Page 11 - gaitanidis-mousiki

Το υπόδουλο ελληνικό έθνος κατά την περίοδο της τουρκοκρατίας στερείται έ-

να από τα βασικότερα του αγαθά, αυτή της ελευθερίας που έχει ως επακόλουθο

την σκληρή και μαρτυρική διαβίωση του σε όλα τα επίπεδα ζωής.

Το δημοτικό τραγούδι σε συνδυασμό με την παραδοσιακή εθιμοτυπική του ζωή

συμβάλλει αποφασιστικά στη διατήρηση της εθνικής συνείδησης· εθνική συνεί-

δηση η οποία στα πρώτα χρόνια της τουρκοκρατίας απειλήθηκε με αφανισμό.

Οι παραπάνω καταστάσεις αποτελούν τις πηγές έμπνευσης στον λαϊκό ποιητή.

Ως δημοτικό τραγούδι θεωρείται η προφορική ομαδική λαϊκή δημιουρ-
γία, η οποία έχει τις βάσεις της στην πατριαρχική οργάνωση και την
κλειστή αγροτική κοινωνία. Αναπτύσσεται στο πλαίσιο μιας γενικής

δραστηριοποίησης που αφορά αντιλήψεις, αξίες και ιδεώδη ως συστατι-
κά της συλλογικής ταυτότητας του ελληνικού γένους. Χαρακτηριστικές
μορφές ζωής όπως η ομοιογενής, η άρρηκτη και αρμονική συνοχή συνύ-

παρξης και δράσης σε κάθε φάση της παραδοσιακής και κοινωνικής
ζωής είναι αυτονόητες και αυτό φαίνεται καθαρά και διαχρονικά στα
οικογενειακά, τα λατρευτικά, τα μορφωτικά, τα πολιτιστικά και σε πολ-

λά άλλα κοινωνικά δρώμενα. Το δημοτικό τραγούδι είναι διαποτισμένο
με αυτές τις υψηλές και πολιτισμικές έννοιες.

Στην πολύχρονη και σκληρή περίοδο, το δημοτικό τραγούδι ως δρώμενο περιο-

ρίζεται μόνο και μόνο στην εξυπηρέτηση των γενικότερων εθιμοτυπικών παρα-

δόσεων (ονομαστική γιορτή, αρραβώνας, γάμος, κ.ά.). Στη διάσταση αυτή, πέρα

από την προφανή κυριολεκτική του λειτουργία ως πολιτιστικό και ψυχαγωγικό

αγαθό, αποτελεί ένα πολύ σημαντικό γλωσσικό σημείο, έναν κώδικα επικοινω-

νίας με πολλαπλά φανερά και σιωπηρά μηνύματα.

Η δυναμική αυτή του λειτουργία - πολλές φορές ως αδιάσπαστη ενότητα τριών

στοιχείων (μέλος/λόγος/χορός) - υποστηρίζεται σθεναρά από την Εκκλησία στο

πλαίσιο πάντοτε των δυνατοτήτων που έχουν χορηγηθεί στον Οικουμενικό Πα-

τριάρχη και κατ’ επέκταση στην Εκκλησία.

10