Όσιος Δανιήλ Κατουνακιώτης: Όταν το σώμα συνεπεία υπερβολικών κοπώσεων και ασθενειών αδυνατίζει να το επιμελούμαστε με διάκριση!

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Στα πνευματικά της καθήκοντα είχε μεγάλη βία [η Γερόντισσα Θεοδοσία Καρδίτση]. Αγαπούσε την αγρυπνία, την αδιάλειπτη προσευχή και τις ακολουθίες της Εκκλησίας.

Σε επιστολή της, της 7ης Μαρτίου 1920, ομολογεί ότι έλιωσε το κομβοσχοίνι της. Οι πνευματικοί της κόποι δεν σταμάτησαν ούτε όταν διακόνησε το μοναστήρι από την θέση της Ηγουμένης, έχοντας να ασχοληθεί με πάμπολλα θέματα από την μια και να αντιμετωπίσει τους φρικτούς πόνους της μαρτυρικής αρρώστιας της από την άλλη.

Γι’ αυτό και ο Γέροντας της [άγιος Δανιήλ Κατουνακιώτης] έγραψε με πατρική στοργή:
«…Αλλ’ επειδή ως άνθρωποι, τέκνον μου, φέρομεν σώμα υποκείμενον εις πολλάς ασθενείας, διά τούτο, κατά τον της διακρίσεως λόγον, οφείλομεν, διά να το έχωμεν σύμμαχον προς την εξάσκησιν της αρετής, να επιμελούμεθα τούτο, όσον το εφ’ ημίν δι’ εκείνων των μέσων όσα συντελούσιν ουχί προς την ηδυπάθειαν αυτού, αλλά προς κανονικήν σύστασιν, διά να εξυπηρετή, εις τας θεουργούς αρετάς και αγαθάς διαθέσεις της ψυχής, διότι όταν ο εχθρός μας δολομήτης [πανούργος] Σατάν δεν νικήση την αγωνιζομένην ψυχήν, διά της στυγεράς [που προκαλεί φρίκη] φιλοκοσμίας και πλατείας οδού, μεταχειρίζεται εν τέλει παραβεβιασμένας ασκήσεις και υπερβολικάς κακώσεις, σκοπόν έχων, όπως καταστήση το δυστυχές σαρκίον ανίκανον προς ανάληψιν τελειοτέρας ζωής.

Διά τον λόγον τούτον άπαντες οι διακριτικοί πατέρες και μάλιστα οι Νηπτικοί συμβουλεύουν, όταν το σαρκίον συνεπεία υπερβολικών κοπώσεων και ασθενειών καταπίπτη, να το επιμελούμεθα ευδιακρίτως [με καλή διάκριση], διά να το έχωμεν ευάγωγον [ευκολομεταχείρηστο] και προς την προσευχήν και αγαθοεργίας, τούτου χάριν σπεύδω να σε παρακαλέσω να μοι κάμης την υπακοήν ταύτην να μετριάσης τας πολλάς σου υπερκοπώσεις και ορθοστασίας, αφού βλέπεις ότι οσημέραι [από μέρα σε μέρα] καταβάλλεσαι, και μάλιστα επειδή έχεις το τάλαντον και τας υποχρεώσεις της ιατρικής υπηρεσίας, να ησυχάζης περισσότερον εν τω ησυχαστηρίω σου, και να παρακαλέσης την Αγίαν Καθηγουμένην από μέρους μου να διορίση άλλην αδελφήν εις το της εκκλησιάρχου διακόνημα, διότι αύτη η υπηρεσία απαιτεί πόδας υγιείς, και δεν είναι καλόν, αφού παρουσιάσθη τοιαύτη πάθησις να επιτείνωμεν την βίαν, και η στάσις σας παρακαλώ εν τω καιρώ της προσευχής να είναι, παιδί μου, μετριωτέρα, διότι δεν πρέπει να γίνωμεν σωματοκτόνοι, αλλά παθοκτόνοι.

Και ήδη με την χάριν της Κυρίας ημών Θεοτόκου, δεν είσθε τώρα αρχαρία μοναχή διά να καταγίνεσθε εις το πρακτικόν μέρος της ορθοστασίας, αλλά δύνασθε και καθημένη να λέγητε την ευχήν, μη μετεωριζομένη τήδε κακείσε διά του νοός [να μην πηγαίνει από εδώ και από εκεί το μυαλό], αλλ’ εις το αρρέμβαστον [χωρίς να ρεμβάζει, να αποσπάται] και μονοειδές της ευχής [και στην άσκηση της ομοιόμορφης, μονολόγιστης ευχής], όπερ απλανώς ενεργούμενον είωθεν παρηγορείν την ψυχήν [η οποία όταν ενεργείται χωρίς πλάνη παρηγορεί την ψυχή]».

Από το βιβλίο Ιερομονάχου Δημητρίου, «Ο Γέροντας Δανιήλ ο Κατουνακιώτης και η Ιερά Μονή “Κοιμήσεως της Θεοτόκου – Κυρίας των Αγγέλων (Οσίας Πελαγίας)” Κεχροβουνίου Τήνου», στο Ιερομονάχου Δημητρίου Καββαδία, Γέροντες και Γυναικείος Μοναχισμός, έκδοση Ι.Μ. Μονή Βατοπαιδίου 2015, σσ. 185-237.