Επιστήμες / Νομική - Κοινωνία

Οι σχέσεις των Θρησκειών με τα Ανθρώπινα Δικαιώματα

13 Ιουλίου 2016
[Προηγούμενη δημοσίευση:https://www.pemptousia.gr/?p=171233 ]

ΑΛΛΕΣ ΘΡΗΣΚΕΙΕΣ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Η Σύγχρονη κοινωνία χαρακτηρίζεται Πολυθρησκευτική και όχι μεταθρησκευτική (όπως πίστευαν παλαιότερα πως θα εξελιχθεί). Τα μεγαλύτερα πολιτιστικά δημιουργήματα των λαών συνδέονται με τις θρησκευτικές τους αναζητήσεις. Σήμερα μπορούμε να υποστηρίξουμε ότι:

  • τα  ανθρώπινα δικαιώματα που αποτελούν πραγματικότητα στην οποία όλες οι θρησκείες πρέπει να απαντήσουν
  • τα ανθρώπινα δικαιώματα Δεν ανήκουν στο παραδοσιακό υλικό ΚΑΜΙΑΣ θρησκείας
  • Ο διαθρησκευτικός διάλογος αποτελεί πραγματικότητα

Βήματα προσέγγισης

  • 1ο βήμα: θα πρέπει οι θρησκείες να αποδεχθούν την κανονιστική αξίωση της Οικουμενικής Διακήρυξης των δικαιωμάτων του ανθρώπου
  • 2ο βήμα: Θρησκευτική ερμηνεία και εμβάθυνση στις επιμέρους θρησκευτικές παραδόσεις που δίνουν νέες δυνατότητες για την κατανόηση και πραγμάτωσή τους (νοηματοδότηση).

ΠΡΟΣΟΧΗ: ΌΧΙ αξιώσεις αποκλειστικότητας από μέρους των θρησκειών

 

ΙΣΛΑΜ ΚΑΙ ΑΝΘΡΩΠΙΝΑ ΔΙΚΑΙΩΜΑΤΑ

Προϋποθέσεις –παραδοχές προσέγγισης της Ισλαμιστικής παράδοσης

  • Το Ισλάμ σήμερα δεν πρέπει να αντιμετωπίζεται ως «μονολιθικό κατασκεύασμα» καθώς έχει διάφορες τάσεις από ακραίο φονταμενταλισμό έως φιλελεύθερα μεταρρυθμιστικά κινήματα. Η δύση δυστυχώς ταυτίζει το Ισλάμ με τη φονταμενταλιστική μερίδα.
  • Να μην ταυτίζονται οι παραβιάσεις δικαιωμάτων του ανθρώπου που συμβαίνουν στα πλαίσια μιας θρησκείας με το πνεύμα της θρησκείας
  • Πολλοί μουσουλμάνοι σήμερα βρίσκονται σε σύγχυση καθώς θέλουν να μείνουν πιστοί στον ισλαμικό νόμο όμως προσπαθούν να ανταποκριθούν στα στάνταρ των δικαιωμάτων του ανθρώπου.

Επίσης θα πρέπει να εκλείψουν οι εκατέρωθεν προκαταλήψεις που αφορούν

  • την άποψη του Ισλάμ για την Ιμπεριαλιστική πολιτικά ή ιδεολογικά Δύση (περισσότερο λόγω της αποικιοκρατίας) και
  • την άποψη της Δύσης για τον Ισλαμικό φανατισμό

Πρόταση σύγκλισης

  • Το Ισλάμ να αναζητήσει και προβάλει στοιχεία της διδασκαλίας του που θεμελιώνουν την ελευθερία και ειρήνη
  • Τα δικαιώματα του ανθρώπου είναι οικουμενικά καθώς εκφράζουν «πανανθρώπινες εμπειρίες αδικίας»
  • Η ανθρώπινη πρόοδος είναι οικουμενικό έργο (Merad): Απαιτείται διάλογος και συνεργασία

Αντιπρόταση

  • Δεν υπάρχουν οικουμενικά δικαιώματα αφού μόνο στα πλαίσια μιας ορισμένης κοσμοθεωρίας μπορεί να καθοριστούν συγκεκριμένα δικαιώματα και καθήκοντα (Ghaderi)

 

Οικουμενική Ισλαμική Διακήρυξη των δικαιωμάτων του ανθρώπου

(Παρίσι 1981, συντηρητικό Ισλαμικό Ευρωπαϊκό Συμβούλιο)

Θετικά σημεία

  1. Συγκρατημένο (έστω και αμφίσημο) άνοιγμα στα αιτήματα των δικαιωμάτων του ανθρώπου.
  2. Το Ισλάμ απασχολεί το θέμα των δικαιωμάτων του ανθρώπου, δεν μένει παθητικό στις σύγχρονες εξελίξεις
  3. Κίνηση της σύγχρονης ισλαμιστικής σκέψης να αναζητηθούν απαντήσεις σε σύγχρονους προβληματισμούς μέσα στην ισλαμιστική παράδοση

Αρνητική κριτική

    1. Δεν εκφράζει το σύνολο του μουσουλμανικού κόσμου
    2. Ρητορική τοποθέτηση και άκριτη οικειοποίηση των δικαιωμάτων του ανθρώπου από το Ισλάμ
    3. Προτεραιότητα στην αυθεντία του Κορανίου έναντι των αρχών της «νέας διεθνούς ηθικής (Merad)
    4. 1990: Νεότερη ισλαμική διακήρυξη που αποτελεί μάλλον οπισθοδρόμηση

ΣΥΜΠΕΡΑΣΜΑ (Bielefeldt)

Οι θεολογικές προτάσεις μερικών μουσουλμάνων μεταρρυθμιστών αποδεικνύουν ότι τα μοντέρνα δικαιώματα του ανθρώπου δεν βιώνονται απαραίτητα ως ρήγμα στην παράδοση, αλλά ότι μπορούν να λειτουργήσουν και ως κριτική ώθηση προς μία νέα αυτοκατανόηση της ισλαμικής πίστης και ζωής.

Πρόγραμμα «Παγκόσμιο Ήθος»

Το πρόγραμμα «Παγκόσμιο Ήθος» του Hans Kung αναφέρεται στην αναγκαιότητα ενός ήθους για όλη την ανθρωπότητα, οικουμενική βασική συναίνεση , ένα minimum κοινών αξιών, κριτηρίων και βασικών στάσεων.

  • Χαρακτηριστικά του προγράμματος
    • Καθήκον θρησκειών: συμβολή στον διάλογο και την ειρήνη
    • Καθήκον θεολόγου: προβολή ειρηνοποιητικής και ενωτικής λειτουργίας της θρησκείας
    • ΌΧΙ ενιαία παγκόσμια θρησκεία αλλά ειρήνευση των θρησκειών
    • Ρόλος των θρησκειών: Μέγιστο ήθος και Ελάχιστο ήθος
    • Όχι ΗΘΙΚΟΣ ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟΣ αλλά ΟΙΚΟΥΜΕΝΙΚΟ ΘΕΜΕΛΙΩΔΕΣ ΚΡΙΤΗΡΙΟ

Στα ιερά βιβλία των θρησκειών υπάρχει το μέγιστο ήθος, το παγκόσμιο ήθος θα αποτελεί ένα ελάχιστο ήθος. Το πρόγραμμα «Παγκόσμιο Ήθος» δεν αναφέρεται σε έναν ΗΘΙΚΟ ΜΙΝΙΜΑΛΙΣΜΟ αλλά θα βασίζεται στο humanum, στο αληθινά ανθρώπινο και στην αξιοπρέπεια του ανθρώπου καθώς και τις θεμελιώδεις αξίες που συνδέονται με αυτή.

Το παγκόσμιο ήθος δεν πρέπει να ΕΦΕΥΡΕΘΕΙ πρέπει να ΒΡΕΘΕΙ

[Συνεχίζεται]