Page 7 - konstantinou-megvasileios

οργανώθηκαν με βάσει έναν προγραμματισμό για πολύ μικρότερες
αδελφότητες, σε σχέση με αυτές του Παχωμίου.

2.4. Προεστός και υπακοή:

Ο προεστός μεν ηγεμόνευε, ωστόσο δεν διορίζονταν από τον
13
επίσκοπο, αλλά εκλέγονταν από την αδελφότητα . Το μοναχικό
πολίτευμα είναι μοναρχικό και όχι δημοκρατικό. Έπρεπε κατά συνέπεια
να υπάρχει προηγούμενος ως αντικαταστάτης, και όχι επιτροπές
αποφάσεων σε περίπτωση απουσίας. Η αρχή της υπακοής, όπως και στον

Παχώμιο αποτελούσε θεμέλιο λίθο, για την οποία, μάλιστα, αναγνώριζε
τρία κίνητρα . Όριζε την οσιότητα, ως την υπακοή στους ανωτέρους, στον
14
15
προεστό, στον Θείο Νόμο . Η υπακοή, πάντως, δεν ήταν απολύτως
τυφλή. Οι λοιποί προεστώτες ήλεγχαν τον επικεφαλής προεστό και
λειτουργούσε σύναξη αυτών, σε ορισμένο καιρό και τόπο (όπως και στον
Παχώμιο) 16 . Γενικά, πάντως, ο εκάστοτε ελεγχόμενος μπορούσε

ἀντιδιδόντες, εἰς μίαν δόξαν Θεοῦ συντρέχωσι», Γρηγόριος Θεολόγος, Εἰς τὸν Βασίλειον
Ἐπίσκοπον Καισαρείας Καππαδοκίας Ἐπιτάφιος, PG 36, 577B.
13 Π. Ευδοκίμωφ, «Μοναχισμός», στο http://www.pemptousia.gr/2012/03/monachismos/
(Ημ. ανάκτησης: Κυριακή 1 Ιανουαρίου 2017).
14 «Ὅλως δὲ τρεῖς ταύτας ἐγὼ διαφορὰς τῆς διαθέσεως πρὸς τὴν ἀπαραίτητον ἀνάγκην
τῆς ὑπακοῆς καθορῶ. Ἢ γὰρ φοβούμενοι τὰς κολάσεις ἐκκλίνομεν ἀπὸ τοῦ κακοῦ, καί
ἐσμεν ἐν τῇ διαθέσει τῇ δουλικῇ· ἢ, τὰ ἐκ τοῦ μισθοῦ κέρδη διώκοντες, τῆς ἑαυτῶν ἕνεκεν
ὠφελείας πληροῦμεν τὰ προστάγματα, καὶ κατὰ τοῦτο προσεοίκα μεν τοῖς μισθίοις· ἢ δι'
αὐτὸ τὸ καλὸν, καὶ τὴν πρὸς τὸν δεδωκότα ἡμῖν τὸν νόμον ἀγάπην, χαίροντες, ὅτι οὕτως
ἐνδόξῳ καὶ ἀγαθῷ Θεῷ δουλεύειν κατηξιώθημεν, καί ἐσμεν οὕτως ἐν τῇ τῶν υἱῶν
διαθέσει», Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν κατά πλάτος ὅρων, Προοίμιον, PG 31,
896B.
15 «Ὅσιον μὲν εἶναι λογίζομαι τὸ πρέπον, καὶ ὀφειλόμενον παρὰ τῶν ὑποβεβηκότων τῷ
ὑπερέχοντι, κατὰ τὸν τῆς ὑπεροχῆς λόγον· δίκαιον δὲ τὸ πρὸς ἀξίαν τῶν ἔργων ἑκάστῳ
ἀποδιδόμενον. Καὶ ἐπὶ τοῦ μὲν ὁσίου τῶν καλλίστων μόνον ἐστὶν ἡ εὐγνωμοσύνη καὶ
ἀπόδοσις· ἐπὶ δὲ τοῦ δικαίου καὶ ἡ τῶν κακῶν δοκιμασία καὶ ἀνταπόδοσις», Βασιλείου
Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν όρων τῶν κατ' ἐπιτομὴν, PG 31, 1249Α.
16 «Ἀγαθὸν δέ ποτε καὶ συνέδριον κατά τινας ὡρισμένους καιροὺς καὶ τόπους τῶν
ἐπιτεταγμένων ταῖς ἀδελφότησι γίνεσθαι· καθ' οὓς τά τε παρὰ λόγον ἀπαντήσαντα
πράγματα, καὶ τῶν ἠθῶν τὰ δυσμεταχείριστα, καὶ ὅπως διέθηκαν ἕκαστον, ἀναθήσονται
ἀλλήλοις, ὥστε καὶ τὸ ἐσφαλμένως ποτὲ γενόμενόν τινι τῇ κρίσει τῶν πολλῶν
ἀξιοπίστως ἀποκαλυφθῆναι, καὶ τὸ κατορθωθὲν τῇ μαρτυρίᾳ τῶν πλειόνων
βεβαιωθῆναι», Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν κατά πλάτος ὅρων, PG 31, 1044B.

6