ΣΤΑΣΙΣ Β’
Η προσκύνηση των Μάγων
Ἤκουσαν οἱ ποιμένες των Ἀγγέλων ὑμνούντων
τὴν ἔνσαρκον Χριστοῦ παρουσίαν,
καὶ δραμόντες ὡς πρὸς ποιμένα,
θεωροῦσι τοῦτον ὡς ἀμνὸν ἄμωμον
ἐν τῇ γατρὶ Μαρίας βοσκηθέντα, ἦν ὑμνοῦντες εἶπον:
Ερμηνεία
Το θέμα των ποιμένων στη Γέννηση του Χριστού εδώ παρουσιάζεται με πολύ γλαφυρό και παραστατικό τρόπο. Οι ποιμένες ακούνε το «Δόξα εν υψίστοις Θεώ και επι γης ειρήνη ευδοκία» και χωρίς καμιά αμφιβολία τρέχουν σαν άνθρωποι που γνωρίζουν από γέννες προβάτων σε έναν άλλο ποιμένα να δούνε μια ακόμα γέννα και βλέπουν τον Χριστό σαν αθώο αρνάκι, που βόσκησε στην κοιλιά της Παρθένου Μαρίας. Η γέννα όμως αυτή ήταν πολύ διαφορετική από τις άλλες, γι’ αυτό και ο υμνογράφος βάζει στο στόμα των ποιμένων τους ανάλογους χαιρετισμούς:
Χαῖρε, ἀμνοῦ καὶ ποιμένος μήτηρ,
χαῖρε, αὐλὴ λογικῶν προβάτων.
Ερμηνεία
Οι ποιμένες χαιρετίζουν την Θεοτόκο ως μητέρα και του αμνού και του βοσκού. Ο Κύριος είναι «ο αμνός ο αίρων την αμαρτίαν του κόσμου», ο οποίος σφάζεται – θυσιάζεται, για να σηκώσει, να εξιλεώσει τον κόσμο από τις αμαρτίες. Ταυτόχρονα όμως είναι και ποιμένας και μάλιστα ο καλός ποιμένας, που αφήνει τα άλλα πρόβατα και τρέχει στο απολωλός, το ρίχνει πάνω στους ώμους του και όλος χαρά γυρίζει πίσω στο κοπάδι. Είναι πολύ γνωστή και συγκινητική η αντίστοιχη εικόνα του Θεού ως καλού ποιμένα.
Η Παναγία δεν είναι μόνο μητέρα αμνού και βοσκού αλλά είναι και η ίδια και αυλή, όπου αυλίζονται λογικά πρόβατα. Είναι προφανής ο συμβολισμός, όπου οι άνθρωποι είναι τα λογικά πρόβατα, που συγκεντρώνονται κάτω από την σκέπη της αυλής της Παναγίας. Ο ίδιος ο Χριστός αποκάλυψε στα χρόνια του ότι έχει και άλλα λογικά πρόβατα, και εννοούσε τους «εθνικούς» όχι μόνο τους Εβραίους. Οι άνθρωποι όλου του κόσμου είναι τα λογικά πρόβατα, που «σταυλίζουν» δηλαδή μπαίνουν στο σταύλο της Παναγίας, και εκεί αυλίζονται , ζουν δηλαδή με ασφάλεια.
Χαῖρε, ἀοράτων ἐχθρῶν ἀμυντήριον,
χαῖρε, Παραδείσου θυρὼν ἀνοικτήριον.
Ερμηνεία
Πέρα από την συνήχηση των ομοιοτέλευτων: «ἐχθρῶν ἀμυντήριον – θυρὼν ἀνοικτήριον» υπάρχει και μία αντίθεση: Η Παναγία, ενώ βοηθάει του πιστούς να κρατήσουν άμυνα και να διώξουν τους αόρατους εχθρούς – τους δαίμονες, παράλληλα τους ανοίγει τις θύρες του Παραδείσου. Η Παναγία γίνεται βοηθός και σκεπαστής προς σωτηρία και παράλληλα ανοίγει διάπλατα τις πόρτες του Παραδείσου. Είναι η Υπέρμαχος Στρατηγός αλλά και η Φιλάνθρωπος παρθένος.
Χαῖρε, ὅτι τὰ οὐράνια συναγάλλεται τῇ γῆ,
χαῖρε, ὅτι τὰ ἐπίγεια συγχορεύει οὐρανοίς.
Ερμηνεία
Η αντίθεση «οὐράνια – ἐπίγεια» γεφυρώνεται, γιατί και τα δύο χαίρονται, αγάλλονται τα ουράνια αλλά χορεύουν και τα επίγεια. Και δεν είναι μόνο αυτή η σύνθεση της αντίθεσης αλλά και το ότι χαίρονται μαζί, ουράνια και επίγεια, «συναγάλλονται και συγχορεύουν». Αιτία αυτής της μεγάλης χαράς είναι η Παναγία, οποία με το να γεννήσει τον Υιό του Θεού έφερε τον Θεό στους ανθρώπους της γης, για να τους ανυψώσει στα ουράνια. Έτσι ουρανός και γη γίνονται ένα, όπως τονίζεται σε άλλη περίπτωση από τον εθνικό μας ποιητή Διονύσιο Σολωμό.
Χαῖρε, των Ἀποστόλων τὸ ἀσίγητον στόμα,
χαῖρε, των ἀθλοφόρων τὸ ἀνίκητον θάρσος.
Ερμηνεία
Η Παναγία γίνεται το στόμα των Αποστόλων, που δεν έχει σιγάσει ποτέ μετά την Πεντηκοστή. Αυτή ελάχιστα μίλησε με το στόμα αλλά μίλησε πάρα πολύ με την ζωή της και παράλληλα έγινε το στόμα των Αποστόλων, οι οποίοι φανέρωσαν αυτά που η Παναγία τα έκρυβε βαθιά μέσα στην καρδιά της από την πρώτη κιόλας παρουσία του Χριστού στον κόσμο. Κι ακόμα οπλίζει τους αθλοφόρους μάρτυρες με θάρρος μπροστά στους τυράννους, ώστε να μην καταπατήσουν την πίστη του Χριστού, κι έτσι βγαίνουν πάντα νικητές. Κι εδώ ομοιοτέλευτα: « ἀσίγητον– ἀνίκητον» και συνηχήσεις «των Ἀποστόλων – των ἀθλοφόρων» .
Χαῖρε, στερρόν τῆς πίστεως ἔρεισμα,
χαῖρε, λαμπρόν τῆς χάριτος γνώρισμα.
Ερμηνεία
Η Παναγία είναι το στερεό στήριγμα της πίστεως, εκεί δηλαδή που μπορούμε να ακουμπήσουμε και να ενισχυθούμε στην πίστη, αλλά και το λαμπρό γνώρισμα της χάριτος, αφού αξιώθηκε να γεννήσει τον Υιό του Θεού. Το ένα, η χάρη, προκύπτει από το άλλο, την πίστη. Όλα όμως αυτά στο πρόσωπο της Παναγίας είναι και σταθερά και λαμπρά.
Χαῖρε, δι’ ἧς ἐγυμνώθη ὁ Ἅδης,
χαῖρε, δι’ ἧς ἐνεδύθημεν δόξαν.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
Ερμηνεία
Εμφανής η αντίθεση ανάμεσα στο «ἐγυμνώθη» και στο «ἐνεδύθημεν», αλλά έχει σημασία ότι εκείνος που γυμνώθηκε είναι ο Άδης, όπου ο Κύριος μετά την Ανάστασή του κατέβηκε, κάλεσε τους νεκρούς να πιστέψουν σε αυτόν και ελευθέρωσε όσοι πίστεψαν κι έτσι ο Άδης, «εσκυλεύθη», γυμνώθηκε δηλαδή από τους νεκρούς. Ο Άδης γυμνώθηκε, εμείς όμως ντυθήκαμε και μάλιστα την θεία δόξα, δηλαδή τον ίδιο τον Χριστό «όσοι εις Χριστόν εβαπτίσθημεν, Χριστόν ενεδύθημεν» και έφτασε ο Κύριος στο σημείο να μας κάνει συγκληρονόμους της βασιλείας του.
Δεν πρέπει όμως να ξεχνούμε ότι όλα αυτά τα οφείλουμε σε μια νύμφη που δεν νυμφεύθηκε ποτέ και αυτή είναι η Θεοτόκος Μαρία.
Η πορεία των Μάγων
Θεοδρόμον ἀστέρα θεωρήσαντες Μάγοι,
τῇ τούτου ἠκολούθησαν αἴγλη,
καὶ ὡς λύχνον κρατοῦντες αὐτόν,
δι’ αὐτοῦ ἠρεύνων κραταιὸν ἄνακτα,
καὶ φθάσαντες τὸν ἄφθαστον,
ἐχάρησαν Αὐτῷ βοῶντες, Ἀλληλούϊα.
Ερμηνεία
Το αστέρι που έδειχνε τους Μάγους πού θα πάνε να βρούνε τον Θεό και το οποίο δεν το έχαναν από τα μάτια τους, ώσπου έφθασαν στον προορισμό τους, παρομοιάζεται από τον υμνογράφο σαν λυχνάρι που κρατάει κανείς στα σκοτεινά και ψάχνει για να βρει κάτι. Ούτε όμως το μεγάλο ταξίδι, ούτε οι ταλαιπωρίες αλλά ούτε και πανουργίες του Ηρώδη τους εμπόδισαν να βρουν τον «κραταιὸν ἄνακτα», τον Μεγάλο Βασιλιά, τον Χριστό. Τελικά έφθασαν τον άφθαστο, γατί μπορεί ο Χριστός ως Θεός να γεννήθηκε ως βρέφος «εν τόπω και χρόνω» δεν παύει όμως ως Θεός να είναι άφταστος στην σκέψη και τον λογισμό, όταν μάλιστα φανερώνεται με έναν τόσο απλό τρόπο μέσα σε μια φάτνη. Τελικά και οι Μάγοι δεν έχουν να πουν τίποτα άλλο από το «Δόξα σοι ο Θεός» (αλληλούϊα)
Τα δώρα των Μάγων
Ἴδον παῖδες Χαλδαίων ἐν χερσί της Παρθένου,
τὸν πλάσαντα χειρί τους ἀνθρώπους
καὶ Δεσπότην νοοῦντες αὐτόν,
εἰ καὶ δούλου ἔλαβε μορφήν,
ἔσπευσαν τοῖς δώροις θεραπεῦσαι
καὶ βοῆσαι τῇ Εὐλογημένη,
Ερμηνεία
Οι Μάγοι, ως Χαλδαίοι που ήταν, ήρθαν από την μακρινή Περσία, κι όμως γνώριζαν καλά και ήταν πεπεισμένοι ότι έρχονται να προσκυνήσουν έναν μεγάλο Δεσπότη, χωρίς να γνωρίζουν ενδεχομένως ότι αυτός είναι και ο πλάστης και ο δημιουργός των πάντων. Η δουλική – ανθρώπινη μορφή που πήρε ο Χριστός με τη γέννησή Του, δεν τους έκανε ούτε λεπτό να αμφιταλαντευθούν ούτε τους παραξένεψε κι έτσι πρόσφεραν τα δώρα τους τιμώντας τον Χριστό ως Θεό με το λιβάνι, ως βασιλιά με το χρυσάφι και ως μελλοντικό νεκρό με τα σμύρνα.
Χαῖρε, ἀστέρος ἀδύτου Μήτηρ,
χαῖρε, αὐγὴ μυστικῆς ἡμέρας.
Ερμηνεία
Εδώ μπορεί να μην έχουμε αντιθέσεις, τόσο όμως ο «αστήρ» όσο και η «αυγή» έχουν σχέση με το φως, που πρόκειται να ανατείλει με τον Χριστό, τον Νοητό Ήλιο της δικαιοσύνης. Η Παναγία γέννησε τον Χριστό που είναι ένα αστέρι που δεν δύει ποτέ. Ως γνωστόν τα αστέρια σβήνουν την ημέρα, και μόνο το αστέρι της Βηθλεέμ δεν έσβηνε. Παράλληλα είναι η αυγή, που προμηνύει τον ερχομό της ημέρας. Όμως εδώ πρόκειται για μυστική ημέρα, μια ημέρα όλο μυστήριο, μια ημέρα που θα φέρει τα μυστήρια για να σωθεί ο κόσμος.
Χαῖρε, της ἀπάτης τὴν κάμινον σβέσασα,
χαῖρε, της τριάδος τους μύστας φωτίζουσα.
Ερμηνεία
Και εδώ δεν έχουμε αντιθέσεις, όμως η Αγία Τριάδα με τις πρεσβείες της Παναγίας από τη μια σβήνει την απάτη που λειτουργεί ως καμίνι που βασανίζει τους ανθρώπους και από την άλλη λειτουργεί ως φωτισμός σε αυτούς που μυήθηκαν στα μυστήρια της εκκλησίας.
Χαῖρε, τύραννον ἀπάνθρωπον ἐκβαλοῦσα της ἀρχῆς,
χαῖρε, Κύριον φιλάνθρωπον ἐπιδείξασα Χριστόν.
Ερμηνεία
Ο απάνθρωπος ή μάλλον μισάνθρωπος τύραννος είναι ο Σατανάς, ο οποίος μέχρι τότε διαφέντευε στον κόσμο και ήρθε ο Χριστός και τον εκθρόνισε. Μπροστά στην απανθρωπία του Σατανά η Παναγία έγινε η αιτία να φέρει στον κόσμο τον φιλάνθρωπο Θεό, τον Κύριο ημών Ιησού Χριστό.
Χαῖρε, ἡ της βαρβάρου λυτρουμένη θρησκείας,
χαῖρε, ἡ του βορβόρου ῥυομένη των ἔργων.
Ερμηνεία
Εδώ έχουμε συνηχήσεις «βαρβάρου – βορβόρου» όχι επιτηδευμένες αλλά ουσιαστικές, διότι έρχεται η Παναγία να μας απαλλάξει από την βάρβαρη θρησκεία των ειδώλων, που κυλούσε τους ανθρώπους μέσα στον βόρβορο της αμαρτίας, και να μας λυτρώσει από αυτόν τον βόρβορο των αμαρτωλών έργων.
Χαῖρε, πυρὸς προσκύνησιν παύσασα,
χαῖρε, φλογὸς παθῶν ἀπαλλάτουσα.
Ερμηνεία
Η Παναγία και πάλι έπαυσε την προσκύνηση της φωτιάς, την οποία προσκυνούσαν στην αρχαιότητα αλλά ακόμη και τώρα σαν να ήταν θεά, και μας απάλλαξε από την φλόγα των παθών. «Σβέσον τα πεπυρωμένα βέλη του Πονηρού τα καθ’ ημών δολίως κινούμενα» ακούμε στους Χαιρετισμούς. Τα πάθη ανάβουν φλόγες, κατακαίουν και καταστρέφουν τον άνθρωπο σε αντίθεση με «το πυρ της Θεότητος», που δεν κατακαίει ούτε καταστρέφει, όπως έγινε και με τη φλεγόμενη βάτο που είδε ο Μωυσής, αλλά φωτίζει και οδηγεί στο σωστό δρόμο.
Χαῖρε, πιστῶν ὁδηγὲ σωφροσύνης,
χαῖρε, πασῶν γενεῶν εὐφροσύνη.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
Ερμηνεία
Πέρα από τις συνηχήσεις «σωφροσύνης – εὐφροσύνη» και «πιστῶν-
πασῶν», εδώ τονίζεται ότι η Παναγία είναι αυτή που οδηγεί τους πιστούς στην σωφροσύνη, γιατί αυτή είναι η κατεξοχήν προσωποποίηση της σωφροσύνης, αλλά είναι και αυτή που κάνει τους ανθρώπους όλων των γενεών να ευφραίνονται με τα «ευαγγέλια χαράς» που έφερε στον κόσμο, δηλαδή τον ερχομό του Χριστού.
Η επιστροφή των Μάγων
Κήρυκες θεοφόροι γεγονόντες οἱ Μάγοι ὑπέστρεψαν εἰς τὴν Βαβυλῶνα, ἐκτελέσαντές σου τὸν χρησμὸν καὶ κηρύξαντές σε τὸν Χριστὸν ἅπασιν, ἀφέντες τὸν Ἡρῴδην ὡς ληρώδη μὴ εἰδότα ψάλλειν. Ἀλληλούϊα.
Ερμηνεία
Οι Μάγοι γνώριζαν για τη γέννηση του Μεγάλου Βασιλιά πριν τον επισκεφτούν. Μετά την επίσκεψή τους όμως αναδείχτηκαν σε κήρυκες και μάλιστα θεοφόροι στην πατρίδα τους την Βαβυλώνα, γιατί είδαν με τα ίδια τους τα μάτια τον Θεό που έγινε άνθρωπος κι έτσι πραγματοποιήθηκε ο χρησμός γύρω από την Γέννηση του. Το μεγαλύτερο εμπόδιο που είχαν οι Μάγοι στην αποστολή τους ήταν ο Ηρώδης, ο οποίος είχε σκοπό να σκοτώσει τον νήπιο Χριστό. Όμως με την καθοδήγηση του αγγέλου προσπέρασαν αυτήν την παγίδα και ο Ηρώδης έγινε ληρώδης, δηλαδή ανόητος, με το να σφάξει δυο χιλιάδες νήπια με στόχο να εξοντώσει τον μικρό Χριστό. Και παρ’ όλα αυτά ο Ηρώδης έμεινε «μη ειδώς», δηλαδή μέσα στην άγνοιά του, για να φοβάται και να υποψιάζεται τους πάντες. Με τη σειρά τους τώρα και οι Μάγοι δοξάζουν το Θεό και λένε: Δόξα σοι ο Θεός (αλληλούϊα).
Η πτώση των ειδώλων
Λάμψας ἐν τῇ Αἰγύπτῳ φωτισμὸν ἀληθείας,
ἐδίωξας του ψεύδους τὸ σκότος,
τὰ γὰρ εἴδωλα ταύτης, Σωτήρ,
μὴ ἐνέγκαντά σου τὴν ἰσχὺν πέπτωκεν,
οἱ τούτων δὲ ῥυσθέντες ἐβόων πρὸς τὴν Θεοτόκον,
Ερμηνεία
Ο Χριστός δεν γεννήθηκε στην Αίγυπτο, ούτε ήταν Αιγύπτιος, αλλά ήταν Εβραίος αραμαϊκής καταγωγής, αν και υπάρχουν μαρτυρίες ότι ήταν ελληνικής καταγωγής. Στην Αίγυπτο υπήρξε προσωρινός πρόσφυγας και γι’ αυτό ο προφήτης Ησαΐας προφητεύει ότι οι Αιγύπτιοι θα γνωρίσουν τον αληθινό Θεό και θα κτίσουν επιπλέον και θυσιαστήρια. Αλλά και στα χρόνια μετά τον Χριστό η πίστη του Χριστού ρίζωσε και η έρημος της Αιγύπτου έχει να μας επιδείξει πολλούς άγιους και ασκητές, όπως ο Μέγας Αντώνιος. Το φως της αλήθειας του Ευαγγελίου σκόρπισε το σκοτάδι του ψεύδους των ειδώλων, τα οποία δεν άντεξαν την παντοδύναμη ισχύ του αληθινού Θεού και γκρεμίστηκαν. Πόσοι άγιοι με την προσευχή τους κατακρήμνισαν τα είδωλα της ψεύτικης θρησκείας και έλαμψε το φως της αλήθειας του Χριστού! Όσοι λοιπόν φωτίστηκαν από αυτό το φως της αλήθειας του Ευαγγελίου και λυτρώθηκαν με ευγνωμοσύνη τώρα απευθύνουν στην Θεοτόκο τους παρακάτω χαιρετισμούς:
Χαῖρε, ἀνόρθωσις των ἀνθρώπων,
χαῖρε, κατάπτωσις των δαιμόνων.
Ερμηνεία
Δυο αντιθέσεις και πάλι: « ἀνόρθωσις- κατάπτωσις, των δαιμόνων – των ἀνθρώπων», οι δαίμονες πέφτουν, οι άνθρωποι ανορθώνονται. Οι δαίμονες που πριν από τη Γέννηση του Χριστού κυριαρχούσαν σε όλον τον κόσμο, τώρα νικιούνται από τους ανθρώπους με τη βοήθεια του Χριστού, χάνουν την κυριαρχία τους και πέφτουν κάτω νικημένοι. Αιτία και πάλι η Θεοτόκος, γιατί χωρίς αυτήν δεν μπορούσε να τεθεί σε εφαρμογή το σχέδιο της Πρόνοιας του Θεού για την σωτηρία του ανθρώπου.
Χαῖρε, της ἀπάτης τὴν πλάνην πατήσασα,
χαῖρε, των εἰδώλων τὸν δόλον ἐλέγξασα.
Ερμηνεία
Είναι, λοιπόν, κοινός τόπος η προσπάθεια του υμνογράφου να χρησιμοποιεί κάθε μορφής συνηχήσεις, αντιθέσεις αλλά και τη σύνθεση των αντιθέσεων: «της ἀπάτης – τὴν πλάνην, των εἰδώλων – τὸν δόλον, ἐλέγξασα – πατήσασα» όχι από λεξιθηρία ή για εντυπωσιασμό αλλά για να εκφράσει αυτά τα ανάμεικτα συναισθήματα που έχει για το μεγάλο αυτό κεφάλαιο της πίστεώς μας, την Παναγία. Η μεγάλη απάτη είναι ο πλανερός Πονηρός και αυτόν η Παναγία μέσω του Υιού της «θανάτω τον θάνατος πατήσας» τον πάτησε και έλεγξε τον δόλο των ειδώλων, γιατί πίσω από αυτά ήταν ο δόλιος Διάβολος.
Χαῖρε, θάλασσα ποντίσασα Φαραὼ τὸν νοητόν,
χαῖρε, πέτρα ἡ ποτίσασα τους διψῶντας τὴν ζωήν.
Ερμηνεία
Στο δίστιχο αυτό είναι σαφής η αναφορά στον Μωυσή, οποίος απελευθέρωσε τους Εβραίους από την δουλεία του Φαραώ περνώντας θαυματουργικά από την Ερυθρά θάλασσα, η οποία καταπόντισε τα άρματα του Φαραώ, όταν θέλησε αυτός να τους κυνηγήσει. Αλλά και στη συνέχεια στην περίπτωση της λειψυδρίας ο Μωυσής χτύπησε τον βράχο και ανέβλυσε νερό, με το οποίο έσβησαν την δίψα τους οι Εβραίοι.
Εδώ κρύβονται και πολλοί ωραίοι συμβολισμοί. Ο νοητός Φαραώ είναι και πάλι ο Διάβολος, που κυνηγάει τους πιστούς αλλά δεν μπορεί να τους φτάσει και να τους εξοντώσει, γιατί πνίγεται μέσα στη θάλασσα την νοητή που είναι η Παναγία. Εκτός από θάλασσα νοητή η Παναγία είναι η πέτρα η νοητή, μέσα από την οποία ανέβλυσε «το ύδωρ το ζων» που είναι ο Χριστός, ο οποίος πότισε και ξεδίψασε όσους διψούσαν για αληθινή ζωή κοντά σε αυτόν.
Χαῖρε, πύρινε στῦλε, ὁδηγῶν τους ἐν σκότει,
χαῖρε, σκέπη του κόσμου, πλατυτέρα νεφέλης.
Ερμηνεία
Ο πύρινος στύλος είναι η Παναγία, η φλεγόμενη βάτος, η οποία έχει μέσα της την Θεότητα και έτσι φωτίζει με το φως το αληθινόν αυτούς που βρίσκονται στα βαθιά σκοτάδια. Η Παναγία από τη μια μας φωτίζει από την άλλη μας προστατεύει, είναι η αγία Σκέπη που την τιμούμε μετά την 28η Οκτωβρίου, γιατί σκέπασε και προστάτεψε, όπως τόσες φορές και άλλοτε, το ελληνικό έθνος από τους επιδρομείς και τους κατακτητές. Οι άνθρωποι αυτής της εποχής μιλάνε για την νεφέλη της Παναγίας που σκέπαζε και προστάτευε τους μαχητές της ελευθερίας.
Η Παναγία όμως είναι πιο πλατιά και από τη νεφέλη «πλατυτέρα νεφέλης». Δεν είναι όμως η πρώτη φορά που αποκαλείται έτσι. Στο «άξιον εστί» στη Θ. Λειτουργία την αποκαλούμε «πλατυτέραν των ουρανών» προφανώς, γιατί χώρεσε μέσα της τον αχώρητο Θεό, που δεν χωράει ούτε στους ουρανούς και είναι πέρα και πάνω από κάθε φυσικό φαινόμενο.
Χαῖρε, τροφή του μάννα διάδοχε,
χαῖρε, τρυφῆς ἁγίας διάκονε.
Ερμηνεία
Οι συνηχήσεις: « τροφή – τρυφῆς , διάδοχε – διάκονε». Είναι γνωστό το μάννα με το οποίο ο Θεός έτρεφε τους Εβραίους στην μεγάλη τους πορεία για την γη της Επαγγελίας. Τώρα όμως τον ρόλο αυτόν τον ανέλαβε η Παναγία, η οποία μας πρόσφερε «τον άρτον της ζωής», τον Χριστό, ο οποίος τρέφει πνευματικά όλη την ανθρωπότητα. Αυτή η τροφή η πνευματική είναι η αγία τρυφή, την οποία ο Κύριος υπόσχεται στους πιστούς στην βασιλεία των ουρανών. Αυτό το έργο το διακονεί και πάλι η Παναγία με όλη την απλότητα, με όλη την ταπείνωση, με όλη την αφοσίωση.
Χαῖρε, ἡ Γῆ της ἐπαγγελίας,
χαῖρε, ἐξ ἧς ῥέει μέλι καὶ γάλα.
Χαῖρε, Νύμφη ἀνύμφευτε.
Ερμηνεία
Πολλοί προφήτες μίλησαν για την γη της Επαγγελίας όπου έτρεχε μέλι και γάλα, θέλοντας να τονίσουν ότι η γη της Επαγγελίας, που τώρα είναι η βασιλεία των ουρανών, έχει όλα τα αγαθά, που μπορεί να φανταστεί ο άνθρωπος, κυρίως όμως πνευματικά. Από την Παναγία ρέει το μέλι, η γλύκα της «εν Χριστώ» ζωής αλλά και το πνευματικό γάλα με το οποίο γαλουχεί κάθε πιστό. Αν ο Θεός είναι ο πατέρας όλων των ανθρώπων, η Παναγία είναι η μητέρα όλων μας που μας τροφοδοτεί και μας ζωογονεί πνευματικά.
Η Υπαπαντή του Χριστού
Μέλλοντος Συμεῶνος του παρόντος αἰῶνος μεθίστασθαι του ἀπατεῶνος, ἐπεδόθης ὡς βρέφος αὐτῷ ἀλλ’ ἐγνώσθης τούτω καὶ Θεὸς τέλειος,
διόπερ ἐξεπλάγη σου τήν ἄρρητον σοφίαν κράζων, Ἀλληλούϊα.
Ερμηνεία
Ο πρεσβύτης Συμεών ήδη βρίσκονταν στη δύση της ζωής του. Σε όλη την διάρκεια της ζωής περίμενε να βαστάξει στα χέρια του τον Χριστό και ύστερα να πεθάνει. Γι’ αυτό και ο υμνογράφος λέει ότι επρόκειτο να φύγει από αυτόν τον απατεώνα κόσμο αλλά πριν φύγει πραγματοποιήθηκε ο πόθος του. Του φέρανε ένα βρέφος αλλά αυτός με θεία φώτιση κατάλαβε ότι είναι ο Χριστός, ο Μεσσίας του κόσμου. Κι όταν το κατάλαβε, τον κατέλαβε έκπληξη για την άρρητη σοφία του Θεού, να γίνει άνθρωπος, για να σώσει τον κόσμο και δόξασε τον Θεό.
