Φράσεις-μαχαιριές

Η ποιότητα μας ως ανθρώπων αποκαλύπτεται όταν υφιστάμεθα το σφάλμα του διπλανού μας. Και μάλιστα, σφάλμα για το οποίον αυτός, ο διπλανός μας, έχει την αποκλειστική και αναμφισβήτητη ευθύνη.

Ενώ, λοιπόν, φαινομενικά, σε μία τέτοια περίπτωση, πρωταγωνιστής είναι αυτός που έσφαλε, το μεγαλύτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει αυτός που υφίσταται το σφάλμα και κρίνει.

Ο ανασφαλής και ενοχικός για τα δικά του λάθη είναι βέβαιο πως θα παρουσιαστεί ως άτεγκτος κριτής. Εάν μάλιστα διαθέτει αυξημένη ευφυΐα και ικανό λέγειν, η κριτική του μπορεί να οδηγήσει τον κρινόμενο σε εξουθένωση, ακόμη και σε διάλυση.

Αντίθετα, άνθρωπος που έχει επίγνωση των ατελειών του και γνωρίζει ότι η οποία ποιότητά του είναι σχετική και εύθραυστη, εμφανίζεται ως πηγή επιείκειας και ενθάρρυνσης, σαν κρασί και λάδι στην πληγή του τραυματισμένου στην παραβολή του καλού Σαμαρείτη.

Υπάρχουν φράσεις-μαχαιριές, οι οποίες, σε κάθε σχέση,-γονιού με παιδί, συζύγου με σύζυγο, φίλου με φιλο-μεταβάλλουν το σφάλμα σε ασήκωτο βαρίδι με οδυνηρές συνέπειες σε βάθος χρόνου και συχνά σε ισόβια τραύματα. Τέτοιες φράσεις είναι «πάντα τέτοιος ήσουν» ή «ο άνθρωπος δεν αλλάζει» και τα παρόμοια. Τέτοιες φράσεις είναι εγκληματικές διότι, όχι μόνον μηδενίζουν την όποια προσπάθεια του ανθρώπου που έσφαλε, αλλά οδηγούν αυτόν και στην απόγνωση.

Η αλήθεια είναι πως η εξέλιξη του ανθρώπου -όλων μας- προχωρά με εισπνοές και εκπνοές. Η πρόοδος και το πισωγύρισμα εναλλάσσονται, γεγονός που γνωρίζουν ιδιαίτερα οι πνευματικοί γέροντες, με αποτέλεσμα να μην απελπίζονται από τις πτώσεις τους και να μην επαίρονται για τα κατορθώματά τους. Εάν ακολουθούσαμε την τακτική τους, μία αύρα επιείκειας θα περιέβαλε διαρκώς την ψυχή μας αλλά και θα γλύκαινε διαρκώς την πληγή των πεσμένων. Και επειδή όλοι μας, από παιδιά, έχουμε πληγωθεί από φράσεις-μαχαιριές, ας είμαστε λιγόλογοι, ακόμη και απολύτως σιωπηλοί την ώρα της πτώσης του αδελφού μας.

Στη στάση αυτή ας μας διευκολύνει μία αλήθεια, η οποία αφορά τους πάντες και οπωσδήποτε εμάς: παρά τα λεγόμενα, στην πραγματικότητα, πισωγυρίσματα στην εξέλιξη δεν υπάρχουν. Υπάρχουν διαφορετικές φάσεις εξέλιξης για όλους μας. Όταν η ρόδα γυρίζει, ένα σημείο της, όταν είναι στην κορφή, φαίνεται να κινείται προς τα μπροστά, ενώ όταν είναι στη βάση της, φαίνεται να κινείται προς τα πίσω. Και στις δύο όμως περιπτώσεις η πορεία είναι διαρκώς και πάντα προς την ίδια κατεύθυνση. Μπορεί η πρόοδος και η ωρίμανσή μας να επιβεβαιώνουν κάποιες επιλογές μας, τα –επαναλαβάνω, φαινομενικά- πισωγυρίσματα αποτελούν μαθήματα διόρθωσης κινήσεων και αφορμές βελτίσωςη μεθόδων διαχείρισης καταστάσεων. Διαρκές ζητούμενο για όλους είναι να τα βγάλουμε πέρα σε μία δύσκολη ζωή και να έχουμε την ικανοποίηση πως δεν λυγίσαμε και πως δεν χάσαμε ποτέ την ελπίδα μας.

Κι αν τίποτε άλλο δεν υπάρχει ώστε να οδηγηθούμε στην επιείκεια, ας έχουμε διαρκώς υπόψη μας αυτόν τον πανανθρώπινο αγώνα και τις πολλές κοινές πληγές που μας ενώνουν.

Όλοι μας, ανεξαιρέτως, γεννηθήκαμε πολύ τρυφεροί γι΄ αυτόν τον σκληρό κόσμο και ο καθένας μόνο γνωρίζει τι αγώνες και τι αγωνία καταβάλει ώστε να βρει τη δύναμη να συνεχίσει.

Είναι κρίμα, πολύ κρίμα, να είμαστε διαρκώς σε αμάχη με συμπολεμιστές μας.