Δημήτρης Μοράρος, «’Τριάντα χρόνια μετά’, Σμύρνη – Μικρασία 1922-2022», μια εικαστική προσέγγιση

(Επιμέλεια, συνέντευξη Στέλιος Κούκος)

Εγκαινιάζεται σήμερα Τετάρτη 21 Σεπτεμβρίου, η έκθεση του εικαστικού Δημήτρη Μοράρου με τίτλο, «’Τριάντα χρόνια μετά’, Σμύρνη – Μικρασία 1922-2022», στον Χώρο Τέχνης «δ.» (Χατζηαργύρη 4, Βόλος) η οποία περιλαμβάνει 36 νέα έργα του γνωστού καλλιτέχνη. Η έκθεση θα λειτουργεί έως τις 12 Οκτωβρίου 2022.

Ο ζωγράφος Δημήτρης Μοράρος, 30 χρόνια μετά την πρώτη εικαστική αποτύπωση του θέματος, επιχειρεί μια νέα προσέγγιση. Αυτή τη φορά με αφορμή τη συμπλήρωση 100 χρόνων από τη Μικρασιατική καταστροφή.

Πρόκειται για μια εικαστική επιστροφή η οποία έχει ως έμπνευση τις μαρτυρίες των προσφύγων και την καταγραφή εμπειριών και αναμνήσεων για τον Μικρασιατικό Ελληνισμό από λογοτέχνες (Κόντογλου, Βενέζης, Πολίτης, Σωτηρίου – μεταξύ των πολλών αλλά και αρκετών πιο σύγχρονων), αλλά και τα μοναδικά τραγούδια που έγραψαν μικρασιάτες συνθέτες, όπως ο Σκαρβέλης, Παπάζογλου, Παντελίδης, Χατζηχρήστος σε μια έκρηξη δημιουργικότητας, με το που πάτησαν το πόδι τους στην Ελλάδα και με μοναδικούς ερμηνευτές (Καρύβαλη, Εσκενάζυ, Αμπατζή, Χασκίλ, Κάβουρα, Νταλκά, Σωφρονίου).

Τα πρώτα έργα προέκυψαν ύστερα από τα συνεχόμενα ταξίδια του ζωγράφου την δεκαετία του ’80 στην Μικρά Ασία τα οποία είχαν φέρει μια σειρά έργων που παρουσιάστηκαν με αφορμή τα 70 χρόνια από την Μικρασιατική καταστροφή.

Τότε και τώρα, ο Δημήτρης Μοράρος, αναρωτιέται δηλώνοντας: «…Τι μας συμβαίνει και κάθε θλιβερό γεγονός, το γιορτάζουμε και χαιρόμαστε σαν να είναι το πιο μεγάλο κατόρθωμα μας; Μήπως είναι η λεγόμενη χαρμολύπη, που την ξέρουμε από τις παλιές εποχές ή η διάθεση μας να διδαχθούμε από τα παθήματα; Ο καθένας μας έχει την απάντηση του…».

Ενώ στο κείμενο της έκθεσης του 1991 αναφέρει μεταξύ άλλων ότι, «Τα ταξίδια στην Μικρα Ασία, μ’ όλο τον σχετικά μικρό χρόνο της εκεί παραμονής μου – μιας και για τους τόπους αυτούς, ο καιρός προσμετρώμενος σε ημέρες είναι ολίγος – με έκαναν να ανακαλύπτω ακέραιο εκεί, το εδώ ακρωτηριασμένο σώμα της Ελλάδος».

Δημήτρης Μοράρος ένας «εξ αγχιστείας» Μικρασιάτης!

Για την εικαστική αυτή διαδρομή ο Δημήτρης Μοράρος μας είπε:
Τα πρώτα σχέδια παρουσιάστηκαν δειλά-δειλά στην «Γκαλερί 4», το 1988. Τα επόμενα ταξίδια, έφεραν μελέτες και έργα για να εκτεθούν το 1991 στην Αθήνα στο «Πανόραμα» της κ. Μαριάννας Κορομηλά και και το 1995 στην Θεσσαλονίκη στο «Εν Χορδαίς».

Τριάντα χρόνια μετά, παρουσιάζονται στον Χώρο Τέχνης »δ», έργα του 2022 για το 1922, με αφορμή και εκκίνηση μαρτυρίες αυτών που έζησαν τα τραγικά γεγονότα, αλλά και τρίτων που τα μετέφεραν, κατά την ικανότητά τους, σε διάφορα λογοτεχνήματα. Επίσης, από συλλογές και αφιερώματα για την Μικρασία και ιδιαίτερα την Σμύρνη.

Από αυτά αλίευσα τινά, και με την φαντασία μου σκάρωσα αυτά τα ολίγα της έκθεσης.

Αφιερώνεται σ’ αυτούς που υπέφεραν, από τις ανομίες των κάθε είδους πολιτικών, σ’ αυτούς που έζησαν και συνεχίζουν να ζουν δύσκολα, και σ’ αυτούς που τον πόνο τον έκαναν μεράκι και δημιουργία.

Δεν ξεχνώ σ’ αυτούς και τους φίλους Μικρασιάτες που με έμπασαν σ’ αυτόν τον κόσμο που γνώρισαν, μέσα απ’ τις διηγήσεις των συγγενών και γερόντων κι ένιωσα σαν «εξ αγχιστείας» Μικρασιάτης!

Καθώς και στους δασκάλους που με βοήθησαν να λέω με τον τρόπο μου – τρόπο τους – τα λιγοστά τούτα…