Ο μεγαλομάρτυρας της αγάπης Άγιος Νεκτάριος μας πρόσφερε αύρες αίγλης αθανασίας και νιότης!

Ο άγιος Νεκτάριος (με το εγκόλπιο) κατά την ημέρα της χειροτονίας του σε Μητροπολίτη Πενταπόλεως (1889-1890). Στο κέντρο (καθιστός) ο Πατριάρχης Αλεξανδρείας Σωφρόνιος Δ’ (1798-1899). Μια άγνωστη φωτογραφία του αγίου που παρουσίασε πρόσφατα η Αγιορειτική Φωτοθήκη.

Ο μακαριστός και επί χρόνια εφησυχάζων και παρεπιδημών στην Ελλάδα, μετά την εκδίωξη του από το Πατριαρχείο Αλεξανδρείας, Επίσκοπος Πενταπόλεως κυρός Νεκτάριος (1846-1920) με έναν καταιγισμό θαυμάτων μετά την οσιακή του κοίμησή «επέβαλε» την αγιοκατάταξή του!

Ένα απέραντο οδοιπορικό θαυμάτων ήταν η θεαματική του πορεία μέχρι την καταγραφή του στις αγιολογικές σελίδες της Εκκλησίας!

Και, βεβαίως, πίσω από όλα αυτά τα θαυμαστά και παράδοξα γεγονότα υπήρχε μέσα στις προσωπικές του σελίδες μια αθέατη μαρτυρική πορεία υπομονής και συγχωρητικότητας, δηλαδή κραταιάς έως θάνατον αγάπης απέναντι σε έναν αντίστοιχο καταιγισμό διαβολών, δυσφήμισης, συκοφαντίας, συστηματικής προσπάθειας ηθικής και ψυχικής εξουθένωσής του!

Ένας νεομάρτυρας της αγάπης που βίωσε τον διασυρμό καθ’ όλον τον βίο του, μέχρι και λίγο πριν από την κοίμησή του στα χέρια ενός αδιάκριτου, άδικου, στυγερού ανακριτή! Και αυτό, σίγουρα, δεν ήταν το χειρότερο…

Η επίσημη αγιοκατάταξη του νεομάρτυρα της αγάπης αγίου Νεκταρίου έγινε από το Οικουμενικό Πατριαρχείο στις 5 Νοεμβρίου του 1961 επί πατριαρχίας Αθηναγόρα. Όπως πάντα, όμως, η αγιότητά του έγινε πρώτα πεποίθηση και βίωμα των πιστών.

Θα λέγαμε ακόμη και των «αδιάφορων» τους οποίους ο ίδιος ο άγιος με την άπειρη παρρησία και χάρη που αξιώθηκε, ήξερε να τους προσεγγίζει στις πιο δύσκολές τους στιγμές και αφού τους συστηνόταν τους έκανε καλά και τους γλύτωνε από ένα σωρό ασθένειες ή και αναποδιές! Ακόμη και από ναυάγια σε μανιασμένες θάλασσες ως άλλος άγιος Νικόλαος!

Μετά την θριαμβευτική του αγιοκατάταξη καθιερώθηκε στις εκκλησίες ένας νέος, σχεδόν, τύπος αγιογραφίας με τον ίδιο τον άγιο χωρίς την αρχιερατική του στολή και τα ποικίλα χρώματα με τα περίτεχνα μοτίβα, αλλά με το μαύρο ράσο, το καλυμμαύχι και το επανωκαλύμμαυχό του.

Η εικόνα αυτή ξεχώριζε σε όποιον ναό υπήρχε και σου έκανε αμέσως εντύπωση. Ήταν βεβαίως και μια νέα εικόνα χωρίς την πατίνα του χρόνου που υπήρχε στις λοιπές εικόνες. Ήταν, λοιπόν, ένας νέος άγιος και η εικονογράφηση πολύ διαφορετική, ενώ συγχρόνως αποτελούσε την είσοδο και την εμφάνιση ενός καλού… σκανδάλου, ένα «σημείον αντιλεγόμενον» που έμελλε να είναι ένα ιδιαίτερα φωτεινό σημείο, φως ολόλαμπρο, απαστράπτον.

Το εικονιζόμενο πρόσωπο ομολογούσε και διακήρυττε πως η αγιότητα δεν ήταν έναν αγαθό του παρελθόντος, αλλά μπορούσε να συμβεί και στις μέρες μας. Ένας από ανάμεσά μας, μπορούσε να γίνει και αυτός εικόνα, πλάι στους μεγάλους μας αγίους! Τι λέω, τεράστιους αγίους! Τους Αποστόλους, τους Μεγαλομάρτυρες, τους Θεολόγους-Πατέρες της Εκκλησίας, τους μεγάλους με την έννοια τους τεράστιους, πάντα, ασκητές της ερήμου, τους ερημίτες, τους στυλίτες, τους θαυματουργούς κτλ κτλ.

Και να ο άγιος Νεκτάριος ο εξ Ανατολικής Θράκης που είχε διάφορα και ποικίλα χαρακτηριστικά από τους πιο πάνω αγίους που αγίασε ένεκα του καταιγισμού των συκοφαντιών που εδέχθη καθ’ όλη την διάρκεια της ζωής του! Βεβαίως δεν αγίασε για τον λόγο αυτό, γιατί και άλλοι συκοφαντήθηκαν και άλλοι λοιδορήθηκαν και εξουθενώθηκαν, αλλά δεν αγίασαν.

Ο ίδιος μπορούσε να συγχωρεί. Και το μυστικό του ήταν κρυμμένο στο βάθος της καρδιάς του. Γιατί μπορούσε να αγαπά! Αγαπούσε! Γιατί είχε «καρδίαν καθαράν» και κυρίως καιόμενη και όχι απλά έναν εύθραυστο συναισθηματισμό.

Και γι’ αυτό ήξερε, όχι μόνον να αντέχει, αλλά και να συγχωρεί. Και όπως προαναφέραμε να αγαπά! Αυτό σημαίνει συγχωρώ! Είμαι μαζί του!

Αυτό ήταν το… εργόχειρο του αγίου, η αγάπη! Ότι πιο δύσκολο, αφού πρέπει να αγαπήσεις όχι απλά τον πλησίον σου ως εαυτόν, αλλά και αυτόν που σε συκοφαντεί και σε πετά έξω από την πορεία σου, το σπίτι σου, την ειρήνη και την ησυχία της ψυχής και της καρδιάς σου. Ή ακόμη σου στερεί το ένα κομμάτι ψωμί που διεκδικεί και ο «τελευταίος πειναλέος ανθρωπίσκος», τον άρτον τον επιούσιον.

Να αγαπήσεις, ακόμη, και αυτόν που σε διασύρει μπροστά στα μάτια ενός κόσμου ο οποίος σε πίστεψε, σε εμπιστεύτηκε και στήριξε σε σένα την πνευματική του καθοδήγηση. Αίφνης ο καθοδηγητής εμφανίστηκε ως ένας αποδιοπομπαίος τράγος, ένα σκάνδαλο και «σημείο αντιλεγόμενο»! Αλλά «σημείον αντιλεγόμενον» είναι χαρακτηρισμός για τον  ίδιο τον Χριστό (Λουκ. 2, 34-35)!

Άγιος Νεκτάριος Επίσκοπος Πενταπόλεως (1846-1920).

Την πρώτη εικόνα του αγίου την ζωγράφισε ο άγιος Σάββας της Καλύμνου ο οποίος έζησε μαζί με τον άγιο Νεκτάριο τα τελευταία τέσσερα χρόνια της ζωής του. Την εικόνα αυτή την ιστόρησε μένοντας έγκλειστος 40 μέρες μετά την κοίμηση του αγίου.

Μετά την αγιογράφηση της εικόνας την έδωσε στην Ηγουμένη της Μονής του αγίου Νεκταρίου, Γερόντισσα Ξένη την τυφλή, ζητώντας της να την τοποθετήσει στο προσκυνητάρι της εκκλησίας. Πράγμα, βεβαίως, παράκαιρο και ανεπίτρεπτο για την εκκλησιαστική τάξη, κάτι που του επεσήμανε έντρομη και η Γερόντισσα, λέγοντάς του πως δεν ξέρουμε ακόμη, ότι είναι άγιος!

Ο άγιος Σάββας της ζήτησε να κάνει υπακοή και να την τοποθετήσει στο προσκυνητάρι και όπως της τόνισε «τας βουλάς του Θεού να μην περιεργάζεσθε»!

Κάτι που μοιάζει πως ο ίδιος ο εφησυχάζων, παρεπιδημών για να μην πούμε… παραπεταμένος Επίσκοπος «εκβίασε» την ανάδειξή του σε άγιο της Ορθοδόξου Εκκλησίας. Άλλωστε ο καταιγισμός θαυμάτων που ακολούθησαν μετά τον ενταφιασμό του μας δίνουν το δικαίωμα να υποθέσουμε πως η οσιακή κοίμησή του μοιάζει να ήταν μια θαυμαστή «έφοδος» στους ουρανούς και μια αντίστοιχη θαυμαστή «έφοδος» υποδοχής, ένας θερμός ουράνιος εναγκαλισμός!

Ένα, παλαιότερο χαρακτηριστικό παράδειγμα της όλης «προπαρασκευής» και «προεργασίας» της απόδοσης της οφειλόμενης τιμής προς τον άγιο αποτελεί και η φωνή που άκουσε μια μοναχή, όταν πήγε να φυτέψει ένα δέντρο στο σημείο στο οποίο θα ενταφιαζόταν αργότερα ο άγιος, και τότε άκουσε μια φωνή να την αποτρέπει, λέγοντάς της, πως εκεί θα γινόταν ο τάφος του αγίου.

Μυστήρια ξένα, παράδοξα και μεγάλα!

Αλλά δεν ήταν μόνο αυτό η λαμπρή ανάδειξη του συκοφαντημένου, νεομάρτυρα της αγάπης Ιεράρχη σε άγιο της Εκκλησίας, αφού ουσιαστικά δεν πρόκειται για ένα μεμονωμένο και στιγμιαίο επεισόδιο και γεγονός που αφορά ένα πρόσωπο! Δεν πρόκειται για ένα άπαξ, κατακτημένο έστω, προσωποπαγές δικαίωμα…

Άγιος Νεκτάριος (1846-1920).

Ο άγιος Νεκτάριος αποτελούσε για τους σύγχρονους καιρούς την υπενθύμιση, ή καλύτερα την ανανέωση του «δικαιώματος» και της δυνατότητας -ίσως και της ευθύνης, αν όχι και της «υποχρέωσης»- της λαμπρής μεταμόρφωσης και του εξαγιασμού του κάθε ανθρώπου. Την δυνατότητα της ανακαίνισης του! Αυτής της αέναης νεότητας! «Και ανακαινισθήσεται ως αετού η νεότης σου»!

Αυτού που αποτελεί την μοναδική αίγλη ζωής και αθανασίας που απαντά και στους στίχους «Κάθε γενιά δική της θέλει να γενείς,/ Ομορφονιά που δεν σε κέρδισε κανείς» του Νίκου Γκάτσου στο τραγούδι «Αθανασία» που έγραψε με τον Μάνο Χατζιδάκι. Ο άγιος Νεκτάριος την κέρδισε, μας την φανέρωσε, μας την μετέδωσε…

Η αίγλη, αυτή, της νεότητας και της αθανασίας έμοιαζε φαινομενικά να έχει εκλείψει από την ζωή της Εκκλησίας και φυσικά της ίδιας της κοινωνίας που μάταια, ίσως έψαχνε στους κόλπους της Εκκλησίας ανάλογα σύγχρονα πρότυπα! Δηλαδή φώτα και φωστήρες και σπινθήρες ικανούς να βάλουν φωτιές σε ευρύτερα κοινωνικά σώματα και στρώματα και να ζυμώσουν ως μαγιά όλο το φύραμα!

Ικανούς να προσφέρουν ψωμί ζεστό, λαχταριστό και ζωή αγάπης περίσσια, χορταστική έως θανάτου και παραπέρα ακόμη! Ζωής που δολοφονεί με συνοπτικές διαδικασίες τον θάνατο, αφού ήδη έχει νικηθεί διά της Αναστάσεως και συνάνθρωποί μας, όπως και ο άγιος Νεκτάριος που γιορτάζει σήμερα, μας το αποδεικνύουν!

Έτσι, αίφνης και σχεδόν από το πουθενά ο άγιος Νεκτάριος έμοιαζε να εμφανίζεται τροπαιοφόρος στην ζωή των πιστών της Εκκλησίας και της κοινωνίας με το πλήθος των θαύματών του ως ένας διαδραστικός άγιος -όπως θα λέγαμε σήμερα- και όλοι καλούμασταν να ανακαλύψουμε, από πού προερχόταν αυτή η τόσο έκδηλη και θαυμαστή χάρη του Θεού που περιεβλήθη.

Και εκεί άρχιζαν τα δύσκολα γιατί θα έπρεπε να παρακολουθήσεις το σενάριο του μαρτυρικού του βίου. Και μάλιστα ενός αγίου που δεν μαρτύρησε στα χέρια αλλοφύλων ή αλλόθρησκων, ή ακόμη και αλλοδόξων, αλλά από συμπατριώτες και ομοδόξους του και μέσα στην ίδια την Εκκλησία.

Ο νεομάρτυρας, αν όχι μεγαλομάρτυρας της αγάπης, άγιος Νεκτάριος έφερε με την δική του ζωή στην δική μας αύρες αίγλης αθανασίας και νεότητας, ήτοι «αυτήν τόση δα φακίδα/ που οροσειρές μετακινεί», όπως τόσο ποιητικά και μελωδικά ανασυνθέτει ο Διονύσης Σαββόπουλος τον «κόκκο σινάπεως» της πίστης!

Σε πείσμα, βεβαίως, κάθε αντιξοότητας που συνεχίζει να δυσφημίζει, να διασύρει, να λοιδορεί, να συκοφαντεί κάθε ικμάδα ζωής και κατά συνέπεια να μας αποπλανά από τον ουσιαστικό και μεγαλοπρεπή κόσμο της ύπαρξης, της αγάπης, της αιωνιότητας, της αθανασίας και της διαρκούς νεότητας!

Τον ευχαριστούμε!

Και ας στέκεται πάντα σιμά μας με την ευρύχωρη καρδιά του!