Η Ελληνική Διοίκηση στη Θράκη και οι πολεμικοί ανταποκριτές
19 Μαΐου 2023Ελληνική Διοίκηση στη Θράκη (1920- 1922)
Tον Οκτώβριο του 1919 οι συμμαχικές δυνάμεις της Αντάντ έχουν καταλάβει την περιφέρεια της Κομοτηνής μέχρι και το Καραγάτς. Η Δυτική Θράκη οριστικά έχει αποσπασθεί από τη Βουλγαρία με τη συνθήκη του Νεϊγί, (Neuilly sur Seine, κοντά στο Παρίσι) τον Νοέμβριο (14/27.11.1919) και αποδίδεται στη συμμαχική διοίκηση και αργότερα στην Ελλάδα. Αρμοστής της Συμμαχικής Διοίκησης Θράκης, με έδρα την Κομοτηνή, ορίστηκε ο Γάλλος στρατηγός Charpy.
Η Ελληνική Κυβέρνηση προσπάθησε δια του εκπροσώπου της στη Συμμαχική Διοίκηση της Θράκη Χαρισίου Βαμβακά να επαναπατρισθούν οι Έλληνες που είχαν φύγει ως πρόσφυγες από το 1913 εξ αιτίας της Βουλγαρικής κατοχής και τα καταφέρνει[1].
Στις 28 Ιανουαρίου 1920 η εφημερίδα «Μακεδονία» δημοσιεύει στη 2η σελίδα ανταπόκριση από την Ξάνθη με τίτλο «Η ελληνική ζωή στη Θράκη» και υπότιτλο «Πώς γίνεται η παλιννόστηση. Το έργον της περιθάλψεως. Νοσοκομεία, ιατρεία, πρατήρια, σχολαί, ορφανοτροφεία»[2].
Το δημοσίευμα όμως που δείχνει καθαρά ότι πλησίαζε η ημέρα[3] που θα αναλάμβανε ο ελληνικός στρατός το έχει η ίδια εφημερίδα στις 8 Μαΐου 1920, με το οποίο πληροφορεί τους αναγνώστες της ότι ο Σαρπύ διετάχθη να παραδώση εις τον Ελληνικόν Στρατόν.
Μαθητές περιμένουν παρατεταγμένοι την έναρξη της δοξολογίας για την απελευθέρωση της Ξάνθης στη μητρόπολη της πόλης.
Από τις 14 Μαΐου 1920 μέχρι τα μέσα Ιουλίου του ίδιου έτους ο ελληνικός στρατός είχε αναλάβει την ελληνική σήμερα δυτική Θράκη και προχώρησε στην κατάληψη και της ανατολικής, με εντολή των συμμάχων και σύμφωνα με την απόφαση της Συνθήκης των Σεβρών (10 Αυγ.1920). Η Κωνσταντινούπολη και τα Στενά του Ελλήσποντου κηρύχθηκαν ουδέτερη Ζώνη ελεγχόμενη από τους συμμάχους.
Έτσι η Ελλάδα, για πρώτη φορά στη νεώτερη ιστορία της κατείχε τα δύο (ανατολική και νοτιοδυτική) από τα τρία τμήματα της μείζονος Θράκης, καθώς το τρίτο, η βόρεια Θράκη ή Ανατολική Ρουμελία κατά την επίσημη εκδοχή του ονόματος, είχε αρχικά (1878) αυτονομηθεί και στη συνέχεια (1885) προσαρτηθεί στη Βουλγαρία κατά παράβαση των διεθνών συμφωνιών.
Οι εφημερίδες για την απελευθέρωση της Θράκης
O ελληνικός τύπος της Θεσσαλονίκης («Μακεδονία», «Φως», «Νέα Αλήθεια»), μα και των Αθηνών («Ακρόπολις», «Πατρίς», «Αθήναι», «Νέα Ελλάς», «Καθημερινή», κ.λ.π.) ασχολήθηκε και περιέγραψε όλες τα στρατιωτικά και πολιτικά γεγονότα που συνέβησαν για την ενσωμάτωση της Θράκης στην Ελλάδα. Ανάλογα με ποια πολιτική παράταξη υποστήριζε δεν αποσιωπούσε τις θετικές εξελίξεις στη Θράκη και είτε τις υποβάθμιζε και τις απέδιδε περισσότερο στο δαιμόνιο της φυλής είτε θριαμβολογούσε.[4] Πράγμα που αποδεικνύει ότι ειδικά για τη Θράκη υπήρχε πνεύμα ομόνοιας, παρά τις όποιες πολιτικές τοποθετήσεις κι αυτό έδινε μια σταθερότητα αντιμετώπισης των όποιων δυσκολιών και φυσικά πρόοδο στην επίλυση ζητημάτων, που την αφορούσαν.
Οι πολεμικοί ανταποκριτές
Την προέλαση των ελληνικών στρατευμάτων παρακολουθούσαν από κοντά αρκετοί ανταποκριτές του ελληνικού και ξένου τύπου κι από αυτούς παίρνουμε πολλές και σημαντικές πληροφορίες. [5] Οι περισσότεροι απ΄ αυτούς συνόδευαν την Μεραρχία των Σερρών (με τον Στρατηγό Ζυμβρακάκη) από την Ξάνθη προς την Κομοτηνή ή περίμεναν τον Ελληνικό στρατό στην Κομοτηνή, έδρα της διασυμμαχικής διοίκησης. Ένας ανταποκριτής της καθημερινής εφημερίδας Αθηνών με τίτλο «Νέα Ελλάδα» ήταν ο δημοσιογράφος και συγγραφέας κ. Δημ. Σβολόπουλος. Αυτός, αργότερα το 1922, στο βιβλίο του με τίτλο «Η Θράκη υπό την Ελληνικήν Διοίκησιν» αναφέρει ότι επισκέφθηκε τη Θράκη ως αρχισυντάκτης κι ανταποκριτής, όταν την απελευθέρωνε ο Ελληνικός στρατός, το 1920. Με μία σειρά άρθρων του που δημοσιεύθηκαν (με το ψευδώνυμο Δ. Ν. Οικονομόπουλος) στην εν λόγω εφημερίδα, περιέγραφε την οικτράν κατάσταση που παρουσίαζε Θράκη με τα εγκαταλειμμένα σπίτια, λόγω των πολέμων και των διώξεων.
Στα 12 άρθρα του αυτά, που ως ανταποκριτής δημοσίευσε από την 10 Αυγούστου έως την 18 Σεπτεμβρίου 1920, περιγράφει με τρόπο έντονο τις μεγάλες ανάγκες της Θράκης και κάνει προτάσεις, παρακινώντας συνάμα για επίλυση[6].
Κλείνοντας τον πρόλογο του βιβλίου του αναφέρει ότι επισκέφθηκε την Θράκη δύο χρόνια μετά και αυτός είναι ο λόγος που έγραψε το βιβλίο αυτό, στις 8 Φεβρουαρίου 1922, για να παρουσιάσει τις δύο εικόνες, πριν και μετά και την πρόοδο που σημειώθηκε και την οποία θα κρίνει, όπως λέγει, ο αμερόληπτος αναγνώστης.
Με την βοήθεια και αυτού, αλλά και των εφημερίδων της εποχής, όπως και μιας σειράς τευχιδίων, που παρουσιάζουν τα πεπραγμένα της Ελληνικής Διοίκησης Θράκης ως πρώτη ύλη, κι άλλη βιβλιογραφία συμβουλευόμενοι, θα παρακολουθήσουμε την διετία αυτή στην ενωμένη δυτική και ανατολική Θράκη.
Διαβάστε ολόκληρη τη μελέτη εδώ
