Κύριος ποιμαίνει με καὶ οὐδέν με ὑστερήσει (Ψαλμ. 22)

22^ος  Ψαλμὸς τῷ Δαυΐδ. –

Κύριος ποιμαίνει με καὶ οὐδέν με ὑστερήσει.

2 εἰς τόπον χλόης, ἐκεῖ με κατεσκήνωσεν,

ἐπὶ ὕδατος ἀναπαύσεως ἐξέθρεψέ με, 3 τὴν ψυχήν μου ἐπέστρεψεν.

ὡδήγησέ με ἐπὶ τρίβους δικαιοσύνης ἕνεκεν τοῦ ὀνόματος αὐτοῦ.

4 ἐὰν γὰρ καὶ πορευθῶ ἐν μέσῳ σκιᾶς θανάτου, οὐ φοβηθήσομαι κακά,

ὅτι σὺ μετ᾿ ἐμοῦ εἶ· ἡ ράβδος σου καὶ ἡ βακτηρία σου,

αὗταί με παρεκάλεσαν. 5 ἡτοίμασας ἐνώπιόν μου τράπεζαν,

ἐξεναντίας τῶν θλιβόντων με· ἐλίπανας ἐν ἐλαίῳ τὴν κεφαλήν μου,

 καὶ τὸ ποτήριόν σου μεθύσκον με ὡσεὶ κράτιστον.

 6 καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου, καὶ τὸ κατοικεῖν με ἐν οἴκῳ Κυρίου εἰς μακρότητα ἡμερῶν.

Ψαλμὸς ΚΒ’ (22)

Αυτός ο ψαλμός   είναι   από τους ωραιότερους ψαλμούς. Είναι γεμάτος από  εικόνες της φύσης  και παρομοιώσεις με συμβολικό νόημα από μια ψυχή που ζει μέσα της τον Θεό, αισθάνεται πληρότητα, χαρά, αγαλλίαση και γι’ αυτό ξεχειλίζει σε ευχαριστία και ευγνωμοσύνη, και γι’ αυτό χαρακτηρίστηκε ως ο πιο γλυκός και πιο ανακουφιστικός από όλους τους ψαλμούς.

Στίχοι 1

Κύριος ποιμαίνει με, καὶ οὐδὲν με ὑστερήσει·

Μετάφραση

Ο Κύριος με έχει στο ποίμνιό του κι έτσι δεν πρόκειται να μου λείψει τίποτα.

Ερμηνεία

Ο Κύριος είναι ο καλός Ποιμήν κι εμείς  το ποίμνιό του, τα λογικά του πρόβατα. Η σχέση του καλού ποιμένα με τα πρόβατα είναι εντελώς προσωπική. Η πρώτη δουλειά του  Δαυίδ, πριν γίνει βασιλιάς,  ήταν ποιμένας, δηλαδή βοσκός. Συνεπώς ξέρει από πρόβατα και ποίμνια. Στο ευαγγέλιο του ευαγγελιστή  Ιωάννου  διαβάζουμε ότι ο καλός ποιμένας γνωρίζει τα πρόβατά του, το καθένα προσωπικά, τα φωνάζει με το όνομά τους και τα βγάζει για βοσκή. Από την άλλη και τα πρόβατα ακούνε μόνο τη φωνή του ποιμένα τους και κανενός άλλου και τον ακολουθούν με απόλυτη εμπιστοσύνη. Τα προστατεύει, γι  αυτό και τα πρόβατα αισθάνονται ασφάλεια κοντά του και είναι ευχαριστημένα.  (Ιωάν.Ι΄, 3 -14).  Ο καλός ποιμένας μπροστά στον κίνδυνο διακινδυνεύει και τη ζωή του προκειμένου να σώσει τα πρόβατά του, σε αντίθεση με τον μισθωτό, ο οποίος, όταν εμφανιστεί ο λύκος, αφήνει  τα πρόβατα να τα φάει ο λύκος.

          Αν αυτά ισχύουν για έναν άνθρωπο, πόσο μάλλον για τον Χριστό, ο οποίος έχει απεριόριστη  αγάπη για το ποίμνιό του και απεριόριστη δύναμη να το υπερασπιστεί. Ο άνθρωπος εντάσσεται μέσα στο ποίμνιο της εκκλησίας με το βάπτισμά του και στη συνέχεια  με τη θέλησή του παραμένει σ’ αυτό. Δυστυχώς όμως παρουσιάζονται άλλοι ψευτοβοσκοί και θέλουν να τον αποσπάσουν από το ποίμνιο της εκκλησίας. Έτσι ο άνθρωπος μπορεί να πλανηθεί και να φύγει από την μάνδρα, που τη φυλάγει ο Χριστός. Τότε ο άνθρωπος αυτός είναι το απολωλός πρόβατο.  «Πάντες ημείς επλανήθημεν ως πρόβατα», βεβαιώνει ο Ησαΐας (νγ΄, 6). Και ο Δαβίδ προσθέτει – «επλανήθην ως πρόβατον απολωλός, ζήτησον τον δούλον σου» (Ψαλμ.ριθ΄,176).

Όπως, αν χαθεί κανένα πρόβατο, ο καλός ποιμένας αφήνει τα υπόλοιπα και ψάχνει για το ένα κι όταν το βρει, χαίρεται που το βρήκε, (Λουκ.ιε΄ 4-7), έτσι και ο Θεός χαίρεται για κάθε άνθρωπο που μετανοεί και επιστρέφει κοντά του, όπως χάρηκε και ο πατέρας στην παραβολή του Ασώτου, όταν ο άσωτος γύρισε από την ξενιτιά.  « καὶ εὑρὼν ἐπιτίθησιν ἐπὶ τοὺς ὤμους αὐτοῦ χαίρων,   καὶ ἐλθὼν εἰς τὸν οἶκον συγκαλεῖ τοὺς φίλους καὶ τοὺς γείτονας λέγων αὐτοῖς· συγχάρητέ μοι ὅτι εὗρον τὸ πρόβατόν μου τὸ ἀπολωλός. Λέγω ὑμῖν ὅτι οὕτω χαρὰ ἔσται ἐν τῷ οὐρανῷ ἐπὶ ἑνὶ ἁμαρτωλῷ μετανοοῦντι ἢ ἐπὶ ἐνενήκοντα ἐννέα δικαίοις, οἵτινες οὐ χρείαν ἔχουσι μετανοίας. (Λουκ.ιε΄ 4-7). Αυτό στη μεταφορική του σημασία σημαίνει ότι ο Ποιμένας Χριστός ενδιαφέρεται για κάθε αμαρτωλό, να τον βρει, να του δώσει ευκαιρίες, να του δώσει σημάδια της αγάπης του, και δεν ησυχάζει, ώσπου να τον επαναφέρει και πάλι πίσω στην μάνδρα, στην εκκλησία, στην νέα κιβωτό της Καινής Διαθήκης, όπου υπάρχει σιγουριά, ασφάλεια και σωτηρία. «Καὶ τὸ ἔλεός σου καταδιώξει με πάσας τὰς ἡμέρας τῆς ζωῆς μου». Έτσι τελειώνει χαρακτηριστικά αυτός ο ψαλμός.  

 Βέβαια θα μπορούσε να πει κανείς ότι όσοι άνθρωποι ακλουθούν τον Χριστό, όπως τα πρόβατα τον βοσκό, δεν έχουν ελευθερία βούλησης και όπου πάει το κοπάδι πάνε κι  αυτοί  και έτσι καταργείται η ελεύθερη βούληση των ανθρώπων. Η απάντηση σε αυτό είναι ότι με ελεύθερη βούληση μπήκαν στο ποίμνιο του Χριστού, είναι ασφαλείς και ευχαριστημένοι και γι  αυτό κάνουν υπακοή. Ξέρουν ότι ο Καλός Ποιμένας Χριστός μόνο το καλό τους θέλει και αυτό το διαπιστώνουν έμπρακτα.

          Εξάλλου ας μην ξεχνάμε ότι και στο Ευαγγέλιο της Κρίσεως ο Χριστός θα ξεχωρίσει τα ήσυχα και υπάκουα πρόβατα από τα ζωηρά και ανυπάκουα ερίφια και θα στήσει τα μεν πρόβατα στα δεξιά ενώ τα ερίφια στα αριστερά (Ματθ. κε΄ 31 – 46), που σημαίνει ότι όσοι έχουν υπακοή στο Σωτήρα Χριστό αυτοί θα σωθούν, ενώ όσοι δείχνουν ανυπακοή σαν τα αγριοκάτσικα θα καταδικαστούν.

          Τέλος  το «καὶ οὐδὲν με ὑστερήσει» μπορεί να θεωρηθεί υπερβολή και ενδεχομένως να δημιουργεί απορίες.  Πώς γίνεται αυτό; Είναι δυνατόν οι  πιστοί χριστιανοί να μην στερούνται από τίποτε και να τα έχουν όλα; Με τη φράση αυτή, όπως κι με τη φράση του Απ. Παύλου « ὡς μηδὲν ἔχοντες καὶ πάντα κατέχοντες» (β΄Κορινθ. 10), δεν εννοεί τα υλικά αγαθά αλλά τα πνευματικά αγαθά. Εξάλλου εδώ υπάρχει μια άλλη θεώρηση των πραγμάτων κατά την οποία τα υλικά αγαθά έχουν την αξία τους αλλά δεν επαρκούν. «ουκ επ  άρτω μόνο ζήσεται άνθρωπος αλλ’  εν παντί ρήματι εκπορευομένω εκ του στόματός μου»  Πρόκειται για άλλη θεώρηση: «ζητείτε πρώτον την βασιλεία του Θεού και πάντα ταύτα προστεθήσεται υμίν.» Τα υλικά αγαθά ικανοποιούν μόνο τις βιολογικές μας ανάγκες, και φυσικά είναι χρήσιμα,  όχι όμως τις ψυχικές και τις πνευματικές. Τα πνευματικά αγαθά είναι εκείνα που γεμίζουν την ψυχή και το σώμα και τότε αρκείται κανείς στα λίγα. Το απέδειξε ο Χριστός στην έρημο, όπου για σαράντα μέρες δεν έβαλε ούτε μια μπουκιά στο στόμα του, και το απέδειξαν οι ασκητές και οι ερημίτες ανά τους αιώνες. Ο απ. Παύλος μιλάει για  τους πραγματικούς χριστιανούς που είναι «ὡς ἀγνοούμενοι καὶ ἐπιγινωσκόμενοι, ὡς ἀποθνήσκοντες καὶ ἰδοὺ ζῶμεν, ὡς παιδευόμενοι καὶ μὴ θανατούμενοι,  ὡς λυπούμενοι ἀεὶ δὲ χαίροντες, ὡς πτωχοὶ πολλοὺς δὲ πλουτίζοντες».(Β΄Κορ. 6-9) 

(Συνεχίζεται)