Page 8 - papadopoulou-ithiki

Για να αποκτήσουν νόημα οι έννοιες δίκαιο και άδικο πρέπει να υπάρξει
μια εξαναγκαστική εξουσία, που να επιβάλλει σε όλους εξίσου την τήρηση
των συμβάσεων, απειλώντας ταυτόχρονα με τιμωρία. 15 Οι τρόποι
απόκτησης της εξουσίας είναι αντίστοιχοι με τους τρόπους ίδρυσης των
πολιτικών κοινωνιών, δηλαδή είναι την οργάνωση και την κατάκτηση. Ο
Χομπς υποστηρίζει ότι η εξουσία πρέπει να έχει μόνιμο χαρακτήρα καθώς
η ανατροπή της συνεπάγεται την επιστροφή στη φυσική κατάσταση, η
οποία είναι χειρότερη από μια κακή εξουσία.

Ενώ ο Χομπς χαρακτηρίζει την εξουσία ως απόλυτη δύναμη, ο Λοκ
υποστηρίζει ότι πρέπει να έχει περιορισμένες δυνάμεις και ενώ ο Χομπς
τη θεωρεί αδιαίρετη, στον Λοκ γίνεται λόγος για διάκριση των εξουσιών.

Στον Χομπς ο κυρίαρχος είναι υπεράνω του νόμου, αφού δεν πρέπει να
υπάρχει εξουσία ανώτερη από αυτόν. Ο R. Peters θεωρεί ότι ο Χομπς
υπέθετε πως «πρέπει να υπάρχει σε κάθε κράτος μια ανώτατη εξουσία που
να θέτει και να επιβάλλει διαταγές σε όλους τους υπηκόους και να μη
16
δέχεται καμιά. Να κάνει νόμους, αλλά να μην υπόκειται σε αυτούς.»

Ο Τζων Λοκ θεωρεί πως αν ένας ηγεμόνας χρησιμοποιεί την εξουσία
του εναντίον του λαού του, τότε ο λαός έχει το δικαίωμα να τον
ου
αντιμετωπίσει με βία. Ο John Dunn, πολιτικός θεωρητικός του 20 αιώνα,
σχολιάζει γενικότερα ότι η επανάσταση είναι αντίθεση όχι σε πρόσωπα,
αλλά στην εξουσία. Τονίζει επίσης ότι ένας τύραννος δεν έχει καμία
17
εξουσία. Οι τύραννοι είναι οι αληθινοί επαναστάτες. Ο Λοκ αναφέρει ότι
η πολιτική κι η πατρική εξουσία είναι τόσο τέλεια ευδιάκριτες και
ξεχωριστές, οικοδομημένες σε αντίστοιχα θεμέλια και προσανατολισμένες
σε ανάλογους σκοπούς, ώστε κάθε υπήκοος που είναι πατέρας έχει τόση
πατρική εξουσία επάνω στα παιδιά του, όση έχει κι ένας ηγεμόνας πάνω
18
στα δικά του.

15 Βλ. Thomas Hobbes, Λεβιάθαν: Η ύλη, Μορφή και Εξουσία μιας Εκκλησίας και Λαϊκής Πολιτικής
Κοινότητας, μτφρ. Γρηγόρης Πασχαλίδης, Αιμίλιος Μεταξόπουλος, Γνώση, Αθήνα, 1989, σελ. 213.

16 Βλ. Richard Peters, Hobbes, Penguin Books Ltd, Harmondsworth, Middlesex, England, 1967, σελ.
201.

17 Βλ. John Dunn, Locke, General Editor: Keith Thomas, Past Masters, Oxford University Press, 1984,
σελ. 55.
18 Βλ. John Locke, Δεύτερη Πραγματεία περί Κυβερνήσεως, εισαγ. -μτφρ.- σχόλια : Πασχάλης Μ.
Κιτρομηλίδης, Γνώση, Αθήνα, 1990, §71.

8