Άγιος Θεωνάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης, Ποια είναι η ισχυρότατη απόδειξη της αγιότητάς του

Άγιος Θεωνάς Αρχιεπίσκοπος Θεσσαλονίκης.

(Επιμέλεια Στέλιος Κούκος)

[…] Αλλά τι λέγω ταύτα και αφήνω το υψηλότερον εις το να αποδείξη την αγιότητα του Οσίου τούτου Πατρός [του αγίου Θεωνά αρχιεπισκόπου Θεσσαλονίκης] ισχυρότατον επιχείρημα;

Αν, επί παραδείγματι, δεν είχομεν καμμίαν απόδειξιν άλλην η μαρτυρίαν, ότι ο τρισμακάριστος Θεωνάς είναι Άγιος, αυτή μόνη η δόξα την οποίαν του εδώρησεν ο ίδιος ο Θεός αποδείξας μετά θάνατον το ιερόν αυτού Λείψανον σώον και ολόκληρον υπέρ τους όρους της φύσεως, ως το βλέπομεν λαμπρόν με τον κροκοβαφή χρωματισμόν, αρωματισμένον με ευωδίαν πνευματικήν και θαύματα ενεργούν εις τους μετά πίστεως αυτό επικαλουμένους, αύτη, λέγω, μόνον η δόξα και η τιμή είναι αρκετή να αποδείξη τον Θεωνάν, ότι τη αληθεία είναι Άγιος, ότι ευηρέστησε τω Θεώ και έζησε ζωήν αγγελικήν.

Διότι αδύνατον είναι κατ’ άλλον τρόπον να καταλείψη τις άγιον Λείψανον, αν πρότερον δεν καθαρισθή από όλα πάθη, ψυχικά και σωματικά, αν δεν γίνη κατοικητήριον του Αγίου Πνεύματος και αν η θεία Χάρις δεν ενωθή και, τρόπον τινά, ζυμωθή με την καρδίαν του, με τον εγκέφαλόν του και με όλα τα οστά και τας αρθρώσεις του.

Ως δε από τον καρπόν καταλαμβάνομεν ποίον είναι το δένδρον, ούτω και από την αγιότητα του Λειψάνου του Αγίου Θεωνά καταλαμβάνομεν ότι και αυτός εστάθη Άγιος, ισάξιος των παλαιών εκείνων Αγίων και έζησε ζωήν αγίαν και υπεράνθρωπον.

Αύτη η τιμή και το εγκώμιον, το οποίον πραγματικώς και ψηλαφητώς του έκαμεν ο Θεός, αυτό αξίζει δι’ όλα τα εγκώμια, τα οποία ήθελον του πλέξει οι θαυμαστότεροι ρήτορες όλου του κόσμου.

Τούτο το ιερόν και σεβάσμιον Λείψανον ευρίσκεται έτι και νυν σώον και ολόκληρον εις την Ιεράν Μονήν της Αγίας Αναστασίας, άρρητον αποπνέον ευωδίαν, θαύματα ενεργούν και ιάματα παρέχον εις τους μετά πίστεως προσερχομένους εις την σορόν αυτού.

Την δε μνήμην αυτού τελούσιν οι σεβάσμιοι Πατέρες της Μονής ταύτης κατά την τετάρτην Κυριακήν των Νηστειών, αγρυπνίαν επιτελούντες και πανήγυριν, κατά την οποίαν συνέρχονται οι από τα πέριξ Χριστιανοί, κατά μίμησιν του κατά την δευτέραν Κυριακήν των Νηστειών εορταζομένου Αγίου Γρηγορίου του Παλαμά, του οποίου όχι μόνον εις τον θρόνον υπήρξε διάδοχος, αλλά και εις την αρετήν και αγιότητα εφάμιλλος.

Απόσπασμα από τον «Μέγα Συναξαριστή της Ορθοδόξου Εκκλησίας», μήνας Απρίλιος, τόμος δ’.