Όσιος Δανιήλ Κατουνακιώτης, Υποδοχή και καθοδήγηση του οσίου Ιωσήφ του Ησυχαστή

Οι Άγιοι Ιωσήφ ο Ησυχαστής (1897-1959) και Δανιήλ Κατουνακιώτης (1844-1929)

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Γράφει ο Γέροντας Ιωσήφ Βατοπαιδινός:
Κάποτε στην Αθήνα [ο νεαρός τότε Φραγκίσκος Κόττης και νυν όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής] συνάντησε τυχαία κάποιον Γέροντα, Αγιορείτη μοναχό από ένα κελλί των Καρυών και τον παρακάλεσε, όταν γυρίσει στον τόπο του, να πάει και αυτός μαζί του. Έτσι έγινε η μετάβαση και η γνωριμία του με το Άγιον Όρος.

Στο διάστημα που μεσολάβησε διέθεσε όλες τις οικονομίες του σε ελεημοσύνες, όπου νόμιζε, και άλλα άφησε στους δικούς του. Είχε πια πάρει οριστικά την απόφαση να παραμείνει στο Άγιον Όρος, στα πιο απόμερα και ασκητικά μέρη.

Ο πρώτος σταθμός του ήταν τα Κατουνάκια, η ευλογημένη συνοδία των Δανιηλαίων. Εκεί ζούσε τότε ο αείμνηστος Γέροντας Δανιήλ [νυν όσιος Δανιήλ Κατουνακιώτης], ο ιδρυτής αυτής της αδελφότητος. Ευλαβέστατος, λόγιος, συνετός, με μεγάλη πείρα της ασκητικής ζωής και πολύ γλυκύς και παρηγορητικός σε όσους τον πλησίαζαν.

Σε όλη την ζωή του [του οσίου Ιωσήφ Ησυχαστή] έμεναν ζωντανές οι αγαθές εντυπώσεις από αυτή την αδελφότητα και ιδίως από τον οσιώτατο Γέροντα, όπως συχνά μας έλεγε. Ο θερμός όμως ζήλος του, με τον οποίο ξεκίνησε για να ζήσει αυστηρότερη ζωή και σε ησυχαστικότερα μέρη, ήταν η αιτία, για την οποία δεν κάθησε πολύ με τον Γέροντα Δανιήλ, αλλά έφυγε για την ποθητή του ησυχία.

***

Γέροντας Αρσένιος Σπηλαιώτης (1886-1983).

Την ημέρα της εορτής της θείας Μεταμορφώσεως του Σωτήρος [ο όσιος Ιωσήφ ο Ησυχαστής] ανέβηκε στην κορυφή μαζί με τους πατέρες που πήγαν να εορτάσουν. Εκεί συνάντησε τον π. Αρσένιο [τον Γέροντα Αρσένιο τον Σπηλαιώτη], τον μετέπειτα αχώριστο σύντροφο και συναγωνιστή του.

Ο π. Αρσένιος ήταν ήδη μεγαλόσχημος μοναχός, από την Μονή Σταυρονικήτα που τότε ήταν ιδιόρρυθμη. Εκεί έμεινε, για να επιδοθεί σε περισσότερη άσκηση και πτωχεία, η οποία πάντοτε του άρεσε. Καταγόταν από τον Πόντο, αλλά η τουρκική θηριωδία τον ανάγκασε να φύγει ως πρόσφυγας στον Καύκασο. Νεαρότατος επισκέφθηκε την Παλαιστίνη και αναζητώντας ήσυχο και φτωχό περιβάλλον για να επιδοθεί απερίσπαστα σε πνευματικούς αγώνες, κατέληξε στο Άγιον Όρος.

Ο π. Αρσένιος έμενε τότε στα βόρεια μεσαία μέρη του Άθωνα. Σκεφτόταν να βρει κατάλληλο μέρος για να ασκήσει την ησυχία, αλλά δεν αποφάσιζε να ξεκινήσει μόνος του. Όταν άκουσε πως κάποιος νέος μοναχός, ζηλωτής αυτής της ζωής, βρίσκεται στα μέρη της Λαύρας, ξεκίνησε να τον συναντήσει.

Έτσι έγινε η συνάντηση αυτή, στην εορτή της Μεταμορφώσεως, στην κορυφή του Άθωνα.

Μίλησαν για λίγο, συμφώνησαν στο πρόγραμμα και αποφάσισαν να αγωνιστούν μαζί. Ξεκίνησαν να συμβουλευτούν τον διακριτικό Γέροντα Δανιήλ στα Κατουνάκια, από πού και πώς να αρχίσουν τον πνευματικό αγώνα τους χωρίς τον κίνδυνο της πλάνης, αλλά με ευχή των Γερόντων και με βεβαία σκέπη της Χάριτος του Θεού.

Ο πράος και πατρικότατος Γέροντας άκουσε την απόφασή τους και διαπίστωσε την αγαθή πρόθεση και τον ζήλο για τον πνευματικό αγώνα. Δεν τους απέτρεψε από τον καλό τους σκοπό, τους συμβούλεψε όμως επιτακτικά να μην ξεκινήσουν, αν δεν σφραγίσουν το έργο τους με την ευλογία της υπακοής.

Ο συνετός και διακριτικότατος Γέροντας είπε λακωνικά:
«Έχετε Γέροντα; Χωρίς την ευλογία του Γέροντος τίποτε δεν ευδοκιμεί. Χωρίς την σφραγίδα αυτή της πατρικής ευλογίας δεν καρποφορεί κανένα πνευματικό έργο στην μοναχική μας ζωή. Γι’ αυτό επιμένω να περάσετε μέσα από αυτή την νομιμότητα, για να σας συνοδεύει σε όλη την ζωή σας η Χάρις του Θεού. Πηγαίνετε σε κάποιο γεροντάκι, όσο και αν φαίνεται απλό, υποταχθείτε σε αυτό, και όταν πεθάνει και το κατεβάσετε εσείς στον τάφο, θα πάρετε ως κληρονομιά την ευλογία του Θεού, που θα σας συνοδεύει και θα σας οδηγεί σε κάθε πρόοδο».

Φυσικά, δεν ήταν δυνατόν να μην υπακούσουν. Ο θείος ζήλος για την ασφαλή οδό και η βαρύτητα της συμβουλής του αγίου Γέροντος τους έκαναν να δεχθούν τον λόγο αυτόν χωρίς κανένα δισταγμό.

Καθώς μας έλεγαν αργότερα, δέχθηκαν τον λόγο του Γέροντος ως ρήμα Θεού, ως πραγματική αποκάλυψη.

Ευχαρίστησαν τον Γέροντα Δανιήλ και του υποσχέθηκαν υπακοή.

Αποσπάσματα από το βιβλίο του Γέροντος Ιωσήφ Βατοπαιδινού, ο «Γέροντας Ιωσήφ ο Ησυχαστής», Ψυχωφελή Βατοπαιδινά 1, έκδοση Ιεράς Μεγίστης Μονής Βατοπαιδίου.