Η εορτή του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου είναι Δεσποτικοθεομητορική εορτή. Αυτό σημαίνει ότι είναι Δεσποτική επειδή αναφέρεται στον Δεσπότη Χριστό, ο οποίος συνελήφθη στην γαστέρα της Θεοτόκου, και θεομητορική εορτή επειδή αναφέρεται στο πρόσωπο εκείνο που συνετέλεσε στην σύλληψη και την ενανθρώπηση του Λόγου του Θεού, δηλαδή την Παναγία.
Στο Άγιον Όρος αυτή την πρώτη από τις Δεσποτικές εορτές την τιμούν ιδιαιτέρως στην Ιερά Μεγίστη Μονή Βατοπαιδίου, καθώς είναι αφιερωμένο το Καθολικό στο γεγονός του Ευαγγελισμού. Μεγάλοι βατοπαιδινοί μαΐστορες μελοποίησαν τα τροπάρια της εορτής σε ύφος πανηγυρικό και μεγαλοπρεπές, ως αρμόζει στο μέγεθος της εορτής. Απ αυτές τις συνθέσεις ξεχωρίζουν εκείνες του Ματθαίου του Βατοπαιδινού (1774-
«Ἀπεστάλη ἐξ οὐρανοῦ Γαβριήλ ὁ Ἀρχάγγελος», Δοξαστικό τού Εσπερινού της εορτής του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, ήχ. πλ. β΄
