Οι παγίδες του διαβόλου και η αυτοπαγίδευσή μας

Η λέξη παγίδα, δεν έχει μόνο την πραγματική έννοια της ζωής των κυνηγών, αλλά και έννοια μέσα στην εν γένει ζωή των ανθρώπων. Προσλαμβάνει έννοια κυριαρχική σε περίοδο πολέμου έναντι των εχθρών, ως ανάγκη τακτικής πολέμου με σκοπό τη νίκη ή την αποτελεσματική άμυνα. Προσλαμβάνει όμως και έννοια έφαμαρτη σε καιρό ειρήνης, όταν χάριν της φιλοδοξίας ήτης φιλοπρωτίας ή χάριν οικονομικού συμφέροντος, οι μέν θέτουν παγίδες στους δε. Αυτά δηλαδή που ονομάζουμε αθέμιτα μέσα προκειμένου να επιτύχουν του σκοπού των. Αυτό δείχνει ακάθαρτη σκέψη, εμπάθεια, αισθήματα αφιλάνθρωπα και σε ακραίες περιπτώσεις απάνθρωπα.

Είναι έργο κατά μίμηση του έργου του διαβόλου ο οποίος είναι ο απ’ αρχής πονηρός παγιδευτής. Αμέσως από την αρχή της ιστορίας του ανθρωπίνου γένους βάζει την παγίδα στην προσέγγιση και συνομιλία του με την Εύα· «Σας είπε ο Θεός να μη φάτε από αυτό τον καρπό για να μη γίνετε κι εσείς Θεοί…»[Γέν. 3,4-5]. Στην κάθε παγίδα ενυπάρχει το ψέμα με επιδιωκόμενο σκοπό. Μετά την έξωση του ανθρώπου από τον παράδεισο, ο διάβολος συνέχισε και συνεχίζει να βάζει καθημερινά παγίδες στους ανθρώπους, για να αμαρτάνουν και να κολασθούν. Για να συμπαρασυρει στη δική του κόλαση όσους περισσότερους μπορεί.

Ο σφοδρός πολέμιος του σατανά Μέγας Αντώνιος, με έκπληξη ομολογούσε: «Είδον εγώ τας παγίδας του διαβόλου ηπλωμένας εν τη γη και είπον τις δύναται σωθήναι»;

Ο ίδιος αλλά και όλοι οι άγιοι βάσει της εμπειρίας των και του φωτισμού τους, υποδεικνύουν τους τρόπους διαφυγής από αυτές τις παγίδες.

Όμως, δυστυχώς υπάρχει και η αυτοπαγίδευση. Όταν δηλαδή εμείς οι ίδιοι παγιδεύουμε τον εαυτό μας, αναπαυμένοι αυτάρεσκα μέσα στη σκέψη μας που θεωρούμε σίγουρα σωστή. Μέσα στο βόλεμά μας που μας εγγυάται δήθεν ειρηνική ζωή, μέσα στη γλυκειά ψευδαίσθηση των παθών μας των οποίων δεν βλέπομε τη μακροπρόθεσμη φθορά που μας προκαλούν. Μας οδηγούν σιγά-σιγά στην σκλήρυνση της ψυχής, στην πώρωση, δηλαδή στην αμετανοησία. Δημιουργούμε έτσι ένα φράχτη γύρω μας, που ενώ μας κάνει να θεωρούμε τους εαυτούς μας ασφαλείς και να λέμε «καλά είμαστε έτσι», αυτός οφράχτης εμποδίζει να φθάσει μέσα στην ψυχή μας ο αφυπνιστικός λόγος του Θεού και των ανθρώπων Του.

Τίποτε άλλο δεν χαροποιεί τον διάβολο όσο αυτή η αυτοπαγίδευση και αυτοφυλάκιση, διότι εκεί μας έχει σίγουρους. Δεν χρειάζεται να σχεδιάζει πώς θα μας κάνει να αμαρτήσουμε. Μας έχει κουρδίσει σαν ρολόγια και ασχολείται με αυτούς που του πάνε κόντρα.

Αυτό ίσως να εννοεί η εξής ιστορία του «Γεροντικού»: Κάποτε ένας ενάρετος ασκητής πήγε στην πόλη για να πουλήσει τα εργόχειρά του προκειμένου να εξασφαλίσει τη διατροφή του. Περνώντας έξω από το ασκητήριο κάποιου άλλου ερημίτη, είδε ένα πλήθος δαιμόνων να είναι ανήσυχο και να σχεδιάζει διάφορα πράγματα. Πλησιάζοντας στην πόλη είδε πάνω στα τείχη της να χουζουρεύει ανενόχλητος ένας τεράστιος διάβολος.

Σαν γύρισε πίσω στο δικό του ασκητήριο, έπεσε σε έντονη προσευχή και παρακαλούσε τον Θεό να του εξηγήσει το μυστήριο. Και ο Θεός τον πληροφόρησε. Ο ερημίτης ήταν ενάρετος άνθρωπος και η αρετή του ενοχλούσε τους δαίμονες, διότι με την προσευχή και τις διδαχές του έσωζε πολλές ψυχές και πάνω απ’ όλα όχι απλώς θα έσωζε τη δική του ψυχή, αλλά θα γινόταν άγιος. Οι δαίμονες ήταν ανήσυχοι και σχέδιαζαν να βρούν τρόπο να τον καταστρέψουν. Αντίθετα οι άνθρωποι της πόλης εκείνης ζούσαν μέσα στην αμαρτία καθημερινά, χωρίς καθόλου να ενδιαφέρονται για τη σωτηρία τους. Ένας σατανάς ήταν κοντά τους κι αυτός… χουζούρευε ήσυχος και ευχαριστημένος.

Όσο, λοιπόν, κανείς ζεί αυτοπαγιδευμένος, είναι βέβαιη η ψυχική του απώλεια. Εάν όμως αφυπνισθεί, μετανοήσει και αγωνισθεί, τότε με τη βοήθεια της χάριτος του Θεού, και τον φράχτη γκρεμίζει και τον διάβολο αντιμετωπίζει αποτελεσματικά.

Πηγή: Αρχιμ. Χρυσοστόμου Παπαδάκη, Επί το Άροτρον, Αθήνα 2021.