Page 12 - papadopoulou-ithiki

ηθική σφαίρα, όσο και η αποφυγή ηθικολογικού τύπου κρίσεων και
χαρακτηρισμών στη διεξαγωγή των πολιτικών αγώνων για την δυσφήμιση
και την απαξίωση του αντιπάλου δεν συλλαμβάνει ούτε εξηγεί πλήρως τη
σχέση της πολιτικής με την ηθική. Όπως δεν επιθυμούμε να έχουμε
πολιτικούς που ενεργούν ανήθικα, δεν ελκύουν πολιτικοί αρχηγοί που
37
ηθικολογούν καθ’ υπερβολήν και επί παντός του επιστητού. Ανάλογα
με την πολιτική θεωρία της εξουσίας μπορεί να υπάρχει και μια ηθική
θεωρία της εξουσίας. Η ηθική διάσταση στην πολιτική δεν έχει
εξαντλήσει τη σημασία και την αξία της, αλλά προσλαμβάνει σήμερα ένα
νέο νόημα, που δεν έχει να κάνει τόσο με την ηθική αξία ή απαξία του
περιεχομένου των πολιτικών κρίσεων και αντιπαραθέσεων, όσο με την
τήρηση της ηθικής ουδετερότητας και αμεροληψίας στη διεξαγωγή της
πολιτικής διαδικασίας, καθώς και την αποφυγή της νόθευσης της πολιτικής
επιχειρηματολογίας με ηθικολογικού τύπου χαρακτηρισμούς, οι οποίοι
αλλοιώνουν και παραμορφώνουν την ιδιαιτερότητα της πολιτικής
38
επιχειρηματολογίας.

Στην εργασία αυτή θα γίνει λόγος για τη σχέση της ηθικής με την
πολιτική εξουσία μέσα από την ανάλυση δύο έργων τα οποία έχουν τον
ίδιο τίτλο: ‘Ο Ηγεμών’ και προέρχονται από δύο συγγραφείς πολύ
διαφορετικούς μεταξύ τους: τον πατριάρχη Κωνσταντινουπόλεως Φώτιο
ου
(9 αι.) και τον Νικολό Μακιαβέλι ( 16 αι.). Η ενασχόληση των δύο
ος
συγγραφέων με το ίδιο θέμα, οι οποίοι απέχουν χρονικά, τοπικά και
ιδεολογικά μεταξύ τους, προκαλεί σε μια συγκριτική διερεύνηση των
ηθικών διαστάσεων που διέπουν την ηγεμονία, δηλαδή την πολιτική
εξουσία. Σκοπός της εργασίας αυτής είναι η ανάλυση και ερμηνεία αυτών
των δύο έργων καθώς και η σύγκρισή μεταξύ τους προκειμένου να
κατανοηθούν οι ηθικές αρχές στον τρόπο άσκησης της εξουσίας και κατ’
επέκταση οι αρετές του ηγεμόνα. Η συγκριτική ανάλυση των δύο κειμένων
θα βοηθήσει στο να βρεθούν και να κατανοηθούν οι διαφορές και οι
ομοιότητες ανάμεσα στις θέσεις των δύο συγγραφέων ώστε να
προσδιοριστούν οι ηθικές διαστάσεις της πολιτικής εξουσίας.

Η εργασία αποτελείται από τρία κεφάλαια. Στο πρώτο κεφάλαιο θα γίνει
ανάλυση του έργου «Ο Ηγεμών» του ιερού Φωτίου, με αναφορά στη
βιογραφία του και στην εποχή στην οποία έζησε. Με βάση το έργο αυτό
αναλύεται το ηθικό πορτραίτο του ηγεμόνα καθώς και οι ηθικές αρχές που

37 Βλ. Αντώνης Μακρυδημήτρης, Ηθική και Πολιτική: μια νέα προσέγγιση.

38 Βλ. ό. π.

12