Page 14 - Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Θρησκεία

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 33 / Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Θρησκεία / 7 Αυγούστου 2015 www.pemptousia.gr

Προσεγγίζοντας διαπολιτισμικά τα

σχολικά εγχειρίδια του μαθήματος των

Θρησκευτικών

Η διαπολιτισμική εκπαίδευση αποτελεί μία σχετικά νέα έννοια στον χώρο των επιστη-
μών της Αγωγής, η οποία εμφανίστηκε στον εκπαιδευτικό χώρο στην Ελλάδα τις τελευ-
ταίες δύο δεκαετίες. Από την άλλη το μάθημα των Θρησκευτικών συνιστά διαχρονικά
φορέα αξιών που βοηθούν στην ηθική διάπλαση του παιδιού και στην ανάπτυξη και ολο-
κλήρωση της προσωπικότητας του. Σκοπό της εργασίας αποτελεί να ερευνήσει για την
ύπαρξη αρχών και ζητημάτων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης στα σχολικά εγχειρίδια του
μαθήματος τωνΘρησκευτικών στο γυμνάσιο.

Γράφει ο Καδιγιαννόπουλος Γεώργιος, Καθηγητής Οικιακής Οικονομίας, Msc στη Βιώσιμη
Ανάπτυξη, Διδάκτορας ΠΤΔΕ Πανεπιστημίου Ιωαννίνων.

1. Εισαγωγή πολιτισμική εκπαίδευση ως μια νέα σύλληψη για την
εκπαίδευση, ως μια διαφοροποιημένη σχολική πρακτι-
Το σχολείο είναι απαραίτητο να προσφέρει σύγ- κή που είναι βασισμένη στην παραδοχή ότι η μονοπο-
χρονη και εμπλουτισμένη παιδεία συμβάλλοντας στην λιτισμική, εθνικά προσανατολισμένη εκπαίδευση, δεν
ολόπλευρη ανάπτυξη των μαθητών, ώστε στο μέλλον μπορεί να ανταποκριθεί στη σύγχρονη πραγματικότη-
να μπορούν να λειτουργούν ως υπεύθυνοι, ενεργοί και τα και έχει ξεπεραστεί ιστορικά.
δημιουργικοί πολίτες ενός κοινωνικού συνόλου (Μα-
τσαγγούρας, 2007). Το μάθημα των Θρησκευτικών Ως αρχές της διαπολιτισμικής εκπαίδευσης θεω-
έχει επωμιστεί για δεκαετίες σημαντικό βάρος και ρούνται (Essinger, 1988):
ιδιαίτερη ευθύνη σε ότι αφορά την καλλιέργεια υπεύ-
θυνων πολιτών με ηθικά σωστή κοινωνική συμπεριφο- • Η εκπαίδευση για ενσυναίσθηση. Ως ενσυναί-
ρά. Τις τελευταίες δεκαετίες και η διαπολιτισμική εκ- σθηση ορίζεται η ικανότητα γνωστικής και συ-
παίδευση προσπαθεί να συνεισφέρει, ώστε οι μαθητές ναισθηματικής τοποθέτησης του «εγώ» στη
να εξελιχθούν σε ατομικό και κοινωνικό επίπεδο και θέση του «άλλου» υπό την έννοια της απο-
να αποκτήσουν ολοκληρωμένες προσωπικότητες. Σκο- δοχής και της ένταξης των προσδοκιών «του»
πό της εργασίας αποτελεί η έρευνα για την ύπαρξη στη συμπεριφορά μου απέναντι σ’ «αυτόν». Ο
αρχών και ζητημάτων διαπολιτισμικής εκπαίδευσης «Άλλος» γίνεται κατανοητός κυρίως ως πρό-
στα σχολικά εγχειρίδια του μαθήματος των Θρησκευ- σωπο, το οποίο λειτουργεί σε ένα πλαίσιο δυ-
τικών στο γυμνάσιο. νατοτήτων και περιορισμών που στιγματίζουν
τις κοινωνικές συνθήκες διαβίωσής του (Γκό-
2. Διαπολιτισμική Εκπαίδευση και Θρη- βαρης, 2001)
σκευτική Εκπαίδευση
• Η εκπαίδευση για αλληλεγγύη. Αντιπροσωπεύ-
Τα τελευταία χρόνια γίνεται ιδιαίτερος λόγος στο ει την καλλιέργεια μίας συλλογικής συνείδη-
χώρο των επιστημών της Αγωγής για τη διαπολιτισμι- σης, η οποία υπερβαίνει τα όρια των ομάδων,
κή εκπαίδευση, καθώς εξαιτίας του συνεχούς μετανα- των φυλών και των κρατών, ώστε να αμβλύνε-
στευτικού ρεύματος κυρίως προς την Ευρώπη έχουν ται η κοινωνική ανισότητα και η αδικία
υπάρξει σημαντικές μεταβολές στη σύνθεση του μα-
θητικού πληθυσμού. Αυτές οι μεταβολές έχουν δια- • Η εκπαίδευση για διαπολιτισμικό σεβασμό.
μορφώσει διαφορετικές συνθήκες στην τάξη. Αναφέρεται στην ανάγκη για πολιτισμική διεύ-
ρυνση προσκαλώντας τους άλλους πολιτισμούς
Σύμφωνα με τον Essinger (1990), ως διαπολιτισμι- να συμμετάσχουν στο δικό μας πολιτισμό
κή εκπαίδευση ορίζεται η παιδαγωγική απάντηση στα
προβλήματα διαπολιτισμικής φύσης, τα οποία εμφα- • Η εκπαίδευση εναντίον του εθνικιστικού τρό-
νίζονται σε μια πολυπολιτισμική και πολυεθνική κοι- που σκέψης. Στοχεύει να εξαλείψει τα εθνι-
νωνία, ενώ ο Dietrich (2006) αντιλαμβάνεται τη δια- κά στερεότυπα και τις προκαταλήψεις, ώστε

Σελίδα 14