Page 18 - Τα Θρησκευτικά στην Εκπαίδευση
P. 18
ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 15 / Το μάθημα των Θρησκευτικών στην Εκπαίδευση / 10 Οκτωβρίου 2013 www.pemptousia.gr
τού οποίου είναι δυνατή, όταν συνειδητοποιηθούν τά τεσσάρων «Εκκλησιαστικών Ακαδημιών», πού άνοι-
χωρίζοντα πού, εξελικτικά, επέφεραν τήν πνευματική ξαν τόν δρόμο στήν ιδιωτικοποίηση τής θρησκευτικής
καί πολιτιστική αλλοτρίωση μεγάλου μέρους τής Χρι- αγωγής καί εκπαίδευσης. (Καί αυτό δέν έχει σχέση
στιανοσύνης καί τήν δημιουργία τής σημερινής Ευρώ- μέ τήν ικανότητα τών διδασκόντων σ’ αυτές Συναδέλ-
πης. Η εφαρμογή τής μεθόδου τής αποσιώπησης τής φων).
διαφοράς, όπως ενσαρκώθηκε στό διαβόητο βιβλίο τής
ιστορίας τής ΣΤ΄ Δημοτικού, όχι μόνο είναι αντιεπι- Προϋπόθεση τής θρησκειολογικής μεταρρύθμισης
στημονική, αλλά καί παραπειστική, εισάγοντας κλίμα τού Μ.τ.Θ. είναι, όπως έχει υποστηριχθεί «η ριζική αλ-
εξωπραγματικής μυθοπλασίας καί οικοδομώντας γνώ- λαγή τού χαρακτήρα τών Θεολογικών Σχολών» καί
ση αναληθή καί γι᾿ αυτό επικίνδυνη. (ζητείται) «είτε η υπαγωγή τους στίς ευρύτερες παι-
δαγωγικές, είτε η μετεξέλιξή τους σέ σχολές ανθρωπι-
Εξ άλλου, αναφερόμενο τό Μάθημα στά θρησκεύ- στικών σπουδών». Αυτό βέβαια επί δεκαετίες τώρα τό
ματα (θρησκείες, όπως συνήθως λέμε), δέν είναι δυνα- υποστηρίζουν καί Καθηγητές τών Σχολών μας. Πόσο
τόν νά μή διαφοροποιήσει τήν χριστιανική αυθεντικό- δίκιο, λοιπόν, έχει ο ιερός Χρυσόστομος, όταν λέγει,
τητα (πατερική Ορθοδοξία) από τήν θρησκεία. Βέβαια, ότι «τόν εαυτόν μή αδικούντα, ουδείς παραβλάψαι δύ-
πάντα κρίσιμος παραμένει ο τρόπος τής διδασκαλίας, ναται» (PG 52, 459 επ.)
πού είναι ανεπίτρεπτο νά εκτρέπεται σέ «θρησκευ-
τικό ρητορισμό» θριαμβολογίας καί αυτοδικαίωσης. Η φύση όμως καί τό περιεχόμενο τού Μ.τ.Θ. καί
Προσφέρουμε άλλωστε, τήν πίστη καί παράδοση τών η θέση του στό εκπαιδευτικό μας σύστημα σχετίζε-
Αγίων καί όχι τίς δικές μας αλλοτριωμένες συχνά πε- ται άμεσα μέ τόντύπο ανθρώπου, πού επιδιώκει η
ποιθήσεις καί απόψεις ως «ορθόδοξη» ιδεολογία. Παιδεία/Εκπαίδευσή μας, πού αδιαφορώντας γιά τήν
ιστορική συνέχεια καί συνοχή τής κοινωνίας μας, στο-
Μετά λοιπόν από αυτά αναδύεται τό ερώτημα: χεύει, κατά τά φαινόμενα σέ μιά «κοινωνία ουδέτερη»
Γιατί οι πρόσφατες παλινωδίες τής Πολιτείας; Άς μή χωρίς ταυτότητα, χωρίς παραδόσεις, χωρίς ιστορία,
λησμονούμε όμως τήν εύστοχη επισήμανση τού σο- χωρίς συλλογικά βιώματα, χωρίς μεταφυσική ελπίδα»
φού Λάϊμπνιτς, ότι «άν η Γεωμετρία απαιτούσε τρό- (Χρ. Γιανναράς).
πο ζωής, θά τήν είχαμε αποβάλει από τήν σχολική εκ-
παίδευση»! Αυτό είναι τό πρίσμα θεώρησης τού Μ.τ.Θ. 1. Μετά τόν ομολογιακό, υπό τίς παραπάνω προ-
από τούς πολεμίους του. Η πολεμική –συνεπώς- κατά ϋποθέσεις, ιδιαίτερη σημασία έχει καί ο εθνικός χα-
τού ομολογιακού, κατά τά παραπάνω, χαρακτήρα τού ρακτήρας τού Μαθήματος, αναγνωριζόμενος καί αυ-
Μαθήματος αντιμάχεται τήν ίδια τήν πατερική Ορθο- τός από τό Σύνταγμά μας, πού ορίζει, ως βούληση
δοξία, διότι ανατρέπει αυτόχρημα κάθε αλλοτριωμένη τού Έθνους, τήν ηθική, πνευματική καί φυσική αγω-
χριστιανικότητα καί τήν στοχοθεσία τής Νέας Εποχής, γή τών Ελλήνων, τήν ανάπτυξη τής εθνικής καί θρη-
τήν οποία διακονούν ακόμη καί Κληρικοί καί Θεολό- σκευτικής συνείδησης καί τήν διάπλασή τους σέ ελεύ-
γοι μας, εν γνώσει ή εν αγνοία. θερους πολίτες (16,2). Τήν πρακτική διεύρυνση αυτού
τού αιτήματος προσφέρει τό άρθρο 1, παρ. 1α, τού Ν.,
Η καθαρά Ορθοδοξία όμως, προσφέρει μεγαλύτε- 1566/1985, μιλώντας γιά τήν δημιουργία πολιτών, πού
ρες δυνατότητες ειλικρινούς συνάντησης καί διαλόγου νά «διακατέχονται από πίστη πρός τήν πατρίδα καί
μέ τά θρησκεύματα, π.χ. τό Ισλάμ, από όσο η εκκοσμι- τά γνήσια στοιχεία τής ορθόδοξης χριστιανικής παρά-
κευμένη δυτική χριστιανοσύνη. δοσης». Ο εθνικός χαρακτήρας σύνολης τής σχολικής
μας παιδείας προσκρούει βέβαια στό ρεύμα τού φυλε-
3. Σ’ αυτό τό σημείο προσκρούει, ακριβώς, η προ- τικού εθνικισμού (19ος αι.) καί τού διεθνισμού (20ος
τεινόμενη, έντονα μάλιστα, θρησκειολογική μετασκευή αι.), πού νοθεύουν τόν αταξικό καί αντιπαραταξια-
τού μαθήματός μας, δήθεν γιά τήν πλουραλιστική κοι- κό πατριωτισμό, στά όρια τού σεβασμού τής ετερό-
νωνία μας. Άλλωστε, σέ ορθοδόξους μαθητές απευ- τητας καί τής ελευθερίας της. Αυτό είναι, άλλωστε, τό
θύνεται τό μάθημα. Λησμονείται έτσι, η επιστημονι- αυθεντικό πνεύμα τού Ελληνισμού στήν διαιώνιά του
κή αρχή, ότι η κατανόηση τής ετερότητας προϋποθέτει πορεία. Σήμερα η απειλή προέρχεται από τήν καλ-
καλή γνώση τού ιδίου καί οικείου, μέ βάση τήν αρι- λιεργούμενη αν(τ)εθνικότητα καί τίς σαφώς αντεθνι-
στοτελική θεμελίωση τής γνωσιολογίας στίς αρχές τής κές θεωρίες, πού εισάγονται μεθοδευμένα στόν χώρο
ομοιότητας καί τής αντίθεσης/διαφοράς. τής ιστορίας καί γενικότερα τής παιδείας. Η Ορθοδο-
ξία όμως συνδέει αρμονικά τήν εθνικότητα μέ τήν υπε-
Ο συνεχής όμως τονισμός, ευκαίρως ακαίρως, από ρεθνικότητα, ιδιαίτερα στόν χώρο τής λατρείας. Αυτά
ειδικούς, αλλά αδέξιους ερασιτέχνες τού παιδευτικού πρέπει ιδιαίτερα νά λαμβάνονται υπόψη, γιά τήν κα-
χώρου, τής αναγκαίας θρησκειολογικής μεταρρύθμισης τανόηση τών οποιωνδήποτε αρνητικών συμπεριφορών
τού Μαθήματος αποβλέπει βασικά στήν μεταρρύθμιση έναντι τού Μαθήματός μας.
τών Θεολογικών Σχολών καί τελικά στήν έξωσή τους
από τόν χώρο τής Κρατικής Εκπαίδευσης. Τό πρώτο Η ιδιαίτερη σημασία τού Μ.τ.Θ. στήν καλλιέργεια
βήμα σ᾿ αυτήν τήν κατεύθυνση έγινε μέ τήν ανωτατο- τού εθνικού φρονήματος, πού είναι συγχρόνως υπερ-
ποίηση καί ανάδειξη σέ πανεπιστημιακές σχολές τών φυλετικό καίοικουμενικό, φαίνεται σέ βάθος καί πλά-
Σελίδα 18
