Όσιος Παΐσιος: Η θεία Χάρις προδίδει τον άνθρωπο, ακόμη κι αν κρύβεται!

Άγιος Παΐσιος Αγιορείτης (1924-1994).

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

Η αμαρτία βασανίζει τον άνθρωπο
Ο εξαγνισμός της καρδιάς

Γέροντα, ο Χριστός χωράει σε όλες τις καρδιές;
-Ο Χριστός χωράει, οι άνθρωποι δεν Τον χωράνε, γιατί δεν προσπαθούν να διορθωθούν. Για να χωρέση ο Χριστός μέσα μας, πρέπει να καθαρίση η καρδιά. «Καρδίαν καθαράν κτίσον εν εμοί, ο Θεός…».

Γέροντα, γιατί τα άγρια ζώα δεν πειράζουν τους Αγίους;
– Αφού ημερεύουν οι άνθρωποι, ημερεύουν και τα άγρια ζώα και αναγνωρίζουν ότι ο άνθρωπος είναι αφεντικό τους. Στον Παράδεισο, πριν από την πτώση, τα άγρια θηρία έγλειφαν τους Πρωτοπλάστους με ευλάβεια, αλλά μετά την πτώση πήγαιναν να τους ξεσκίσουν. Όταν ένας άνθρωπος επανέρχεται στην προπτωτική κατάσταση, τα ζώα τον αναγνωρίζουν πάλι για αφεντικό. Σήμερα όμως βλέπεις ανθρώπους που είναι χειρότεροι από τα άγρια θηρία, χειρότεροι από τα φίδια. Εκμεταλλεύονται απροστάτευτα παιδιά, τους παίρνουν τα χρήματα και, όταν έρχωνται σε δύσκολη θέση, τα ενοχοποιούν, καλούν την αστυνομία, τα πηγαίνουν και στο ψυχιατρείο. Γι’ αυτό τον 147ο Ψαλμό που διάβαζε ο Άγιος Αρσένιος ο Καππαδόκης, για να ημερέψουν τα άγρια ζώα και να μην κάνουν κακό στους ανθρώπους, τον διαβάζω, για να ημερέψουν οι άνθρωποι και να μην κάνουν κακό στους συνανθρώπους τους και στα ζώα.

Πώς επανέρχεται, Γέροντα, ο άνθρωπος στην προπτωτική κατάσταση;
– Πρέπει να εξαγνισθή η καρδιά. Να απόκτηση την ψυχική αγνότητα, δηλαδή ειλικρίνεια, τιμιότητα, ανιδιοτέλεια, ταπείνωση, καλωσύνη, ανεξικακία, θυσία. Έτσι συγγενεύει ο άνθρωπος με τον Θεό και αναπαύεται μέσα του η θεία Χάρις. Όταν κάποιος έχη την σωματική αγνότητα, άλλα δεν έχη την ψυχική αγνότητα, δεν αναπαύεται ο Θεός σ’ αυτόν, γιατί υπάρχει μέσα του πονηρία, υπερηφάνεια, κακία κ.λπ. Τότε η ζωή του είναι μια κοροϊδία. Από ‘δω να ξεκινήσετε τον αγώνα σας: Να προσπαθήσετε να αποκτήσετε την ψυχική αγνότητα.

Γέροντα, μια κακή συνήθεια μπορεί να κοπή αμέσως;
– Κατ’ αρχάς πρέπει να καταλάβη ο άνθρωπος ότι αυτή η συνήθεια τον βλάπτει και να θελήση να αγωνισθή, για να την κόψη. Χρειάζεται να έχη κανείς πολλή θέληση, για να μπόρεση να την κόψη αμέσως. Όπως λ.χ. το σχοινί κάνει σιγά-σιγά μια μικρή αυλακιά στο χείλος του πηγαδιού και δεν γλιστρά πια, έτσι και κάθε συνήθεια λίγο-λίγο χαράζει μια αυλακιά στην καρδιά και δύσκολα βγαίνει από αυτήν. Γι’ αυτό πρέπει πολύ να προσέξη κανείς, να μην απόκτηση κακές συνήθειες, γιατί μετά χρειάζεται πολλή ταπείνωση και πολλή θέληση, για να μπόρεση να τις αποβάλη.

Έλεγε ο Παπα-Τύχων: «Καλή συνήθεια, παιδί μου, αρετή κακή συνήθεια, πάθη».

Πάντως διαπίστωσα ότι, όταν ο άνθρωπος, ενώ αγωνίζεται, συνεχίζη να σφάλλη και δεν άλλάζη, αιτία είναι ο εγωισμός, η φιλαυτία και η ιδιοτέλεια. Λείπει η ταπείνωση και η αγάπη, και έτσι εμποδίζεται η θεία επέμβαση. Δεν βοηθάει ο ίδιος ο άνθρωπος τον Θεό, για να τον βοηθήση. Αν π.χ. τον βοηθήση ο Θεός να ξεπεράση ένα πάθος του, θα το πάρη επάνω του, θα υπερηφανευθή, γιατί θα νομίζη ότι μόνος του το ξεπέρασε, χωρίς την βοήθεια του Θεού.

Απαλλαγή από το σκοτάδι της αμαρτίας

Είναι πολύ βαρύ, Γέροντα, να μολύνη κανείς το Άγιο Βάπτισμα;
– Ανάλογα πόσο το μολύνει. Άλλος το μολύνει πολύ, άλλος λίγο, άλλος κάνει έναν λεκέ,
άλλος δύο…

Και είναι τα μεγάλα αμαρτήματα που μολύνουν το Βάπτισμα;
– Ε, φυσικά, τα θανάσιμα αμαρτήματα το μολύνουν και τότε η θεία Χάρις απομακρύνεται
από τον άνθρωπο. Βέβαια δεν τον εγκαταλείπει, όπως ούτε ο Φύλακας Άγγελος δεν τον εγκαταλείπει. Θυμάστε τι είχε πει ο διάβολος στον ιερέα των ειδώλων για τον μοναχό που ήθελε να παντρευτή την κόρη του; «Μη βιάζεσαι· αυτός εγκατέλειψε τον Θεό, άλλα ο Θεός δεν τον εγκατέλειψε ακόμη».

Γέροντα, μπορεί κανείς να ζη στο σκοτάδι της αμαρτίας και να μην το αισθάνεται;
– Όχι, την αίσθηση όλοι την έχουν, άλλα υπάρχει αδιαφορία. Για να έρθη κανείς στο φως του Χριστού, πρέπει να θέλη να βγη από το σκοτάδι της αμαρτίας. Ας πάρουμε για παράδειγμα κάποιον που κλείσθηκε κατά λάθος σε ένα σκοτεινό υπόγειο. Μόλις δη μια ακτίνα να περνάη από μια ρωγμή, κοιτάζει πως να βγη στο φως. Θα άνοιξη σιγά-σιγά την ρωγμή, για να βρη την πόρτα και να βγη έξω.

Έτσι και από την στιγμή που ο άνθρωπος θα αισθανθή το καλό ως ανάγκη και μπη μέσα του η καλή ανησυχία, θα καταβάλη προσπάθεια να βγη από το σκοτάδι της αμαρτίας. Αν πη: «αυτό που κάνω είναι λανθασμένο, δεν πηγαίνω καλά», ταπεινώνεται, έρχεται η Χάρις του Θεού, και από εκεί και πέρα προχωράει κανονικά. Αλλά, αν δεν μπη μέσα του η καλή ανησυχία, είναι δύσκολο να βοηθηθή.

Κάποιος λ.χ. βρίσκεται σε κλειστό χώρο και αισθάνεται άσχημα. Του λες: «σήκω, άνοιξε την πόρτα και βγες έξω να πάρης λίγο οξυγόνο, για να συνέλθης», και εκείνος αρχίζει: «Δεν μπορώ να βγω έξω. Και γιατί να είμαι κλεισμένος μέσα και να μην μπορώ να πάρω αναπνοή; Και γιατί να μην έχω οξυγόνο; Και γιατί ο Θεός να με έχη εδώ και τους άλλους έξω»; Ε, μπορεί αυτός να βοηθηθή; Ξέρετε πόσοι βασανίζονται, επειδή δεν ακούν κάποιον που μπορεί να τους βοηθήση πνευματικά;

Ο άνθρωπος με την αμαρτία κάνει τον επίγειο παράδεισο επίγεια κόλαση. Αν η ψυχή του
μολυνθή με θανάσιμες αμαρτίες, ζη μια δαιμονική κατάσταση· αντιδρά, βασανίζεται, δεν έχει ειρήνη. Αντίθετα, όποιος είναι κοντά στον Θεό, έχει τον νου του στα θεία νοήματα και έχει πάντοτε καλούς λογισμούς, είναι ειρηνικός και ζη τον Παράδεισο στην γη. Αυτός ο άνθρωπος έχει κάτι ξεχωριστό από εκείνον που είναι μακριά από τον Θεό, και αυτό είναι αισθητό και στους άλλους. Να, αυτό είναι η θεία Χάρις, η οποία προδίδει τον άνθρωπο, ακόμη κι αν κρύβεται.

Από το βιβλίο Γέροντος Παϊσίου Αγιορείτου «Πνευματικός αγώνας», λόγοι γ’, έκδοση Ιερού Ησυχαστηρίου «Ευαγγελιστής Ιωάννης ο Θεολόγος» Σουρωτή Θεσσαλονίκης.