Ο ρύπος της ψυχής μου
19 Απριλίου 2022«Εν ταίς λαμπρότησι των Αγίων σου, πως εισελεύσομαι ο ανάξιος; εάν γαρ τολμήσω συνεισελθείν εις τον νυμφώνα, ο χιτών με ελέγχει, ότι ουκ έστι του γάμου, και δέσμιος εκβαλούμαι υπό των Αγγέλων. Καθάρισον Κύριε, τον ρύπον της ψυχής μου, και σώσόν με ως φιλάνθρωπος».
(Μέσα στο φως της λάμψης των αγίων σου, πως θα εισέλθω ο ανάξιος; Γιατί αν τολμήσω να μπω μαζί μ’ αυτούς στον νυμφώνα σου, Κύριε, το ένδυμά μου μου δημιουργεί έλεγχο, γιατί δεν είναι ένδυμα γάμου, οπότε σαν δέσμιος θα πεταχτώ έξω από τους αγγέλους. Καθάρισε, Κύριε, τον ρύπο της ψυχής μου και σώσε με σαν φιλάνθρωπος που είσαι).
Από τους αίνους του όρθρου της Μ. Τρίτης σε ήχο α΄ το γνωστό τροπάριο, το οποίο έχει τη βάση και την πηγή του σε παραβολή του ίδιου του Κυρίου. Εκείνος μίλησε για τη βασιλεία που φέρνει, η οποία ενώ αποτελεί τη μεγαλύτερη δωρεά του Θεού στον άνθρωπο: να μπορεί αυτός να παρακάθεται μαζί με τον Δημιουργό του και τους αγίους αγγέλους στο τραπέζι του γάμου, γιατί είναι εκλεκτός προσκεκλημένος – γι’ αυτόν στήθηκε το γαμήλιο τραπέζι – ταυτοχρόνως απαιτεί και τη δική του προετοιμασία· την καθαρότητα του ενδύματός του, την καθαρότητα δηλαδή όσον είναι δυνατόν από την αμαρτία. Και τούτο γιατί δεν μπορεί να συνυπάρξει σχέση του απολύτως καθαρού και αγίου Θεού με τον άνθρωπο που ενσυνείδητα και αμετανόητα αμαρτάνει. «Ουδείς δύναται δυσίν κυρίοις δουλεύειν». «Ος αν θέλη φίλος είναι του κόσμου, (του αμαρτωλού κόσμου εννοείται), εχθρός του Θεού καθίσταται». Ο Θεός μας θέλει τον άνθρωπο συνεργό της σωτηρίας του. Τον καθάρισε από την αμαρτία του με τη σταυρική Του θυσία, ντύθηκε ο άνθρωπος τον καθαρό χιτώνα με το άγιο βάπτισμα, τον ίδιο δηλαδή τον Χριστό, αλλά από κεί και πέρα χρειάζεται και η δική του συμμετοχή. Και τελικώς τι ζητάει ο πανάγαθος Θεός μας, ξέροντας την αδυναμία και την ασθένειά μας; Ένα «ήμαρτον», βγαλμένο όμως από την καρδιά μας. Η μετάνοιά μας έχει τη δύναμη να ξεπλύνει με τα δάκρυά της τον όποιο ρύπο στον χιτώνα της ψυχής μας, και σ’ αυτό μας καλεί και ο άγιος υμνογράφος.
«Ο Νυμφίος ο κάλλει ωραίος, παρά πάντας ανθρώπους, ο συγκαλέσας ημάς, προς εστίασιν πνευματικήν του νυμφώνός σου, την δυσείμονά μου μορφήν, των πταισμάτων απαμφίασον, τη μεθέξει των παθημάτων σου, και στολήν δόξης κοσμήσας, της σης ωραιότητος, δαιτυμόνα φαιδρόν ανάδειξον, της Βασιλείας σου ως εύσπλαγχνος».
(Νυμφίε Χριστέ, που είσαι ο ωραιότερος ως προς το πνευματικό κάλλος από όλους τους ανθρώπους και που μας μάζεψες για πνευματική εστίαση του νυμφώνος Σου, βγάλε από πάνω μου την τερατώδη από τις αμαρτίες μου μορφή, κάνοντάς με μέτοχο των παθών Σου. Κι αφού με στολίσεις με τη στολή της δόξας της ωραιότητάς Σου, ανάδειξέ με χαρούμενο συνδαιτημόνα της βασιλείας Σου, σαν εύσπλαγχνος που είσαι).
Στο ίδιο μήκος κύματος με το προηγούμενο κινείται και το υπέροχο τροπάριο των αποστίχων των αίνων από τον όρθρο της Μ. Τρίτης, «ο νυμφίος ο κάλλει ωραίος». Ο πιστός, τον οποίο εκπροσωπεί ο υμνογράφος ως στόμα της Εκκλησίας, βλέπει να πρόκειται ενώπιόν του ο ίδιος ο Χριστός – Αυτός είναι η βασιλεία του Θεού. Τον Χριστό καλείται να πλησιάσει, όχι με μία έννοια εξωτερική – τι να κάναμε έναν τέτοιον απόμακρο Θεό; – αλλά βαθιά εσωτερική και ολοκάρδια. Γιατί ο Χριστός προσέλαβε τον άνθρωπο και τον κατέστησε μέλος Του, δικό Του κομμάτι οργανικό και αναντικατάστατο. Λοιπόν, ο Χριστός είναι για τον πιστό ο,τι πιο κοντινό, ο ίδιος του κυριολεκτικά ο εαυτός, χωρίς τον Οποίον δεν μπορεί πιά να ζήσει. Η εντολή Του μάλιστα «να Τον τρώμε και να Τον πίνουμε» μέσα στο πλαίσιο της Θείας Ευχαριστίας, «γιατί διαφορετικά ζωή μέσα μας δεν μπορεί να υπάρξει» επιβεβαιώνει την αλήθεια αυτή. Τι γίνεται όμως; Η καθημερινότητά μας φανερώνει το πόσο αδύναμοι και ολιγόπιστοι είμαστε, γιατί ξεχνάμε αυτό που είναι η… ζωή μας! Και απομακρυνόμαστε από τον Χριστό και αμαρτάνουμε και χάνουμε έτσι την ομορφιά της παρουσίας Του στην ύπαρξή μας, γινόμενοι κυριολεκτικά τέρατα! Ευτυχώς όμως υπάρχει η μετάνοια! Με τη μετάνοια στρεφόμαστε προς την πηγή της ομορφιάς και της ωραιότητας, τον Κύριο, και τον παρακαλούμε να μας καθαρίσει και πάλι. Κι ένας τρόπος καθαρίζει τον άνθρωπο στην ψυχή: η μετοχή στα πάθη του Χριστού. Η μετοχή δηλαδή στα μυστήρια της Εκκλησίας, ιδίως της Θείας Ευχαριστίας. Σαν τον άσωτο τότε που επιστρέφει στο σπίτι του Πατέρα, μπαίνουμε και πάλι στην πατρική αγκαλιά, μας ντύνει Εκείνος με την πρώτη στολή, μας κάνει άξιους συνδαιτημόνες της βασιλείας Του.
