Μέγας Βασίλειος: Ας υποδεχθούμε χαρούμενοι τις πολυπόθητες αυτές ημέρες!

Μέγας Βασίλειος.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Μεγάλου Βασιλείου, Λόγος β’ περί νηστείας

Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=335655

3. Να κακοπαθήστης σαν καλός στρατιώτης και να αθλήσης με νόμιμα μέσα, διά να στεφανωθής, γνωρίζων καλά εκείνο, ότι καθένας που αγωνίζεται είναι εις όλα εγκρατής. Αξίζει δε να μη παραβλέψωμεν αυτό που μου ήλθεν εις τον νουν τώρα που ομιλώ, ότι δηλαδή εις τους κοσμικούς στρατιώτας το συσσίτιον αυξάνεται ανάλογα με τους κόπους, εις τους πνευματικούς όμως οπλίτας αυτός που έχει την ολιγωτέραν τροφήν έχει το μεγαλύτερον αξίωμα.

Διότι όπως η περικεφαλαία μας διαφέρει κατά την φύσιν προς την φθαρτήν, διότι ύλη αυτής μεν είναι ο χαλκός, η άλλη δε έχει συσταθή από την σωτήριον ελπίδα, και η ασπίδα εις εκείνους μεν έχει κατασκευασθή από ξύλον και δέρμα, εις ημάς δε είναι το δόρυ της πίστεως, και ημείς μεν έχομεν περιφραχθή με το θώρακα της δικαιοσύνης, εκείνοι δε περιτυλίσσουν κάποιον αλυσιδωτόν χιτώνα, και δι᾽ ημάς μεν μάχαιρα προς άμυναν είναι αυτή του αγίου Πνεύματος, αυτοί δε προτείνουν την σιδερένιαν, έτσι λοιπόν δεν ενδυναμώνουν και τον ένα και τον άλλον αι ίδιαι τροφαί.

Αλλ’ ημάς μεν μας δυναμώνουν τα δόγματα της ευσεβείας δι’ εκείνους δε είναι αναγκαίον το γέμισμα της κοιλίας. Επειδή λοιπόν ο χρόνος που γυρίζει μας έφερε τας πολυποθήτους αυτάς ημέρας, σαν παλαιάς τροφούς, χαρούμενοι ας τας υποδεχθούμεν. Με αυτά Εκκλησία μας ανέθρεψεν εις την ευσέβειαν.

Όταν λοιπόν πρόκηται να νηστεύσης μη σκυθρωπάσης σαν Ιουδαίος, αλλά ευαγγελικά λάμπρυνε τον εαυτόν σου. Δηλαδή να μη πενθής διά την στέρησιν της κοιλίας, αλλά να χαίρεσαι ολόψυχα διά τας πνευματικάς απολαύσεις. Διότι γνωρίζεις πολύ καλά ότι «η σάρκα έχει επιθυμίας αντιθέτους προς το πνεύμα, το δε πνεύμα αντιθέτους προς την σάρκαν.

Επειδή λοιπόν αυτά αντιτίθενται μεταξύ των, ας μειώσωμεν την ευπάθειαν της σαρκός και ας αυξήσωμεν την δύναμιν των ψυχών, διά να φορέσωμεν τα στεφάνια της εγκρατείας, αφού διά της νηστείας λάβωμεν τα νικητήρια εναντίον των παθών.

4. Κάμε λοιπόν κιόλας τον εαυτόν σου άξιον διά την τόσον σεμνήν νηστείαν και μη καταστρέφης με την σημερινήν μέθην την εγκράτειαν της αύριον. Ο συλλογισμός είναι κακός και πονηρά η σκέψις· επειδή δηλαδή μας έχει προοναγγελθή νηστεία πέντε ημερών, σήμερα ας βυθισθούμεν εις την μέθην.

Κανείς, όταν πρόκηται σύμφωνα με τους νόμους να νυμφευθή σεμνήν γυναίκα, δεν βάζει προηγουμένως εις το σπίτι παλλακίδας και πόρνας. Διότι η νόμιμος σύζυγος δεν ανέχεται την συνοίκησιν με τας διεφθαρμένας. Μη λοιπόν και συ, ενώ αναμένεται η νηστεία οδηγής πρώτα την μέθην, την δημοσίαν πόρνην, την μητέρα της αναισχυντίας, την φίλην του γέλωτος, την μανικήν [μανιακή], την εύκολον εις κάθε ιδέαν ασχημοσύνης.

Εις ψυχήν που έχει λερωθή από την μέθην δεν θα εισέλθη νηστεία και προσευχή. Ο Κύριος προσδέχεται εις τας ιεράς αυλάς αυτόν που νηστεύει, δεν δέχεται, ωσάν βέβηλον και ανίερον, τον μέθυσον.

Διότι εάν έλθης αύριον, ενώ μυρίζεις κρασί και μάλιστα χωνευμένον, πώς θα σου υπολογίσω την κραιπάλην ως νηστείαν; Διότι μη λογαριάζης αυτό, ότι δηλαδή πρόσφατα δεν κατηνάλωσες πολύ κρασί, αλλά ότι δεν είσαι καθαρός από κρασί.

Πού να σε κατατάξω; Εις τους μεθύσους ή εις τους νηστευτάς; Η προηγουμένη μέθη σύρει προς τον εαυτόν της, ενώ η παρούσα δίαιτα επιβεβαιώνει την νηστείαν. Ωσάν ανδράποδο είσαι υποκείμενος εις την μέθην και δικαίως δεν θα απομακρυνθή από εσέ, διότι με το να
παραμείνη, ωσάν εις το αγγείον η μυρωδιά του οίνου, παρέχει σαφείς αποδείξεις της δουλείας.

Ευθύς αμέσως η πρώτη ημέρα των νηστειών θα σου γίνη απρόσφορος, διότι μέσα σου εναπομένουν τα λείψανα της μέθης. Αυτών όμως των οποίων η αρχή είναι απόβλητος και το όλον, είναι φανερόν, ότι είναι απόβλητον.

«Οι μέθυσοι δεν θα κληρονομήσουν την βασιλείαν του Θεού». Εάν προσέρχεσαι μεθυσμένος εις την νηστείαν, τι σε ωφελεί; Διότι εάν η μέθη σε αποκλείη από την βασιλείαν, πού λοιπόν θα σου είναι χρήσιμος, η νηστεία; Δεν βλέπεις ότι και οι πιο έμπειροι αλογοδαμασταί εν όψει των αγώνων διά της διαίτης προετοιμάζουν εκείνους από τους ίππους που αγωνίζονται;

Εσύ όμως εξεπίτηδες καταπιέζεσαι με τον κόρον· τόσον πολύ ξεπερνάς και τα άλογα εις την λαιμαργίαν! Η κοιλία όμως βαρυφορτωμένη όχι μόνον διά δρόμον δεν είναι επιτηδεία, αλλ᾽ ούτε και διά ύπνον, διότι καταπιεζομένη από το βάρος, δεν της επιτρέπεται ούτε να ηρεμή, αλλ’ αναγκάζεται να γυρίζη πότε από την μίαν και πότε από την άλλην.

Από τον τόμο «Βασιλείου Καισαρείας του Μεγάλου, Άπαντα τα έργα, τόμος 6, Ομιλίαι και λόγοι», της σειράς Έλληνες Πατέρες της Εκκλησίας, των Πατερικών Εκδόσεων «Γρηγόριος ο Παλαμάς», σε εισαγωγή, κείμενο, μετάφραση, σχόλια του δρ. Θεολογίας, και νυν ομότιμου καθηγητή Βασιλείου Ψευτογκά.