Page 12 - Απεργία πείνας: Έκφραση ελευθερίας ή υποδούλωσης;
P. 12
ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 35 / Απεργία πείνας: Ελευθερία ή υποδούλωση / 7 Νοεμβρίου 2015 www.pemptousia.gr
Τυπολογία της απεργίας πείνας • σε ατομική ή συλλογική αντίδραση σε κάθε εί-
δους απόφαση που κρίνεται άδικη ή αναιτιολό-
Οι απεργιακές κινήσεις πείνας γίνονται υπό γητη και προέρχεται από το εκάστοτε ισχύον
διάφορες συνθήκες και αναδεικνύουν ποικίλα δι- πολιτικό σύστημα.
λήμματα σε καταστάσεις όπου τα άτομα είναι είτε
υπό κράτηση (φυλακές, σωφρονιστικά ιδρύματα και Ο απεργός επιθυμεί να γνωστοποιήσει την διαμαρ-
κέντρα συγκέντρωσης μεταναστών), είτε υπό έντο- τυρία του σε όσο το δυνατόν ευρύτερα μέρη του κοι-
νη συναισθηματική και ψυχολογική φόρτιση εκτός νωνικού συνόλου και να προκαλέσει την κοινή γνώμη.
συνθηκών κράτησης. Συχνά αποτελούν μορφή δια- Ο στόχος του είναι κοινωνικός και σύμφωνα με την
μαρτυρίας από ανθρώπους που στερούνται άλλων επιστήμη της κοινωνιολογίας η απεργία πείνας είναι
μέσων για να κάνουν γνωστά τα αιτήματά τους. δυνατόν να χαρακτηρίζεται ως κοινωνικό κίνημα. Τα
Αρνούμενοι τροφή για σημαντικό χρονικό διάστη- σύγχρονα κοινωνικά κινήματα αποτελούν μορφές συλ-
λογικής δικτυακής δράσης που διαμέσου της σύγκρου-
μα, ελπίζουν ότι θα επιτύχουν συγκεκριμένους στό- σης προσδοκούν στην αλλαγή μιας κυρίαρχης πραγ-
χους, επιφέροντας αρνητική δημοσιότητα στις αρχές. ματικότητας, μέσα από μια συλλογική ταυτότητα που
Οι απεργοί πείνας, συνήθως, δεν επιθυμούν να πεθά- τους δίνει τους πόρους να κινητοποιηθούν. Το κοινω-
νουν, αν και μερικοί ίσως να είναι προετοιμασμένοι να νικό κίνημα διαφέρει από οποιαδήποτε άλλη μορφή
το κάνουν για να επιτύχουν τους στόχους τους. Οι βρα- συλλογικής δράσης στο επίπεδο της οργάνωσης των
χείας διάρκειας και οι προσποιητές αρνήσεις τροφής μέσων για την επίτευξη κάποιων σκοπών, των ατόμων
σπάνια εγείρουν ηθικά προβλήματα. Η παρατεταμένη και των δράσεών τους.
και πραγματική αποχή, όμως, από τροφή διακινδυνεύ-
ει τον θάνατο ή τη μόνιμη βλάβη της υγείας των απερ- Σύμφωνα με τη θεωρία του Touraine περί των προ-
γών και προκαλεί άμεσα την κινητοποίηση της κοινής ϋποθέσεων ανάπτυξης των κοινωνικών κινημάτων[27],
γνώμης. τις οποίες φαίνεται να πληροί η απεργία πείνας, η τε-
λευταία εμφανίζει την εξής τυπολογία:
Στις μέρες μας, ολοένα, πληθαίνει η πρακτική της
απεργίας πείνας σε παγκόσμιο επίπεδο. Επιλέγεται α) Οργάνωση του αγώνα. Ο απεργός οργανώνει τις
περισσότερο από κάθε άλλη εποχή, γιατί η γνωστο- κινήσεις του για να είναι δυνατή η επιτυχία του αγώνα
ποίησή της είναι δυνατόν να γίνει με τον ταχύτερο του. Χωρίς αμφιβολία, η οργάνωση της απεργίας είτε
τρόπο μέσα από τα Μέσα Μαζικής Ενημέρωσης και γίνεται από κάποιο οργανωμένο κίνημα είτε ατομικά,
ιδιαίτερα από το διαδίκτυο, αλλά και γιατί παρέχει σηματοδοτεί την ύπαρξής της.
τη δυνατότητα, χωρίς να προκαλεί την βίαια καταστο-
λή της απεργιακής κίνησης να νοηματοδοτεί ειρηνικά β) Εντοπισμός του αντιπάλου. Το κίνημα οφείλει να
τις διεκδικήσεις του απεργού. Ακτιβιστές, άτομα κάθε εντοπίσει τον αντίπαλό του και να αγωνιστεί για να
κοινωνικού, πολιτικού, οικονομικού και πολιτισμικού αλλάξει τη στάση του, να κατανοήσει και να ικανοποι-
«status», εκφράζουν τη διαφοροποίησή τους από την ήσει τις επιδιώξεις του.
κρατική και έννομη τάξη, κρατάνε αποστάσεις από τις
συνέπειες της παγκοσμιοποίησης και δημοσιοποιούν Η απεργία πείνας θεωρείται κοινωνικό κίνημα, για-
τις θέσεις τους μέσα από την πρακτική της απεργίας τί ικανοποιεί σύμφωνα με τον Touraine τις τέσσερις
πείνας. Στην παγκόσμια ειδησιογραφία των τελευταί- προϋποθέσεις ανάπτυξη των κοινωνικών κινημάτων.
ων χρόνων, διαπιστώνεται ότι τα αιτήματα των απερ- Ο απεργός αγωνίζεται στο όνομα ενός πληθυσμού.
γών στην πλειοψηφία τους συνίστανται: Αν και μπορεί να ξεκινήσει την απεργία του ως μια
ατομική διαμαρτυρία, αισιοδοξεί σταδιακά να ευαι-
• σε θέματα κράτησης, μεταχείρισης και νομιμο- σθητοποιήσει το σύνολο της κοινωνίας και κυρίως να
ποίησης προσφύγων, παρακινήσει σε συλλογικές πράξεις διαμαρτυρίας. Ο
απεργιακός αγώνας πείνας διεκδικεί αιτήματα όχι
• σε αντίδραση κατά της παράνομης φυλάκιση μόνο για τους δρώντες του κινήματος, αλλά και για
χωρίς άμεσης εκδίκαση της υπόθεσης, το ευρύτερο κοινωνικό σύνολο το οποίο αν παραμείνει
αδρανές κινδυνεύει να αποτύχει η κίνηση διαμαρτυ-
• σε γνωστοποίηση των άσχημων συνθηκών κρά- ρίας.
τησης φυλακισμένων,
Σύμφωνα, με τη θεωρία ανάπτυξης των λογικών
• σε καταγγελία ωμής βίας και βασανιστηρίων διαμαρτυρίας[28] από την Della Porta και τον Diani,
από κρατικούς λειτουργούς σε ποινικούς κρα- οι λογικές διαμαρτυρίας κατηγοριοποιούνται σε τρεις
τούμενους ή πολιτικούς αντιφρονούντες, περιπτώσεις.
• σε ευαισθητοποίηση της κοινής γνώμης επί εθνι- Η πρώτη είναι η λογική των αριθμών. Αυτή προ-
κών συρράξεων, γενοκτονιών και ρατσιστικών σκρούει στη φιλοσοφία της αντιπροσωπευτικής και
εκδηλώσεων, πλειοψηφικής δημοκρατίας. Επιδιώκει την τοποθέτηση
Σελίδα 12
