Page 12 - konstantinou-megvasileios

29
διάκριση . Οργάνωσε οικοτροφεία, ορίζοντας ξεχωριστές οικίες των
παιδιών-ανηλίκων από τους μοναχούς καθώς και διαιτολόγιο. Υπάρχουν
επιρροές από την «Περί Παίδων Αγωγή» του Πλουτάρχου . Οι οικότροφοι
30
δεν υποχρεώνονταν να ακολουθήσουν το μοναχικό βίο.

2.9. Μοναχισμός και λογική λατρεία:

Διαμόρφωσε ειδική τάξη ως προς την υμνωδία. Θέσπισε ως ώρες
η
προσευχής την 6 ώρα (12 πρωινή) με κύριο στοιχείο την προσευχή και
η
31
η
32
ου
η
υμνωδία του 90 Ψαλμού . Εφάρμοσε την 9 ώρα (3 μεσημβρινή) .
η
Καθιέρωσε την 12 ώρα (αν και δεν αριθμείται ρητώς), ως ώρα ευχαριστίας
και εξομολογήσεως – απολογισμού της ημέρας , αλλά και Μεσονυκτικό .
34
33
Ζητούσε ξύπνημα προ του χαράματος . Υπήρχε και κανόνας ψαλμωδίας
35
κατ΄οίκον σε ορισμένη ώρα , ενώ διαβάζονταν αναγνώσματα κατά την
36

29 Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν κατά πλάτος ὅρων, PG 31, 1044C-1052C.
30 «Εὔπλαστον οὖν ἔτι οὖσαν καὶ ἁπαλὴν τὴν ψυχὴν, καὶ ὡς κηρὸν εὔεικτον», Βασίλειος
Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν κατά πλάτος ὅρων, PG 31, 956B. Πρβλ. και «εὔπλαστον γὰρ
καὶ ὑγρὸν ἡ νεότης, καὶ ταῖς τούτων ψυχαῖς ἁπαλαῖς ἔτι τὰ μαθήματα ἐντήκεται· πᾶν δὲ
τὸ σκληρὸν χαλεπῶς μαλάττεται. καθάπερ γὰρ σφραγῖδες τοῖς ἁπαλοῖς ἐναπομάττονται
κηροῖς, οὕτως αἱ μαθήσεις ταῖς τῶν ἔτι παιδίων ψυχαῖς ἐναποτυποῦνται», Πλούταρχος,
Περὶ παίδων ἀγωγῆς, 3e-f.
31 «ἑσπέρας καὶ πρωΐ καὶ μεσημβρίας διηγήσομαι καὶ ἀπαγγελῶ, καὶ εἰσακούσεται τῆς
φωνῆς μου», Ψλ 54:18. Βλ. και «οὐ φοβηθήσῃ ἀπὸ φόβου νυκτερινοῦ, ἀπὸ βέλους
πετομένου ἡμέρας, ἀπὸ πράγματος ἐν σκότει διαπορευομένου, ἀπὸ συμπτώματος καὶ
δαιμονίου μεσημβρινοῦ» Ψλ 90:6.
32 «Ἐπὶ τὸ αὐτὸ δὲ Πέτρος καὶ Ἰωάννης ἀνέβαινον εἰς τὸ ἱερὸν ἐπὶ τὴν ὥραν τῆς
προσευχῆς τὴν ἐνάτην», Πρ 3:1.
33 «ὀργίζεσθε, καὶ μὴ ἁμαρτάνετε· ἃ λέγετε ἐν ταῖς καρδίαις ὑμῶν, ἐπὶ ταῖς κοίταις ὑμῶν
κατανύγητε», Ψλ 4:5.
34 «Κατὰ δὲ τὸ μεσονύκτιον Παῦλος καὶ Σίλας προσευχόμενοι ὕμνουν τὸν Θεόν·
ἐπηκροῶντο δὲ αὐτῶν οἱ δέσμιοι», Πρ 16:25. Βλ. και «μεσονύκτιον ἐξηγειρόμην τοῦ
ἐξομολογεῖσθαί σοι ἐπὶ τὰ κρίματα τῆς δικαιοσύνης σου», Ψλ 118:62.
35 «προέφθασαν οἱ ὀφθαλμοί μου πρὸς ὄρθρον τοῦ μελετᾶν τὰ λόγιά σου», Ψλ 118:148.
36 «ΕΡΩΤΗΣΙΣ ΡΟΓʹ. Εἰ δεῖ ἐν τῇ ὥρᾳ τῆς κατ' οἶκον ψαλμῳδίας λαλιάν τινα γίνεσθαι.
ΑΠΟΚΡΙΣΙΣ. Οὐ δεῖ, ἐκτὸς τῶν πεπιστευμένων τὴν φροντίδα καὶ τὴν ἐπιμέλειαν τῆς
εὐταξίας, καὶ τῆς οἰκονομίας τῶν ἔργων, καὶ τοῦτο κατὰ ἀνάγκην τῆς ἐπειγούσης χρείας·
καὶ οὐδὲ τότε ἀπερισκέπτως, ἀλλ' ἐστοχασμένως, τοῦ τε τόπου καὶ τῆς εὐταξίας, τῆς τε
σεμνότητος καὶ τοῦ ἀπροσκόπου· τοῖς ἄλλοις πᾶσιν ἀναγκαία ἐστὶν ἡ σιωπή. Εἰ γὰρ ἐν
καιρῷ διαλέξεως, καὶ ἐν αὐτοῖς τοῖς ἐπιτεταγμένοις τὸν λόγον τῆς διδασκαλίας ὁ πρῶτος
σιγᾷν προτέτακται, ἐὰν ἄλλῳ ἀποκαλυφθῇ, πόσῳ μᾶλλον ἐν καιρῷ ψαλμῳδίας ἡ σιγὴ
τοῖς πολλοῖς ἀναγκαία;» Βασίλειος Καισαρείας, Κεφάλαια τῶν όρων τῶν κατ' ἐπιτομὴν,
PG 31, 1197Α.

11