Το παράδειγμα του Στάρετς Ιωσήφ ως υποτακτικού και για όσους προλέγουν το μέλλον

Στάρετς Ιωσήφ (1837-1911).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

δ. Αγαπητός σε όλους

Τι έλεγε ο π. Αμβρόσιος [ο όσιος Αμβρόσιος]
1. Όπως είδαμε μέχρι χώρα, και όπως θα το βλέπωμε συνεχώς, τον π. Ιωσήφ τον αγαπούσαν όλοι. Για όλες τις αρετές του. Και ιδίως για την βαθειά ταπείνωση του. Όλοι έβλεπαν και κάτι καταλάβαιναν· κάτι διαισθάνονταν.

Ήταν ποτέ δυνατόν να μην καταλάβαινε ο π. Αμβρόσιος, που σαν πνευματικός του πατέρας δεν έβλεπε μόνο τα έξω (την εξωτερική συμπεριφορά και τις πράξεις) του π. Ιωσήφ, αλλά και τα έσω του (δηλ. τα αισθήματά του και τους λογισμούς του, που τους άνοιγε όλους σ’ αυτόν και δεν του έκρυβε τίποτε);

Και πραγματικά ο στάρετς Αμβρόσιος αγαπούσε τον π. Ιωσήφ με όλη του την καρδιά. Και τον εθαύμαζε.

Όσιος Στάρετς Αμβρόσιος.

2. Κάποτε είχαν πάει στον π. Αμβρόσιο δύο μοναχές. Είχαν μαζί τους μια μεγάλη εικόνα της Παναγίας.

Του την έδειξαν και τον ερώτησαν:
– Γέροντα, τι γνώμη έχετε; Μοιάζει η εικόνα αυτή καθόλου με την Βασίλισσα των Ουρανών;

Τους απάντησε με ταπείνωση:
– Να ερωτήσωμε τον π. Ιωσήφ!

Τον εφώναξε και του είπε:
– Λοιπόν, τι λες, πάτερ Ιωσήφ; αυτό το πρόσωπο μοιάζει με την Βασίλισσα των Ουρανών;

Αντί για οποιαδήποτε απάντηση, ο π. Ιωσήφ χαμήλωσε ταπεινά τα μάτια του.

Τι να απαντούσε; Ότι είδε την Παναγία; Πώς θα απέφευγε μετά τον πειρασμό της κενοδοξίας από τον έπαινο και τον θαυμασμό του κόσμου;

Όμως ο Αμβρόσιος με τα Λόγια του αυτά ήθελε να δείξει, ότι ο π. Ιωσήφ είχε αξιωθή να ιδεί την Μητέρα του Χρίστου πολλές φορές· και ότι ο ίδιος τον ευλαβείτο γι’ αυτό.

2. Τι έλεγε η γερόντισσα Αμβροσία

1. Τα ίδια περίπου έλεγε και η πρώτη ηγουμένη της Μονής του Σαμορντίνο, γερόντισσα Αμβροσία, που ήταν γνωστή για την ευφυΐα της και την αφοσιώσή της στον π. Αμβρόσιο.

Ο γέροντάς μας, έλεγε, τον αγαπάει πολύ τον π. Ιωσήφ! Και με το δίκιο του! Γιατί ποιος άλλος έχει τόσες αρετές; Και προ παντός, ποιος άλλος έχει τέτοια υπακοή;

Η υπακοή αυτή, που έχει ο π. Ιωσήφ, μας προμηνύει ότι θα γίνει σπουδαίος γέροντας.

Θυμηθήτε τα λόγια του μεγάλου αγιορείτη γέροντα, που όταν τον ερώτησαν «γιατί σήμερα δεν υπάρχουν μεγάλοι γέροντες», απάντησε χωρίς καθόλου δισταγμό: «επειδή δεν υπάρχουν αληθινοί υποτακτικοί»!

2. Και η αγία εκείνη γυναίκα πρόσθεσε:
Μην ξεχνάτε, ότι όπως μας λέγει ο π. Αμβρόσιος, όλοι οι μεγάλοι γέροντες, παλαιοί και σύγχρονοι, υπήρξαν πρώτα αληθινοί υποτακτικοί. Ήξεραν να κόβουν το θέλημά τους· και να αδιαφορούν για το δικαίωμά τους. Ήξεραν να υπακούουν ολόψυχα. Ήξεραν να ταπεινώνουν τον εαυτό τους. Και έτσι, με την ειλικρινή και συνεχή αυτομεμψία τους απέκτησαν την μακαρία εκείνη ταπείνωση, που εφώτισε την καρδιά τους και καταύγασε τον νου τους με το φως του Χριστού.

Έτσι έγιναν έμπειροι στην πνευματική ζωή. Έτσι έλαβαν το χάρισμα της διακρίσεως. Έτσι έγιναν ικανοί να κατανοούν τον κάθε πειρασμό. Έτσι έγιναν άξιοι να διδάσκουν σωστά και να καθοδηγούν ψυχές.

Γι’ αυτό ο άγιος Ιωάννης της Κλίμακος λέγει: «Δεν πρέπει να ζητάμε για πνευματικό μας πατέρα άνθρωπο με χάρισμα· γιατί, όσο εντυπωσιακό και αν είναι, μόνο του δεν αποτελεί σημείο αγιότητας και πνευματικής προόδου. Τα χαρίσματα, όσο ψηλά και αν είναι, όταν λείπει η ταπείνωση και η αγάπη, όχι μόνο δεν μας ωφελούν, αλλά αντίθετα βλάπτουν· όχι μόνο δεν μας σώζουν και δεν μας βοηθούν, αλλά αντίθετα αποτελούν μεγάλο κίνδυνο για μας. Χωρίς ταπείνωση, δεν είναι σημεία χάρης Θεού, αλλά πλάνης και αυταπάτης».

3. Και η γερόντισσα κατέληξε:
– Κάθε άνθρωπος που προλέγει το μέλλον δεν είναι άγιος. Την εποχή των αποστόλων ήταν μια υπηρέτρια, που προεφήτευε! Μα κάθε άλλο παρά άγια ήταν. Ήταν μέντιουμ. Δεν είχε Πνεύμα Άγιο. Είχε πνεύμα πύθωνος· δαιμονικό.

Ο απόστολος Παύλος στην προς Κορινθίους επιστολή του μας λέγει ξεκάθαρα: όσο δίκαιος και άγιος και αν φαίνεται ένας άνθρωπος· ακόμη και αν προλέγει τα μέλλοντα και προφητεύει· ακόμη και αν είναι βαθειά μυημένος στην πίστη μας· ακόμη και αν κάνει θαύματα· αν δεν έχει το απαιτούμενο πνεύμα αγάπης του Χριστού, τότε όλα (όσα κι αν έχει!) χάνουν κάθε αξία πνευματική.

Και στους βίους των αγίων και στα άλλα ιερά βιβλία ευρίσκομε πολλά παραδείγματα μοναχών, μεγάλων ασκητών και θαυματουργών, που επειδή δεν περιφρούρησαν τον εαυτό τους με την ταπεινοφροσύνη, έπεσαν σε πλάνη και εχάθηκαν!

Δεν πρέπει να έχωμε ποτέ εμπιστοσύνη σε λαϊκούς και ιδίως σε γυναίκες. Γιατί μπορεί να βρίσκωνται σε λάθος δρόμο!

Από το βιβλίο, «Στάρετς Ιωσήφ», έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως.