Ο κόσμος του παιδιού στο έργο του Νικολάου Γύζη

Ο Νικόλαος Γύζης ιδιαίτερα αφοσιώθηκε στην απόδοση του κόσμου του παιδιού. Εδώ κατόρθωσε να αποδώσει με τον καλύτερο τρόπο όλο το συναισθηματικό του κόσμο (Σκλαβοπάζαρο, Τα Αρραβωνιάσματα, Η πρώτη εξομολόγηση, Το παραμύθι της γιαγιάς, και ιδιαίτερα στο έργο του Αποστήθιση).

Ζωγραφίζει παιδιά όλων των ηλικιών, από βρέφη μέχρι εφήβους. Συχνά αντιπαραθέτει τη σοβαρότητα των παιδιών στη χαρούμενη διάθεση των μεγάλων (Τα Αρραβωνιάσματα, Η πρώτη εξομολόγηση, Ο Ζωγράφος στην Ανατολής). Η μεγάλη ικανότητα του ζωγράφου στη σύλληψη και στην απεικόνιση του παιδικού κόσμου γίνεται φανερή στα πολλά σχέδια των τεσσάρων παιδιών του. Σε αντίθεση με άλλους ζωγράφους ηθογραφικών θεμάτων, ο Γύζης δείχνει δίπλα στο χαρούμενο και αμέριμνο κόσμο του παιδιού σκηνές με παιδιά σε θλιβερές καταστάσεις και σε ένδεια. ( Τα Ορφανά, Σκλαβοπάζαρο, Πένθος, στο σπίτι του δασοφύλακα).

Σε πολλούς πίνακες με παππούδες και εγγόνια από το Τιρόλο και τη Βαυαρία αποδίδεται η ζεστή οικογενειακή ατμόσφαιρα και παρόλο που οι σκηνές είναι είναι συχνά αστείες, δεν λείπει και η περίσκεψη. Και μόνο η συμπαράθεση των τόσο διαφορετικών ηλικιών, των τόσο διαφορετικών προσώπων επιτυγχάνει αυτήν την εντύπωση.