Page 11 - Εναλλακτικές Καλλιέργειες
P. 11
www.pemptousia.gr Τεύχος 11 / Εναλλακτικές Καλλιέργειες / 23 Μαΐου 2013 ΑΝΑΛΕΚΤΑ
Το πιο διαδεδομένο και με μεγαλύτερο εμπορικό περίοδος 4-5 ετών από την βλάστηση μέχρι την έναρ-
ενδιαφέρον είδος του φυτού είναι το H. Rhamnoides ξη της καρποφορίας, ενώ έχουμε την μέγιστη παρα-
με τα διάφορα υποείδη του. γωγή κατά το 7-8ο έτος. Η περίοδος ανάμεσα στην
ανθοφορία και την ωρίμανση του καρπού διαρκεί 12-
Βοτανικά χαρακτηριστικά 15 εβδομάδες, ενώ το φυτό παραμένει παραγωγικό
για 30 έτη με διακοπτόμενο κλάδεμα.
Αποτελεί έναν ανθεκτικό, φυλλοβόλο και ακανθω-
τό θάμνο, με ύψος που φτάνει τα 2-4 μέτρα, ενώ ανα- Οικολογία
φέρονται περιπτώσεις φυτών που το ύψος φτάνει τα
18 μέτρα, καθώς και η ύπαρξη νάνων φυτών με ύψος Είναι φυτό γνωστό εδώ και αιώνες στην ευρύτερη
που δεν ξεπερνά τα 50 εκατοστά. περιοχή της Ευρασίας, όπου απαντάται στην άγρια
του μορφή, ωστόσο η καλλιέργεια του φυτού και η
Είναι φυτό δίοικο, διακρίνουμε δηλαδή φυτά με δημιουργία νέων βελτιωμένων ποικιλιών έχει ξεκι-
αρσενικά και φυτά με θηλυκά άνθη ενώ οι διαφορές νήσει τα τελευταία 70 χρόνια. Απαντάται κυρίως σε
μεταξύ των φυτών γίνονται εμφανείς μόνο κατά τη όχθες ποταμών, σε παράκτιες ζώνες και σε πλαγιές.
περίοδο της έκπτυξης των οφθαλμών (είτε μικτοί είτε
βλαστοφόροι) και όχι σε επίπεδο σπόρου. Στην περιοχή της Ευρώπης είναι αρκετά διαδεδο-
μένο σε περιοχές με υψόμετρο μικρότερο των 2000
Οι βλαστοφόροι οφθαλμοί αναπτύσσονται στα μέτρων, ενώ αντίστοιχα στην ασιατική ήπειρο απα-
φυτά τα οποία δεν έχουν εισέλθει στην καρποφορία, ντάται σε ορεινές ζώνες με υψόμετρο μεγαλύτερο των
ενώ οι μικτοί οφθαλμοί σχηματίζονται σε παραγωγι- 3000 μέτρων.
κά φυτά. Οι τελευταίοι είναι μεγαλύτεροι στα αρσε-
νικά φυτά, προεξέχουν περισσότερο και καλύπτονται Το θερμοκρασιακό εύρος το οποίο μπορεί να αντέ-
από 6- βράκτια φύλλα. Στα θηλυκά φυτά αντίστοιχα, ξει το φυτό είναι αρκετά μεγάλο (από -43° μέχρι 40°
οι οφθαλμοί είναι μικρότεροι, πιο επιμήκεις, προεξέ- C) επιτρέποντας την ευρεία προσαρμοστικότητα του
χουν λιγότερο από τους βλαστους και καλύπτονται είδους σε ποικιλία συνθηκών, ενώ θεωρείται ότι είναι
μόνο από 2 βράκτια φύλλα. ανθεκτικό σε συνθήκες καταπόνησης από έλλειψη νε-
ρού. Ωστόσο, για τις περιπτώσεις που καλλιεργείται
Η άνθηση γίνεται τέλη Απρίλη με μέσα Μαΐου. Τα από τον άνθρωπο, θα πρέπει να εξασφαλίζεται ένα
αρσενικά φυτά έχουν απέταλα άνθη και 4-6 στήμονες ελάχιστο ύψος βροχής (400 χιλιοστά ανά έτος) για
άνθη στους οποίους σχηματίζεται η γύρη. Τα θηλυκά επιτυχή καλλιέργεια, διαφορετικά απαιτείται η εφαρ-
παράγουν αντίστοιχα καρπούς που περιέχουν σπό- μογή αρδεύσεων.
ρους και έχουν επίσης απέταλα άνθη.
Συμβιώνει άριστα με βακτήρια του γένους Frankia,
Η ωοθήκη είναι μονόχωρη και περιέχει ένα ωάριο. μέσω των οποίων μπορεί να δεσμεύσει το ατμοσφαι-
Σχηματίζει κεντρικό βλαστό με αρκετές διακλαδώ- ρικό άζωτο και να το μετατρέψει σε αφομοιώσιμη
σεις, ο φλοιός είναι τραχύς με καφέ ή μαύρο χρώμα, μορφή στο έδαφος. Υπάρχει δηλαδή μια αζωτοδε-
και η κόμη του φυτού έχει γκριζοπράσινο χρώμα. Τα σμευτική σχέση αντίστοιχη με αυτή του φασολιού και
φύλλα είναι εναλλασσόμενα, στενά και λογχοειδή, με των αζωτοβακτηρίων του γένους Rhizobium, δίνοντας
χρώμα γκρι-ασημί στην πάνω τους επιφάνεια. στο φυτό προοπτικές για χρήση του στην βελτίωση
εδαφών.
H επικονίαση- γονιμοποίηση του, εξαρτάται εξ
ολοκλήρου από τον άνεμο, ενώ τόσο τα αρσενικά όσο Στην άγριά του μορφή μπορεί να αποτελέσει εί-
και τα θηλυκά φυτά δεν προσελκύουν έντομα αφού δος σημαντικό για την διατήρηση της βιοποικιλότητας
δεν παράγουν νέκταρ. Τα θηλυκά άνθη μετά την επι- σε ανοιχτά οικοσυστήματα, ενώ με την βοήθεια των
κονίαση- γονιμοποίηση τους σχηματίζουν καρπούς οι πουλιών μπορεί να γίνει διασπορά των σπόρων σε με-
οποίοι είναι σφαιρικού ή ελλειπτικού σχήματος με δι- γάλες αποστάσεις και εξάπλωση του είδους. Ωστόσο
αστάσεις που φτάνουν το 1 εκατοστό. Οι ανώριμοι υπάρχουν αναφορές για διεισδυτικότητα σε οικοσυ-
καρποί έχουν χρώμα πράσινο και είναι αρκετά σκλη- στήματα των βρετανικών νησιών που οδηγούν σταδι-
ροί, ενώ καθώς ωριμάζουν μαλακώνουν και το χρώ- ακά σε εξαφάνιση άλλα αυτοφυή φυτά.
μα τους γίνεται κίτρινο, κίτρινο-πορτοκαλί ή κόκκινο.
Έχουν μια χαρακτηριστική υπόξινη γεύση και ένα μο- Εξάπλωση-Οικονομική σημασία
ναδικό άρωμα που θυμίζει ανανά (στην Λευκορωσία
είναι γνωστοί και ως ρώσικος ανανάς). Υπάρχει αυτοφυές σε αρκετές χώρες της Ευρώ-
πης και της Ασίας, ενώ σε πολλές από αυτές έχει ξε-
Κάθε σπόρος περιέχει έναν σπόρο ελλειψοειδούς κινήσει η συστηματική καλλιέργεια του συγκεκριμέ-
σχήματος με σκληρό περίβλημα. Η ωρίμανση τους γί- νου φυτού. Πολλές ποικιλίες έχουν δημιουργηθεί σε
νεται το φθινόπωρο, ενώ παραμένουν πάνω στο φυτό χώρες όπως η πρώην Ε.Σ.Σ.Δ., η Μογγολία, η πρώην
μέχρι τον επόμενο Μάρτιο-Απρίλιο. Απαιτείται μια Ανατολική Γερμανία και η Φινλανδία, ενώ διεξάγεται
Σελίδα 11
