Επιστήμη και Θρησκεία υπό του Αγίου Λουκά Μητροπολίτου Κριμαίας

13 Ιουνίου 2020

Ουσιώδους και ανεκτιμήτου αξίας δια την εποχήν του και δι’ όλας τας εποχάς είναι το πλήρες στοχασμού και αληθείας έργον του Αγίου Λουκά «Ἐπιστήμη και Θρησκεία», εκπονηθέν και συνταχθέν εις ωραιοτάτην γλώσσαν, εκφράζουσαν κατά τρόπον σαφή, εύχυμον και συγκεκριμένον υψηλάς πνευματικάς και επιστημονικάς εννοίας, καταληπτάς ιδίως υπό διανοουμένων, θετικών επιστημόνων και θεολόγων.

Ο Άγιος εγνώριζεν ήδη από τα έτη των φοιτητικών σπουδών του την ισχυράν διαμάχην και σταθερών διαφωνίαν, η οποία ανεπτύσσετο, εν εκτάσει, εις τον χώρον της διανοήσεως, ως πρός τας υφισταμένας σχέσεις μεταξύ Θρησκείας και Επιστήμης.

Η διείσδυσις των απόψεων ότι η Επιστήμη αναιρεί την Θρησκείαν ήτο εμφανής εις τούς ακαδημαϊκούς χώρους, οι οποίοι ετέλουν υπό την επίδρασιν της Δυτικής σκέψεως, αρκετά ήδη έτη προ της επικρατήσεως εις την χώραν των αρχών του διαλεκτικού υλισμού.

Επί της σοβιετικής Ρωσσίας, εκ παραλλήλου, η ιδιαιτέρα έμφασις η οποία εδόθη εις την τεχνολογίαν,τας θετικάς και τας βιολογικάς επιστήμας και εις τα εξ αυτών απορρέοντα επιστημονικά επιτεύγματα, εις όλας τας βαθμίδας της παιδείας, έτειναν να δημιουργήσουν σταθεράν ατμόσφαιραν αναιρέσεως της θρησκείας, γεγονός το οποίον είχεν ως συνέπειαν την καθήλωσιν του ατόμου επί των υλικών παραμέτρων, και την πρόκλησιν εντόνου υπαρξιακού και μεταφυσικού κενού εις την Ρωσσικήν κοινωνίαν.

Εντός αυτής της ατμοσφαίρας το έργον του Αγίου Λουκά έχει μοναδικήν αξίαν ουχί μόνον διά την Ρωσσίαν, αλλά δι’ όλους τους διανοουμένους, τους αναζητούντας την αλήθειαν και τους αγωνιζομένους να διαμορφώσουν διαυγείς και σταθεράς απόψεις επί της επιστημονικής σκέψεως και της πνευματικής ζωής, τους θέλοντας να λάβουν οι ίδιοι συνειδητήν θέσιν εν μέσῳ της Θρησκείας και της Επιστήμης, μετέχοντες εις αμφοτέρας και εναρμονίζοντες αυτάς βιωματικώς.

Βαθύς γνώστης της Επιστήμης, ενδιατρίψας παραλλήλως πρός την ιατρικήν εις την φιλοσοφίαν, τα μαθηματικά και εις τας φυσικάς επιστήμας, ο Άγιος Λουκάς διεκήρυττεν ότι η επιστημονική γνώσις οδηγεί κατά τρόπον άμεσον εις την θρησκείαν, διότι αναφέρεται εις την σοφίαν του Θεού, η οποία αναγνωρίζεται κατά τρόπον διαυγή και σαφή υπό της επιστήμης. Διεκήρυττεν ότι η αληθής και βαθεία γνώσις οδηγεί εις τον Θεόν, η ημιμάθεια αντιθέτως απομακρύνει από τον Θεόν.

Η ημιμάθεια, η οποία είναι φαινόμενον της εποχής μας, οδηγεί κατά κανόνα εις ανεδαφικάς και θλιβεράς προκαταλήψεις προς την θρησκείαν. Η περιωρισμένη φιλοσοφική γνώσις και η περιωρισμένη επιστημολογική αντίληψις οδηγούν εις την αίσθησιν της αντιθέσεως μεταξύ της Επιστήμης και της Θρησκείας, την οποίαν καλλιεργεί επιμόνως ο επιστημονικός αθεϊσμός, χωρίς ερείσματα και αποδείξεις, οδηγών τον άνθρωπον εις πλήρη αποπνευμάτωσιν και εις ολοσχερή κατακρήμνισιν του ηθικού και πνευματικού υποβάθρου του.

Εντός του χώρου της υποκειμενικής σκέψεως και του θεωρητικού λογισμού, άνευ της πίστεως δεν υφίσταται η δυνατότης ορθής προσεγγίσεως εις την αλήθειαν της υπάρξεως του Θεού, της αιωνιότητος και της ελευθερίας της βουλήσεως.

Το έργον «Ἐπιστήμη και Θρησκεία», καρπός του στοχαστικού πνεύματος, της επιστημονικής γνώσεως, της βαθείας πίστεως, της Χριστοκεντρικής ζωής και της εμπειρίας του μαρτυρίου του Αρχιεπισκόπου Λουκά, απευθυνόμενον εις τον θετικόν επιστήμονα, τον θεολόγον, τον φιλόσοφον, τον ερευνητήν του εικοστού πρώτου αιώνος δίδει πλήρη σαφή και ορθοτομούσαν απάντησιν εις τα συνεχή επίμονα ερωτήματα, τας δριμείας αμφισβητήσεις, τας πολυσχιδείς διαφωνίας και τας οξείας αντιθέσεις επί των σχέσεων της επιστήμης μετά της θρησκείας και συνδέει αμφοτέρας αυτάς εις κοινήν πορείαν πρός την γνώσιν, την αλήθειαν, την αγάπην και την δόξαν του Θεού.

(Απόσπασμα από το άρθρον: Ο Άγιος Λυκάς, Μητροπολίτης Συμφερουπόλεως, ως πρότυπον Ακαδημαικού Διδασκάλου, Επιστήμονος και Συγγραφέως)