική επέκταση του κράτους του Σαμουήλ και στην προσπάθειά του, αφού κέρδισε τον πόλεμο, να μη χάσει την ειρήνη, προσεταιριζόμενος τοπικούς άρχοντες μέσω του δυναστικού γάμου της κόρης του Κοσάρας με τον μετέπειτα άγιο Ιωάννη Βλαδίμηρο. Κατόπιν, θα αναφερθούμε στα προβλήματα της ιστορικής έρευνας του βίου του αγίου.

Άγιος Ιωάννης Βλαδίμηρος, 1625, τοιχογραφία Αγίου Νικολάου Σέλτσανης

Στο δεύτερο επίπεδο της εισήγησης, θα πραγματευθούμε τη διάδοση των λατρειακών τιμών του αγίου σε μεταγενέστερες περιόδους. Θα δούμε πώς, εν συνειδότι της ιδιότητας του αγίου να συνέχει μέσω της λατρείας και του προσκυνήματός του πολιτιστικά και γλωσσικά ετερογενείς πληθυσμούς των δυτικών Βαλκανίων, διάφοροι τοπικοί ηγεμόνες κατά τους τελευταίους πριν την Άλωση αιώνες προσπάθησαν να προτεταιρισθούν την αίγλη και το προσκύνημά του για την προώθηση των πολιτικών τους φιλοδοξιών στην ευρύτερη περιοχή. Θα δούμε, επίσης, ότι από τα τέλη του 17^ου αιώνα οι λατρειακές τιμές του αγίου εντάχθηκαν στο ιδεολογικό πλαίσιο κατασκευής μίας υπερεθνικής τοπικής ταυτότητας περί την Αρχιεπισκοπή Αχριδών.

Εντέλει, θα εξετάσουμε πώς, με την ανάπτυξη των εθνικιστικών κινημάτων στα Βαλκάνια, η μορφή του αγίου κατέστη ‘μῆλον τῆς Ἔριδος’ μεταξύ διαφόρων εθνικών κρατών και παραδόσεων. Όπως θα διαπιστώσουμε, η μορφή του αγίου στην ιστορική της πορεία από το κράτος του Σαμουήλ μέχρι σήμερα αποτελεί συναρπαστικό κομμάτι – ενοποιητικό ή διχαστικό – της βαλκανικής μας ιστορίας.

Ο Κωνσταντίνος Γιακουμής είναι αναπληρωτής καθηγητής ιστορίας, τέχνης και της διδακτικής τους, καθώς και κοσμήτωρ της Σχολής Ανθρωπιστικών Σπουδών και Γλωσσικής Επικοινωνίας του Πανεπιστημιακού Κολλεγίου ΛΟΓΟΣ στα Τίρανα της Αλβανίας. Είναι διδάκτωρ Βυζαντινών, Οθωμανικών και Νεοελληνικών Σπουδών από το Πανεπιστήμιο του Μπέρμιγχαμ της Αγγλίας (2002) και δραστηριοποιείται ερευνητικά στο χώρο των Βαλκανίων από το 1992με επίκεντρο την Αλβανία. Το θέμα της παρούσας διάλεξης συνοψίζει δεκαετείς σχετικές μελέτες και δημοσιεύσεις του. Στο πλέον πρόσφατο βιβλίο του ο Κωνσταντίνος Γιακουμής εξέδωσε τον Εκκλησιαστικό Κώδικα Δρυϊνουπόλεως και Αργυροκάστρου (1760-1858), Εκδόσεις Πανεπιστημιακού Κολλεγίου ΛΟΓΟΣ, Τίρανα, 2020.

Ο σύνδεσμος:

Join Zoom Meeting

https://authgr.zoom.us/j/95958353508

Meeting ID: 959 5835 3508