Page 4 - papadopoulou-ithiki

ΕΙΣΑΓΩΓΗ

Το πρόβλημα της εξουσίας και της εγγενούς τάσης της προς την
αυθαιρεσία απασχολεί την ανθρώπινη σκέψη από τότε τουλάχιστον που
υπάρχει η πολιτική φιλοσοφία. Η εξουσία τείνει να διαφθείρει και η
απόλυτη εξουσία διαφθείρει απόλυτα. Οι πρίγκιπες και οι κυβερνήσεις
είναι μακράν τα πιο επικίνδυνα στοιχεία σε μια κοινωνία. Η υπερβολική
εξουσία ενέχει κινδύνους και προκαλεί αρνητικά αποτελέσματα. Οδηγεί
σε χονδροειδώς λανθασμένες κρίσεις κι αποφάσεις, άγνοια κινδύνου,
εγωκεντρικότητα και έλλειψη οίκτου για τους άλλους. Κυριαρχία και
δύναμη είναι δύο απαραίτητα συστατικά στην άσκηση της εξουσίας. Η
1
εξουσία μπορεί τελικά να εμφανιστεί σε όλες τις ανθρώπινες σχέσεις και
ο κριτικός νους πρέπει να εξετάζει τους τρόπους άσκησης και τις
επιπτώσεις που αυτή έχει.

Από την άλλη πλευρά βέβαια, η εξουσία είναι αναγκαία για τη
λειτουργία της κοινωνίας. Δεν είναι μόνο αρνητική δύναμη, αλλά είναι μια
δύναμη απαραίτητη για τη διαχείριση της κοινωνίας. Η εξουσία όμως δεν
επιβάλλεται, αλλά ασκείται. Καμία εξουσία δεν νομιμοποιείται αν
λειτουργεί μόνο απαγορευτικά και καταπιεστικά. Αντίθετα, η χρηστή
άσκηση της εξουσίας συμβάλλει τα μέγιστα στην ομαλή κοινωνική
συμβίωση.

2
Ο άνθρωπος είναι φύσει ζώον πολιτικόν. Από τη στιγμή που ζει κανείς
σε οργανωμένες κοινωνίες, η πολιτική ρυθμίζει όλες του τις σχέσεις. Η
καταγωγή του όρου πολιτική από την έννοια της ‘πόλεως’ προσδίδει στον
όρο ένα ποιοτικό νόημα, το οποίο εκφράζει τη σπουδαιότητα που έχει για
την πολιτεία. «Η πολιτική μάχη διεξάγεται σε δύο επίπεδα. Από τη μια
3
πλευρά μεταξύ ανθρώπων, ομάδων και τάξεων

1 Βλ. Ιαν Ρόμπερτσον, «Η εξουσία είναι εθιστική: επιδρά στα συναισθήματα και μπορεί να αλλοιώσει την
κρίση» , Το Βήμα. Πέμπτη 22 Νοεμ. 2012.

2 Βλ. Αριστοτέλης, Πολιτικά, Α, 1253a 1-5 και Α, 1252b-1253a 33.

3 Βλ. Δημήτριος Τσάτσος, Συνταγματικό δίκαιο, τόμος Α΄, Σάκκουλας, Αθήνα-Κομοτηνή, 1994, σελ.
115.

4