Page 11 - konstantinou-megvasileios

25
εμπειρίες , ο Βασίλειος ζητούσε σχετική συζήτηση με τον επιστρέφοντα
μοναχό .
26

2.8. Μοναχισμός και κοινωνικό έργο:

Υπήρχε ιδιαίτερη μέριμνα για την διατροφή των πτωχών, την
φιλοξενία και την ιατρική περίθαλψη. Γενικώς έδωσε μεγάλη σημασία

27
στην ελεημοσύνη . Στην λίγο έξω από την Καισάρεια «Βασιλειάδα», γύρω
από τον κεντρικό ναό, υπήρχε επισκοπείο, πρεσβυτεριακοί οίκοι,
επαγγελματικά εργαστήρια, ξενοδοχείο (όπου και το νοσοκομείο),

ορφανοτροφείο και λεπροκομείο. Ο Σωζόμενος την μαρτυρεί ως
«επισημότατο καταγώγιο των φτωχών» . Έδειξε ιδιαίτερη φροντίδα για
28
την άσκηση της Ιατρικής, την οποία θεωρούσε εκχώρηση Θεού και

συντελεστή προς εγκράτεια. Οι μοναχοί όφειλαν να την εφαρμόζουν με

25 C. Mango, «Ο Μοναχισμός», στο Βυζάντιο η αυτοκρατορία της Νέας Ρώμης, 6 ανατυπ.
η
Μετάφρ.-σημ. Δημ. Τσουγκαράκης (Αθήνα: ΜΙΕΤ, 2013), 130-1.
26 «Μετὰ δὲ τὴν ἐπάνοδον ἀνακρινέτω τὸν ἀπόδημον, τίνες αἱ πράξεις, ποταπῶν ἀνδρῶν
αἱ συντυχίαι αὐτῷ γεγόνασιν· οἱ λόγοι τίνες, οὓς πρὸς αὐτοὺς ἐποιήσατο· ποῖα τὰ τῆς
ψυχῆς αὐτοῦ διανοήματα· εἰ πᾶσαν ἡμέραν καὶ πᾶσαν νύκτα τῷ φόβῳ τοῦ Θεοῦ συζῶν
ἐξετέλεσεν, ἤ που παρετράπῃ, καὶ παρεκίνησέ τι τῶν δεδογμένων, ἢ ταῖς ἔξωθεν
περιστάσεσιν ἐνδοὺς, ἢ τῇ οἰκείᾳ ῥᾳθυμίᾳ παραῤῥυείς. Καὶ τὸ μὲν ὀρθῶς ἐπιτελεσθὲν
ἀποδοχῇ βεβαιούτω· τὸ δὲ ἐσφαλμένον τῇ ἐμμελεῖ καὶ ἐπιστημονικῇ διδασκαλίᾳ
διορθούσθω. Οὕτω γὰρ νηφαλιώτεροί τε οἱ ὁδεύοντες ἔσονται τῇ φροντίδι τῆς ἀποδόσεως
τοῦ λόγου, καὶ ἡμεῖς δόξομεν μήτε ἐν καιρῷ τοῦ χωρισμοῦ ἀμελεῖν αὐτῶν τῆς ζωῆς. Καὶ
τοῖς ἁγίοις δὲ τοῦτο εἶναι σύνηθες ἡ ἱστορία τῶν Πράξεων παραδίδωσι, διδάσκουσα ἡμᾶς
ὅπως μὲν Πέτρος τὸν λόγον τῆς τῶν ἐθνῶν κοινωνίας, ἐπανελθὼν εἰς τὰ Ἱεροσόλυμα,
τοῖς ἐκεῖ ἀποδίδωσιν», Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν κατά πλάτος ὅρων, PG 31,
1029Β-1032Β.
27 «Πλὴν τὰ ἐνόντα, δότε ἐλεημοσύνην, καὶ ἰδοὺ πάντα καθαρὰ ὑμῖν ἐστι· πάντα ταῦτα
δηλονότι ὅσα ἐν τῷ ἁρπάζειν καὶ πλεονεκτεῖν ἁμαρτάνομεν, καὶ πονηρευόμεθα.
Παρίστησι δὲ τοῦτο καὶ ὁ Ζακχαῖος εἰπών· Ἰδοὺ τὰ ἡμίση τῶν ὑπαρχόντων μου δίδωμι
τοῖς πτωχοῖς· καὶ εἴ τινός τι ἐσυκοφάντησα, ἀποδίδωμι τετραπλοῦν. Ὥστε ὅσα τοιαῦτά
ἐστιν ἁμαρτήματα, ἅπερ δυνατὸν ἀναλῦσαι, καὶ ὑπὲρ ὧν ἔστιν ἀντιδοῦναι πολυπλάσιον,
τούτῳ τῷ τρόπῳ καθαρίζεσθαι· καὶ τούτῳ, φημὶ, τῷ τρόπῳ, οὐκ αὐτῷ καθ' ἑαυτὸν
ἀρκοῦντι πρὸς τὴν κάθαρσιν, χρῄζοντι δὲ προηγουμένως τοῦ ἐλέους τοῦ Θεοῦ, καὶ τοῦ
αἵματος τοῦ Χριστοῦ· ἐν ᾧ καὶ τῶν ἄλλων ἁπάντων ἔχομεν τὴν ἀπολύτρωσιν, ποιοῦντες
ἐφ' ἑκάστῳ τοὺς ἀξίους καρποὺς τῆς μετανοίας», Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν
όρων τῶν κατ' ἐπιτομὴν, PG 31, 1269Β.
28 «προέστη δὲ καὶ Βασιλειάδος, ὃ πτωχῶν ἐστιν ἐπισημότατον καταγώγιον, ὑπὸ
Βασιλείου τοῦ Καισαρείας ἐπισκόπου οἰκοδομηθέν, ἀφ' οὗ τὴν προσηγορίαν τὴν ἀρχὴν
ἔλαβε καὶ εἰσέτι νῦν ἔχει», Σωζομενός Ἑρμείας Σαλαμίνιος, Ἐκκλησιαστική Ἱστορία, ΣΤ΄,
PG 67, 1397Α.

10