Page 22 - Πάσχα των Ελλήνων

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 38 / Πάσχα των Ελλήνων / 29 Απριλίου 2016 www.pemptousia.gr

άνοιξης –χελιδονίσματα). Σε πολλά μέρη οι γυναίκες κρεμούσαν τη Μεγάλη Πέ-
μπτη στα παράθυρα και κόκκινα πανιά (μεγαλοπεφτιά-
Άγιο Λάζαρε, καλή ώρα σ’ αφέντη, τικα) για να προστατέψουν το σπίτι.
Τώρα η ώρα σου, τώρα κι αυγή σου
Τα ευαγγελισμένα αβγά (αφημένα επίτηδες στο ιερό την
Τώρα λάλησε πουλί κι αηδόνι ώρα της ανάγνωσης των 12 Ευαγγελίων), το ευαγγελι-
σμένο νερό, τα λουλούδια και τα κεριά του Επιταφίου
κι αντικρίσθηκε το χελιδόνι. και της Ανάστασης αποκτούν για το λαό μας μαγικές
Κορασίδες μου σταυροδεθείτε αποτρεπτικές διαστάσεις (ενάντια στις αρρώστιες, στο
«μάτι», σε φυσικές καταστροφές, κ.ά.). Οι δυνάμεις του
να τιμήσετε καλόν αφέντη κακού ξορκίζονται θεαματικά με το κρέμασμα ή το κά-
ψιμο του Ιούδα, ενώ η κυκλική περιφορά του Επιταφίου
και κυρά καμαρωμένη. ή της πασχαλινής λιτανείας στην ενορία ή στο χωριό έχει
στόχο να το θωρακίσει με την πανάρχαιη ιδέα του προ-
Επίσης και την επόμενη μέρα, την Κυριακή των Βαΐων, στατευτικού κύκλου.
σε πολλά μέρη της Ελλάδας οι νιόνυφες (σύμβολο της
γονιμότητας) ήταν αυτές που έπρεπε να μεταφέρουν τα Η «εις Άδου κάθοδος» του Χριστού ελευθερώνει, σύμ-
βάγια στην εκκλησία και σε μια καθαρά γυναικεία τελετή φωνα με τη λαϊκή δοξασία, τις ψυχές των νεκρών που
να χτυπήσουν η μια τον ώμο της άλλης με τ’ ανθισμένα ανεβαίνουν στον πάνω κόσμο έως την Ανάληψη ή την Πε-
κλωνάρια για να εξασφαλίσουν υγεία και θαλερότητα. ντηκοστή, δίνοντας αφορμή για ένα πλήθος από έθιμα
και τελετουργίες, όπου η νεοελληνική λαϊκή λατρεία ανα-
Το αποτρεπτικό κόκκινο χρώμα, πανταχού παρόν στη βαπτίζεται στις αρχαιοελληνικές καταβολές της. Του Ρου-
λαϊκή μας παράδοση, επανέρχεται στα πασχαλινά αβγά σαλιού το Σάββατο (το Ψυχοσάββατο της Διακαινησίμου)
που, όπως σημειώνει ο Δ. Λουκάτος: κατ’ εξοχήν ζωι- αναβιώνει την αρχαία νεκρική γιορτή των Ροζαλίων και
κά προϊόντα, γίνονται εξαίρετα σύμβολα του τάφου απ’ δεν είναι τυχαίο ότι τα κάλαντα του Πάσχα στα Μέγαρα
όπου ξαναπηδά η ζωή… Το τσούγκρισμά τους είναι μια της Αττικής τα ονομάζουν Ρουσάλια. Ενώ την Τρίτη του
συμβολική διευκόλυνση της νέας ζωής, αλλά και χαιρετι- Πάσχα χορεύουν εδώ και πάλι μόνον οι γυναίκες τον πα-
σμός φιλικής πάλης, που βοηθάει τη φύση στις παραγω- λαιότατο χορό της Τράτας (με το χαρακτηριστικό σταυ-
γικές της προσπάθειες. ρωτό κράτημα των χεριών που συναντάμε σε αρχαίες τοι-
χογραφίες) στο εκκλησάκι του Αϊ-Γιάννη του Χορευταρά!

Σελίδα 22