Δοξολογία Ιακώβου Πρωτοψάλτου, ήχ. πλ. δ΄ (Καρακαλλινός & Βατοπαιδινός Χορός)

21 Σεπτεμβρίου 2022

Ο Καρακαλλινός και Βατοπαιδινός Χορός ψάλλουν την Δοξολογία του Ιακώβου Πρωτοψάλτου σε ήχο. πλ. δ’ . Πρόκειται για μέλος κατανυκτικό και εκκλησιαστικό, που παραπέμπει στη σπουδαία προσωπικότητα και το βαθύ αίσθημα των μελών του βαθυστόχαστου και πηγαίου συνθέτη της Ψαλτικής τέχνης του 18ου αιώνα. Η ως άνω δοξολογία ανήκει στις ιδιαίτερες και σταθερές προτιμήσεις των ψαλτών.

Ο Ιάκωβος Πρωτοψάλτης πέρασε από όλα τα στάδια της ψαλτικής ιεραρχίας, αρχικά ως Δομέστικος, ως Λαμπαδάριος και, τέλος, ως Πρωτοψάλτης (1789-1800) της Mεγάλης του Χριστού Eκκλησίας. Κατατάσσεται στους πιο σπουδαίους του 18ου αιώνα μελοποιούς και διδασκάλους της ψαλτικής. Η συμβολή του στην ανανέωση του ρεπερτορίου της εποχής του σημειώθηκε με την μελοποίηση του Δοξασταρίου του, το οποίο γράφτηκε καθ’ υπαγόρευση του Iακώβου «εν πάση σαφηνεία τη χειρί Γεωργίου του Kρητός και μαθητού αυτού». H νέα αυτή μελοποίηση του Δοξασταρίου από τον Iακώβου διαδόθηκε γρήγορα ώστε να θεωρείται το βασικό μέλος ακόμα μέχρι σήμερα στην αγιορείτικη ψαλτική παράδοση. Το μέλος του στηρίζεται στο παλαιότερο στιλ του Στιχηραρίου του Γερμανού Nέων Πατρών. Έχει μεταφρασθεί στη Nέα Μέθοδο από τον Xουρμούζιο Xαρτοφύλακα. Ο Iάκωβος έχει συνθέσει ακόμη οκτώ κατ’ ήχον Δοξολογίες, οι οποίες ψάλλονται μέχρι σήμερα, Καλοφωνικούς Ειρμούς, Χερουβικά και Μαθήματα. Θεωρείται από τους πιο παραδοσιακούς και εκκλησιαστικούς μελοποιούς, και γι αυτό δεν είναι τυχαίο που «κέρδισε» τους αγιορείτες και ψάλλεται αδιαλείπτως στις αγιορείτικες αγρυπνίες και ακολουθίες.