Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας: Ο Θεός δέχεται τις φωνές των δικαίων και εκπληρώνει τα αιτήματά τους
18 Μαρτίου 2024
Άγιος Κύριλλος Αλεξανδρείας (Φορητή εικόνα «Ποίημα Εμμανουήλ ιερέως του Τζάνε»).
(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)
Του Αγίου Πατέρα μας
Κυρίλλου Αρχιεπισκόπου Αλεξανδρείας
Υπόμνημα στους Ψαλμούς
Συνέχεια από εδώ: http://www.pemptousia.gr/?p=393416
Ψαλμός 4ος
Στίχ. 2. «Και άκουσε με ευμένεια την προσευχή μου».
Πώς όμως αυτός που λέγει, ότι ακούσθηκε, παρακαλεί πάλι να ακουσθεί;
Ή χρησιμοποιείται χρόνος αντί άλλου χρόνου· δηλαδή αντί του, Με λυπήθηκες και με άκουσες, έχει λεχθεί το, «Λυπήσου με και άκουσε με», ή ίσως παρακαλεί και να ακούεται διαρκώς.
Γιατί αυτοί που θέλουν να ζουν με ευσέβεια, δεν είναι δυνατόν κατά τη διάρκεια αυτής της ζωής να μη δοκιμάσουν οπωσδήποτε θλίψεις.
Μολονότι λοιπόν και εισακούσθηκε σε όλα για τα οποία προσευχήθηκε, φοβάται όμως για το μέλλον, γι’ αυτό και πάλι προσεύχεται, γνωρίζοντας καλά το κέρδος της προσευχής.
Γιατί, αν και απαλλάχθηκε από τους πόνους και την λύπη, όμως όντας άνθρωπος και αγωνιώντας για το μέλλον, μήπως δεν μπορέσει να αντέξει για πάντα τους επερχόμενους πειρασμούς, ζητά να βρει ανακούφιση, και να μπορέσει να αντέξει και τα ίδια τα αίτια των πόνων.
Γι’ αυτό και λέγει· «Λυπήσου με», δηλαδή σταμάτησε τον αγώνα, βοήθησέ με ν’ απαλλαγώ εντελώς από αυτόν.
Στίχ. 3. «Άνθρωποι, ως πότε θα είστε σκληροκάρδιοι»;
Σύμφωνα βέβαια με την ιστορία, αυτά ειπώθηκαν προς εκείνους που νόμιζαν ότι με το πλήθος του στρατού θα κατανικήσουν τον δίκαιο.
Αφού δηλαδή έμαθε με την ίδια του την πείρα πόση ωφέλεια παρέχει η πεποίθηση στον Θεό, και το να ζητά να σωθεί μόνο από αυτόν, παραθέτει μάθημα ωφέλιμο σε όλους αυτό που συνέβη σ’ αυτόν, και λέγει· Ω τυφλοί στα μυαλά και παχείς στον νου, μέχρι πότε δεν θα αποβάλετε την αρρώστια;
Μέχρι πότε δεν θα γνωρίσετε, ότι η ελπίδα στους ανθρώπους είναι ματαιότητα και ψέμα; Γιατί ο γίγαντας δεν θα σωθεί με την μεγάλη του δύναμη.
Και γενικά ο Δαβίδ αποκαλεί υιούς των ανθρώπων αυτούς που ζουν με πονηρία, αυτούς που είναι επιρρεπείς στην ασέβεια.
Γιατί εκείνοι που δεν είναι τέτοιοι, ως προς τη φύση τους βέβαια είναι υιοί ανθρώπων, ως προς την χάρη όμως όχι, αλλά είναι υιοί του Θεού.
Στίχ. 4. «Και μάθετε ότι ο Κύριος έκανε ένδοξο τον ευσεβή».
Η απόλαυση βέβαια των επιγείων δεν διαφέρει, νομίζω, σε τίποτε από τα ευχάριστα δράματα, τα οποία μόλις εμφανισθούν καταλήγουν στο μηδέν, αφού περιπαίξουν τον νου εκείνου που ροχαλίζει, ενώ τα λαμπρά καυχήματα της ενάρετης ζωής και τα βραβεία του Θεού γι’ αυτήν έχουν μακρά και απαρασάλευτη την απόλαυσή τους και περίλαμπρο το αξίωμα.
Γιατί ο Θεός δέχεται τις φωνές των δικαίων και εκπληρώνει τα αιτήματά τους, πράγμα με το οποίο τι θα μπορούσε να γίνει ισοδύναμο;
Στίχ. 5. «Να οργίζεσθε, αλλά να μη αμαρτάνετε».
Σε όλους βέβαια τους ανθρώπους συμβαίνει το πάθος της οργής, το οποίο μητέρα του έχει τη λύπη ή την μικροψυχία ή την υβριολογία από κάποιους, είναι όμως δυνατόν να την ανακόπτουν, όπως και τις σωματικές ορέξεις. Γιατί, το να μη προκαλούνται αυτές καθόλου μέσα μας είναι οπωσδήποτε και αδύνατο, και δεν εξαρτάται από μας, όμως από μας εξαρτάται το να καθησυχάζουμε τα ερεθίσματα. Έτσι και με την οργή.
Γιατί όταν προκαλείται το ερέθισμα είναι έντονο, πλην όμως σαν με χαλινάρια ανακόπτεται με τους συλλογισμούς προς το καλύτερο.
Και όσο διάστημα το πάθος βρίσκεται μέσα μας σε αδράνεια, δέχεται συγχώρηση από τον Θεό, όταν όμως εμφανισθούν τα κακά που προκαλεί, τότε θα υποστούμε τις τιμωρίες.
Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με τις σαρκικές ορέξεις. Γιατί όταν αδρανεί μέσα μας η κακή ηδονή, οπωσδήποτε μαζί με αυτήν βρίσκεται σε απραξία και ο νόμος που την τιμωρεί, εάν όμως φτάσει ήδη στην πραγμάτωσή της, τότε θα ακολουθήσουν μαζί της και οι συνέπειες της δίκης.
Λέγει λοιπόν και τώρα ο Δαβίδ, ότι, Κι αν ακόμα οργισθείτε χωρίς να το θέλετε, πράγμα που δεν είναι τέλειο αμάρτημα, να μη προβείτε στην πράξη, για να μη γίνει το έγκλημα τέλειο. Γιατί με τρόπο ευφυή συγχωρεί το μικρότερο, εννοώ την οργή, επειδή είμαστε ασθενέστεροι, για να εμποδίσει το μεγαλύτερο, δηλαδή το φόνο και όλα όσα προκαλούνται από τον θυμό όταν δεν τιμωρείται.
Από τον τόμο «Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Άπαντα τα έργα, τόμος 14» του εκδοτικού οίκου Ελευθερίου Μερετάκη «Το Βυζάντιον», Πατερικαί Εκδόσεις Γρηγόριος Παλαμάς, Θεσσαλονίκη 2003. Κείμενο, μετάφραση, σχόλια Παναγιώτης Παπαευαγγέλου, δρ. Θεολογίας. Επόπτης, επιμελητής εκδόσεως Ελευθέριος Γ. Μερετάκης, πτ. Θεολογίας.
