Page 8 - gaitanidis-mousiki

6
Διοίκηση και ρόλος της Εκκλησίας

Ο κατακτητής - μετά την ολοκλήρωση κατάλυσης της Βυζαντινής Αυτοκρατο-

ρίας, 1461 - επίσημα επιτρέπει την ύπαρξη και τη λειτουργία του θεσμού Πα-

τριαρχικής Διοίκησης. Έτσι ιδρύεται και αναδεικνύεται ο θεσμικός ρόλος του

Οικουμενικού Πατριάρχη με τη χορήγηση ορισμένων διοικητικών αρμοδιοτή-

των· αρμοδιότητες που αφορούν τη διαχείριση, την καθοδήγηση και την προ-

στασία του ποιμνίου του, του ελληνικού έθνους. Κινείται και λειτουργεί κάτω

από τις επιταγές του κατακτητή στον οποίο είναι και υπόλογος για το έργο του.

Πρώτος Οικουμενικός Πατριάρχης μετά την κατάλυση της Βυζαντινής Αυτο-
κρατορίας αναδεικνύεται ο Γεννάδιος Σχολάριος (κοσμικό όνομα Γεώργιος

Κουρτέσιος, 1400-1473).
Στο πλαίσιο αυτών των διοικητικών αρμοδιοτήτων η Εκκλησία επιτελεί το πιο

σημαντικό της έργο για το ελληνικό έθνος· το έργο της είναι η θρησκευτική

στήριξη και η ενότητα του λαού και κατ’ επέκταση η δυνατότητα συσπείρωσης

και επικέντρωσης στην ιστορία και τις διαχρονικές παραδόσεις του έθνους. Πέ-

ρα ωστόσο από την χριστιανική λατρεία και τη διατήρηση της ελληνικής και

ορθόδοξης πίστης συμβάλλει στην ανανέωση της εθνικής συνοχής του λαού και

στη σύνδεση με το ιστορικό του παρελθόν. Ακόμη επενεργεί στο χώρο της παι-

δείας με τον ορισμό λίγο πολύ αυτοσχέδιων δασκάλων για τις ανάγκες της στοι-

χειώδους εκπαίδευσης, έργο το οποίο υποκαθίσταται στα μέσα του 17ου αιώνα

από το λαϊκό στοιχείο: α) από τους φιλογενείς άρχοντες (εύποροι Έλληνες ευερ-

γέτες της Εκκλησίας και της φιλανθρωπίας υπέρ των υπόδουλων Ρωμιών και

των μεγάλων έργων: σχολεία, εκκλησίες, νοσοκομεία και λοιπά ευαγή φιλαν-

θρωπικά ιδρύματα) και β) από τις οργανωμένες κοινότητες.

6 Ό.π. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμος Ι΄, σσ. 447-448

7