Page 5 - Τα Θρησκευτικά στην Εκπαίδευση

www.pemptousia.gr Τεύχος 15 / Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Εκπαίδευση / 10 Οκτωβρίου 2013 ΑΝΑΛΕΚΤΑ

να γίνει το παιδί καλός άνθρωπος, καλός χριστιανός με την Ο σύγχρονος χριστιανισμός διέρχεται μια κρίση ακριβώς
ηθική έννοια. Αυτό, κατά τη γνώμη μου, προέρχεται από ως προς αυτό το θέμα. Το σφάλμα το δικό μας είναι, ότι
την αντίληψη ότι ο χριστιανισμός είναι θρησκεία ή ηθικό σύ- πολλοί από εμάς δεν θεωρούν την πίστη μας ωςκοινότη-
στημα. Με αυτήν την προσέγγιση το μάθημα των θρησκευ- τα αλλά ως θρησκεία ή ως ηθικό σύστημα. Για αυτό, ο
τικών απευθύνεται στον άνθρωπο ως άτομο και έχει σκοπό χριστιανισμός σήμερα διαδίδεται, όχι ως κοινότης αλλά ως
να τον καλλιεργήσει ως άτομο. Αντιθέτως, τα εγχειρίδιά μου ιδεολογία ή ως σύστημα ηθικών κανόνων. Συνέπεια αυτού
θέλουν να γίνει το παιδί μέλος της ευχαριστιακής Κοινό- είναι, η Εκκλησία να διαβρώνεται από το σύγχρονο πολιτι-
τητος, να πάψει να είναι άτομο και να γίνει μέτοχος της σμό και ο χριστιανισμός από Εκκλησία να γίνεται Θρησκεία
Κοινωνίας. Δηλαδή, να γίνει πρόσωπο κατά το πρότυπο της ή ηθικό σύστημα. Εμείς οι ορθόδοξοι χριστιανοί θα πρέπει,
Αγίας Τριάδος. Και προς ενίσχυσιν της θέσεώς μου αυτής, κατά τη γνώμη μου, να προσπαθήσουμε να δείξουμε, ότι η
επειδή πολλοί θεολόγοι δεν συμμερίζονται αυτήν την άποψη, πίστη μας αφορά την ύπαρξη και ότι αυτή είναι γεγονός
αναφέρω ως παράδειγμα το βάπτισμα σαν τη μόνη οδό για κοινωνίας. Η λογική και η γνώση του ανθρώπου πρέπει να
να γίνει κανείς χριστιανός. Μπορεί ο άνθρωπος να είναι κα- είναι αποτέλεσμα της κοινωνίας του ανθρώπου με τον άλ-
λός, και ηθικά τέλειος αλλά, εάν δεν βαπτιστεί, δεν μπορεί λον εν ελευθερία και αγάπη. Ή, καλύτερα, να πηγάζει από
να είναι χριστιανός. Το βάπτισμα όμως τον εισάγει στην ευ- την πεποίθηση ότι ο άλλος αποτελεί το αναπόφευκτο μέρος
χαριστιακή Κοινότητα, στην Εκκλησία, και τον κάνει να είναι της υπάρξεώς μας. Έτσι και ο Θεός, ως ο κατ’ εξοχήν Άλ-
μέτοχος της Κοινωνίας. Αυτό μας δείχνει ότι ο χριστιανισμός λος, θα γίνει εξίσου αναπόφευκτο μέρος της υπάρξεώς μας.
είναι κοινότητα, και όχι ιδεολογία ή σύστημα ηθικής. Αυτό ακριβώς που μας διδάσκει η ορθόδοξη λειτουργική
μας παράδοση.
Λόγω ακριβώς αυτού του σκοπού, τα ορθόδοξα κατη-
χητικά βιβλία που έχω συντάξει προσπαθούν να δείξουν “Π”: Η χώρα σας δοκιμάστηκε σκληρά από τον πόλεμο
στα παιδιά, χρησιμοποιώντας την ίδια την εμπειρία των δύο δεκαετίες πριν. Πώς βλέπετε τη σημερινή πνευματική κα-
παιδιών, ότι η κοινωνία του ανθρώπου με τον άλλον άν- τάσταση του σερβικού λαού μετά από τις περιπέτειες αυτές;
θρωπο εν αγάπη και εν ελευθερία, αποτελεί την ίδια την
προσωπική ύπαρξη και των δύο. Το συμπέρασμα που πρέ- Ε.Ι.: Είναι γεγονός ότι ο σερβικός λαός πέρασε τον τε-
πει να βγάλουν τα παιδιά από αυτήν την εμπειρία είναι ότι λευταίο καιρό, κι ακόμη περνάει, σκληρές δοκιμασίες. Οι
η κοινωνία του ανθρώπου με τον Θεό, ως άλλο πρόσωπο, δοκιμασίες όμως εκείνες, οι οποίες προήλθαν λόγω του πο-
αποτελεί την μόνη βάση για την αιώνια ζωή του ανθρώπου, λέμου, δεν έχουν επιφέρει μεγάλη ζημιά στην πνευματική
και ταυτοχρόνως την μόνη οδό για την γνώση του Θεού. ζωή του. Αντιθέτως, ο λαός πλησίασε περισσότερο την Εκ-
Επειδή ο Θεός μάς αποκαλύπτεται μόνον εν Χριστώ, ο κλησία παρά κάποιες άλλες οργανώσεις ή ιδεολογίες. Αυτό
Οποίος είναι τέλειος άνθρωπος, η πίστη μας στο Θεό δεν όμως που γίνεται τώρα, δηλαδή το ότι η Ευρώπη εισέρχε-
μπορεί να είναι τίποτε άλλο παρά η κοινωνία με τον άλλον ται εις την χώρα μας με ένα δικό της σύστημα ζωής, και
άνθρωπο, ο οποίος, χάριτι του Αγίου Πνεύματος, ενώνεται εννοώ πρωτίστως τον ατομικισμό, την υποσχόμενη ειρήνη
και ταυτίζεται με το Χριστό. και καλοπέραση, είναι νομίζω μεγαλύτερη πρόκληση για το
σερβικό λαό και την ορθόδοξη παράδοσή του. Και σε αυτήν
“Π”: Έχετε επίσης και την ιδιότητα του ακαδημαϊκού την πρόκληση δεν ξέρω, πραγματικά, πώς θ’ αντέξει. Ελπί-
δασκάλου στη Θεολογική Σχολή του Βελιγραδίου. Ποιες εί- ζω να παραμείνει πιστός στις παραδόσεις του.
ναι σε γενικές γραμμές οι απόψεις σας για τη διάδοση του
ευαγγελικού μηνύματος στον σύγχρονο κόσμο; “Π”: Ποιες είναι οι σχέσεις της Σερβικής Εκκλησίας με
τις άλλες θρησκευτικές κοινότητες που διαβιούν στη χώρα;
Ε.Ι.:Το Ευαγγέλιο κατά τη γνώμη μου έχει ως σκοπό να
δείξει ότι η αληθινή ζωή, η αιώνια ζωή, είναι ζωή κοινωνίας Ε.Ι.: Όσον αφορά τις σχέσεις της Ορθοδόξου Εκκλησίας με
με τον άλλον άνθρωπο και με τον Θεό, εν τω Χριστώ. Η κοι- τις άλλες ομολογίες που υπάρχουν στο χώρο της Σερβίας μπο-
νωνία αυτή είναι κοινωνία εν ελευθερία και εν αγάπη, δη- ρώ να πω ότι είναι σχετικά καλές. Αυτό οφείλεται στο γεγονός
λαδή είναι ευχαριστιακή κοινωνία. Ο σύγχρονος πολιτισμός ότι όλες οι θρησκευτικές κοινότητες στα χρόνια του κομμου-
μας είναι προτεσταντικός. Αυτό σημαίνει ότι δεν θεωρεί τον νισμού υπέστησαν σκληρούς διωγμούς από κοινού. Και αυτό
άνθρωπο ως ον κοινωνίας οντολογικώς. Ότι, δηλαδή, δεν συνετέλεσε στο να αναπτυχθεί ένα είδος αλληλεγγύης μεταξύ
μπορεί να υπάρχει μόνος του, χωρίς τη σχέση με τον άλλο τους, κάτι που υπάρχει και σήμερα. Βέβαια, λόγω του τελευ-
άνθρωπο παρά τον θεωρεί ως άτομο που σκέπτεται και ταίου πολέμου στα μέρη μας, ο οποίος εμπεριείχε εθνικιστι-
δρα ανάλογα με τη σκέψη και την κατανόησή του. Η μεγα- κά στοιχεία, πράγμα που σημαίνει και θρησκευτικά στοιχεία,
λύτερη πρόκληση λοιπόν για το χριστιανισμό σήμερα είναι αφού τα έθνη της πρώην Γιουγκοσλαβίας ταυτίζονταν με τη
η ατομικότητα, ο ιντιβιντουαλισμός, η οντολογία του ατό- θρησκεία τους, οι σχέσεις αυτές λίγο διαταράχτηκαν αλλά στην
μου. Ο ατομικισμός θα καταργήσει και την ηθική και όλες ουσία παραμένουν σχετικά καλές.
τις άλλες χριστιανικές αρχές και αναπόφευκτα θα επιφέρει
και τον αθεϊσμό. Διότι, εάν ο άνθρωπος δεν έχει ανάγκη “Π”: Σας ευχαριστούμε!
τον άλλον για να υπάρχει τότε ούτε θα σέβεται τον άλλον,
ούτε θα συμπεριφέρεται ηθικά προς τον άλλον. Ταυτοχρό- Ε.Ι.: Σας ευχαριστώ κι εγώ!
νως όμως, εφόσον δεν έχει την ανάγκη του άλλου τότε δεν
θα έχει ούτε την ανάγκη του Θεού ως άλλου.

Σελίδα 5