Ταπείνωση και πελάγωμα λογισμών

27 Οκτωβρίου 2022

Όσιος Βαρσανούφιος της Όπτινα (1845-1913).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Από το βιβλίο, Οσίου Στάρετς Νίκωνος Μπελιάεφ (†1931), «Ρήματα ζωής, Το ημερολόγιο μου», έκδοση Ιεράς Μητροπόλεως Νικοπόλεως, Πρέβεζα. Μετάφραση Αρχιμ. Αλκίσωνος Μιχαήλ.

Το βιβλίο περιέχει κυρίως διδασκαλίες από τον Γέροντα του όσιο Βαρσανούφιο της Όπτινα.

Συμβαίνει, ένας μοναχός να στενοχωρήσει ένα αδελφό· και αυτός πικραμένος, θυμώνει και λυπάται· και πάει στον ηγούμενο, να παραπονεθή για εκείνον που τον λύπησε.

Εάν δεν πάει να το ειπεί, να εξομολογηθή, επειδή εσωτερικά παραμένει ακόμη ταραγμένος, μπορεί να φτάσει και στο σημείο να αρπαχτή με τον αδελφό του.

Τότε, πες μου, που είναι η ταπείνωση;

Υπόμενε, μοναχέ, την προσβολή του αδελφού σου. Μη μιλάς.
Συγχώρεσέ τον. Αυτό πρέπει να κάνωμε.
Έτσι συμπεριφέρεται ο ταπεινός μοναχός.

Άλλο παράδειγμα: Ένας αδελφός περπατάει στον δρόμο και τυχαίνει να τον συναντήσει κάποιος άλλος.

Ο πρώτος, τον χαιρετάει κάνοντας μια υπόκλιση. Ο άλλος έτυχε εκείνη την στιγμή να γυρίσει το βλέμμα του κάπου άλλου: σε ένα δένδρο· σε μια μηλιά.

Και μηχανικά, αφού έριξε μια ματιά στον αδελφό, αφήνει τα μάτια του και καρφώνονται
επάνω στα ωραία μήλα.

Στην συνέχεια ο άλλος αδελφός το θεωρεί προσβολή και περιφρόνηση.

Και αρχίζουν να τον τρώνε οι λογισμοί:
– Για κοίτα εκεί! Του υποκλίθηκα και εκείνος…
Είναι υπερήφανος. Λες και δεν με είδε. Σαν να μην υπάρχω.
Μου έριξε μια φευγαλέα ματιά και γύρισε αλλού το βλέμμα του!
Δεν θέλει να μου μιλήσει.

Όμως ο αδελφός του, είχε απλά μαγευτεί από τα ωραία μήλα· και για μια στιγμή ξεχάστηκε· και αφαιρέθηκε.

Όχι μόνο δεν είχε σκοπό να τον προσβάλλει, μα ούτε καν του πέρασε από τον νου τέτοια
σκέψη: να τον περιφρονήσει.

Πες μου τώρα, ταπείνωση είναι αυτή;

Άνθρωπος με -έστω και λίγη -ταπείνωση θα έλεγε: Εγώ δεν είμαι άξιος να με κοιτάξει ο αδελφός μου. Δεν το αξίζω. Και δεν θα του κακοφαινόταν.
Ούτε θα παρεξηγείτο. Ούτε θα πελάγωνε σε λογισμούς.