«Aποστολή τριών περιηγητών-καλλιτεχνών από το Princeton στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα του 1929»

3 Μαρτίου 2024

Η μοναδικότητα και η σπανιότητα των ντοκουμέντων της έκθεσης «No Woman’s Land. Από το Princeton στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα του 1929», καθώς και η μεγάλη επισκεψιμότητα, τόσο στη Θεσσαλονίκη όσο και στην Καλαμπάκα, από σχολεία, εκπαιδευτικά ιδρύματα αλλά και πλήθους κόσμου μας οδήγησε στην απόφαση να την επανεκθέσουμε στους εκθεσιακούς χώρους της Αγιορειτικής Εστίας (πρώην Κλινική Νεδέλκου, Εγνατία 109, Θεσσαλονίκη) από τις 15 Φεβρουαρίου και για 2 μήνες έως τις 15 Απρίλιου 2024.

Η έκθεση υλοποιείται με τη συνεργασία του τμήματος Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton των ΗΠΑ, παρουσιάζοντας από κοινού και για πρώτη φορά στην Ελλάδα, τις ιστορικές φωτογραφίες και το σωζόμενο φιλμ, εποχής βωβού κινηματογράφου, από την αποστολή τριών περιηγητών – καλλιτεχνών από το Princeton στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα του 1929.

Για την ιστορία της έκθεσης:

Στα τέλη του 2017 και κατά τη διάρκεια της μετακόμισης των παλαιών βιβλιοθηκών του τμήματος Τέχνης και Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Princeton, το προσωπικό ανακάλυψε ένα κρυμμένο βαρέλι, το περιεχόμενο του οποίου έκρυβε ένα άγνωστο και ξεχασμένο ταξίδι.

Η έρευνα που ακολούθησε από στελέχη του τμήματος προσδιόρισε ότι τα εννέα κάνιστρα φιλμ που είχαν τοποθετηθεί εντός του βαρελιού, περιείχαν την καταγραφή ενός ταξιδιού στο Άγιον Όρος και τα Μετέωρα από ομάδα περιηγητών – ταξιδιωτών, ενώ η συνέχεια της έρευνας συνέδεσε το υλικό των φιλμ με 254 φωτογραφικές εκτυπώσεις και 81 γυάλινες πλάκες (οι 16 επιχρωματισμένες) που υπήρχαν ήδη αταύτιστες στη συλλογή Οπτικών Μέσων του Πανεπιστημίου του Princeton.

Το ταξίδι στην Ελλάδα πραγματοποιήθηκε το φθινόπωρο του 1929 και η ομάδα αποτελούνταν από τον Ρώσο εμιγκρέ, ζωγράφο, εξερευνητή -με ιδιαίτερα επικοινωνιακά χαρίσματα- Vladimir “Vovo” Perfilieff, τον φωτογράφο, ταλαντούχο κινηματογραφιστή και μετέπειτα βραβευμένο με Όσκαρ, Floyd Crosby, και τον αρχιτέκτονα και απόφοιτο του Πανεπιστημίου του Princeton, Gordon McCormick. Τους τρεις περιηγητές συνόδευε o νεαρός Αναστάσιος Χατζημήτσος, διερμηνέας από την Θεσσαλονίκη. Κύριος προορισμός της αποστολής τους ήταν το Άγιον Όρος, ενώ σκοπός του ταξιδιού τους ήταν η φωτογράφιση και κινηματογράφηση κάλυψη ενός τόπου μοναδικού, μυστηριώδους και αναλλοίωτου στον χρόνο.

Τα μέλη της αποστολής εντυπωσιάζονται από το υπέροχο φυσικό τοπίο, από την αρχιτεκτονική των μονών, από τον καθημερινό βίο των μοναχών, από την συνάντησή τους με τον σπηλαιώτη αναχωρητή μοναχό Ηλία και τις ιδιαίτερες συνθήκες διαβίωσής του, καθώς επίσης και από την καθολική απουσία των γυναικών στην Αθωνική Χερσόνησο, γεγονός που τους οδηγεί να δώσουν στο πρόγραμμά τους τον τίτλο: No Woman’s Land.

Οι φωτογραφίες της συλλογής φέρνουν στο φως ένα σπάνιο υλικό και οι πληροφορίες που λαμβάνουμε σε επίπεδο ιστορικό, κοινωνικό, λαογραφικό, αλλά και αρχιτεκτονικής καταγραφής, είναι εξαιρετικά σημαντικές, καθώς διευρύνουν τις πρωτότυπες πηγές και προσθέτουν πολύτιμα στοιχεία στην ιστορική έρευνα δύο κορυφαίων μοναστικών κέντρων του ορθόδοξου κόσμου, του Αγίου Όρους και των Μετεώρων.