Page 9 - gaitanidis-mousiki

7
Θρησκευτικές εορτές και έθιμα

Ο ελληνικός λαός, σε όλη σχεδόν τη διάρκεια της τουρκοκρατίας, διατηρεί

την παραδοσιακή του προσήλωση στις εορτές, την εκκλησιαστική και την

οικογενειακή του λατρεία. Η συνολική του αυτή έκφραση πραγματώνεται

στο πλαίσιο των χριστιανικών αρχών. Τρεις είναι οι σημαντικότερες κατη-

γορίες εορτασμών, κοινωνικών συγκεντρώσεων και συγχρωτισμού του ελ-

ληνικού πληθυσμού, αυτές οι κατηγορίες είναι: α) οι μεγάλες της χριστια-

νοσύνης και οι ενδιάμεσες κοσμικές εορτές (Χριστούγεννα Πρωτοχρονιά,

Λαμπρή, Ευαγγελισμός, Αναλήψεως, Δεκαπενταύγουστος, κ.ά.) β) οι εορ-

τές των τοπικών εκκλησιών και των αγίων (της Παναγίας, του Αγίου Ιω-

άννη, Κωνσταντίνου και Ελένης κ.ά.) και γ) οι ονομαστικές εορτές των

βαπτιστικών ονομάτων.

Στο πλαίσιο αυτό προστίθενται και τα οικογενειακά και εθιμικά τελετουρ-

γικά δρώμενα: α) η γέννηση και η ονομαστική γιορτή β) ο γάμος και γ) ο

ξενιτεμός και η τελευτή. Οι εθιμικές αυτές περιστάσεις αποτελούν χώρους

μάζωξης των μελών της οικογένειας, των πλησιέστερων συγγενών και

κατ’ επέκταση των υπόλοιπων μελών της κοινότητας· με άλλα λόγια απο-

τελούν σημεία αναφοράς εθνικού σαλπίσματος. Η μουσική ως πλαισίωση

γενικά και ειδικότερα το τελετουργικό τραγούδι είναι στενά συνυφασμένο

με τις εθιμικές αυτές περιστάσεις. Επιπρόσθετα αναφέρονται και οι εορτές

των αστικών συντεχνιών (διαφόρων επαγγελμάτων)· κάθε συντεχνία επέ-

λεγε από το εορτολόγιο της εκκλησίας έναν άγιο ως προστάτη της. Με α-

φορμή την προστασία αλλά και την προοπτική των επαγγελματικών και

οικονομικών επιτυχιών κάθε συντεχνία, στο όνομα του αγίου της, πραγμα-

τοποιεί την εορτή της. Παρατηρείται όχι απλώς μία διεύρυνση χώρων αλλά

και μία συχνότητα εθιμοτυπικών λειτουργιών όπου η μουσική και το δη-

7 Ό.π. Ιστορία του ελληνικού έθνους, τόμος Ι΄, σσ. 448-449

8