Page 8 - Απεργία πείνας: Έκφραση ελευθερίας ή υποδούλωσης;
P. 8
ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 35 / Απεργία πείνας: Ελευθερία ή υποδούλωση / 7 Νοεμβρίου 2015 www.pemptousia.gr
οποίο λαμβάνει και το πρότυπο ύπαρξης και ζωής Στην παρούσα μελέτη γίνεται μια προσπάθεια
του, την αγάπη. Ο Θεός αγάπη εστί (Α΄ Ιω. 4,16). προσέγγισης του φαινομένου της εκούσιας άρνησης
λήψης τροφής μέσα από τη θεώρηση των κοινωνι-
Η αποκάλυψη του Θεού στην ιστορία επιτρέπει κών Επιστημών σε συνδυασμό με τη χριστιανική δι-
στον άνθρωπο να ανακαλύψει την αλήθεια μέσα δασκαλία αναφορικά με τον εκκλησιαστικό θεσμό
από τον εαυτό του, να ανακαλέσει την αλήθεια της της, τη νηστεία. Επίσης επιχειρείται η σύνδεση της
φύσεώς του και να δείξει τη σωστή σχέση του με απεργίας πείνας με την αναγνώρισης της σημασίας
τον κόσμο. Ο Χριστός, ως αληθινός Θεός και άν- των ανθρωπίνων δικαιωμάτων και της θέσης που
θρωπος, κατά την ορθόδοξη διδασκαλία, θεμελιώνει κατέχουν στην ανθρώπινη ιστορία. Παρουσιάζεται
μια νέα ηθική, την ηθική του αληθινού ανθρώπου. η ιστορική αναδρομή της στον σύγχρονο κόσμο με
Η Θεία Ευχαριστία, το μυστήριο της κοινωνίας των ενδεικτικές αναφορές σε απεργιακές κινητοποιήσεις
πιστών με το Θεό, αλλά και μεταξύ τους, ως Εκκλη- πείνας σε παγκόσμιο επίπεδο. Διερευνούνται τα
σία, αποκαθιστά την «αμαυρωμένη εικόνα»[10] του κριτήρια με τα οποία η Θεολογία κρίνει την προ-
ανθρώπου, ενώ παράλληλα προβάλλει την αγάπη σπάθεια του ανθρώπου να συνδέει τη ζωή του με
ως τη μοναδική δυνατότητα που εκφράζει αυτή την την τροφή του και τέλος αποτιμάται θεολογικά η
πραγματικότητα και αποτελεί το μοναδικό κανόνα απεργία πείνας ως πολιτική πράξη βελτίωσης της
του αυθεντικού ήθους. Ο πιστός, επειδή υπάρχει και ζωής του ανθρώπου μέσα από την ορθόδοξη προο-
ζει «εν Χριστώ» λαμβάνει ευχαριστιακή υπόσταση πτική άνθρωπος – πρόσωπο. Τα συμπεράσματα που
και το ήθος του γίνεται ευχαριστιακό. προκύπτουν βασίζονται σε ερμηνευτικές προσεγγί-
σεις αγιογραφικών κειμένων σε συνδυασμό με τη
Για την Ορθοδοξία, το ανθρώπινο ήθος παύει να μελέτη και παράθεση διαδικτυακών πηγών, καθώς
είναι ευχαριστιακό και εκκοσμικεύεται, όταν ο άν- και τη συμβολή της σχετικής αναγραφόμενης βιβλι-
θρωπος αλλοτριώνεται, απολυτοποιεί το εγώ του, ογραφίας, που βρίσκεται στο τέλος της παρούσης
αρνείται τη συλλογικότητα και δε σέβεται την ετε- μελέτης.
ρότητα του προσώπου. Τότε το ήθος ερμηνεύεται
ατομοκεντρικά, βασίζεται σε ηθικισμούς και τυπο- Σημειώσεις
λογίες. Ένα τέτοιο ήθος, όμως, δεν μπορεί να νοη-
ματοδοτήσει τις πτυχές του ανθρώπινου βίου στα [1]Βλ. Β. Τ. ΓΙΟΥΛΤΣΗ, Εισαγωγή στη Γενική
πλαίσια της πολυπολιτισμικής κοινωνίας, γιατί με Κοινωνιολογία. Θεσσαλονίκη 1987, σελ. 23.
εσωστρέφειες, στείρες αντιπαλότητες με το διαφο-
ρετικό, άρνηση της παγκοσμιότητας και της αντι- [2]Βλ. Γ. Κ. ΒΛΑΧΟΥ, Κοινωνιολογία των δικαι-
κειμενικότητας της αλήθειας, δεν μπορεί να έχει ωμάτων του ανθρώπου. Αθήνα 1979, σελ 152.
προτάσεις ζωής και πολιτισμού, να δίνει αξία και
περιεχόμενο στη ζωή του ανθρώπου της κάθε εποχής [3]Βλ. ΧΡ. ΓΙΑΝΝΑΡΑ, Η απανθρωπία του δι-
και να είναι σε θέση να μεταμορφώνει την εγκλωβι- καιώματος. Αθήνα 1998, σελ. 28.
σμένη στη φθορά και το θάνατο ανθρώπινη ύπαρξη
σε κοινωνία ελευθερίας και αγάπης. [4]Πρβλ. στο ίδιο, σελ. 34.
Συχνά τίθενται προβληματισμοί αναφορικά με [5]Bλ. Ν. ΚΟΚΟΣΑΛΑΚΗ, «Ορθοδοξία και Οι-
τον σκοπό της ύπαρξης του ανθρώπου, την έννοια κονομία» στο π. Α. Αυγουστίδη κ.α., Η Ορθοδοξία
της αξιοπρέπειας και ελευθερίας του, την αποδοχή απέναντι σε θέματα της Εποχής μας, Πάτρα: Ελλη-
της διαφορετικότητάς του, τις αιτίες που οδηγούν σε νικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο Σχολή Ανθρωπιστικών
αποφάσεις αυτοκαταστροφής και άρνησης της κοινω- Σπουδών 2002, σσ. 246-247.
νικά οριοθετημένης ζωής του. Η εκούσια αποχή από
την τροφή, θεωρητικά, τουλάχιστον, αποτελεί ένα [6]Βλ. Γ. Κ. ΒΛΑΧΟΥ, ό. π., σελ. 83.
από τα ατομικά δικαιώματα που πηγάζουν από την
ελευθερία της ύπαρξής του. Όταν, όμως, έρχεται σε [7]Πρβλ. ΑΝ. ΓΙΑΝΝΟΥΛΑΤΟΥ, Παγκοσμιότητα
αντίθεση με την κοινωνικά αποδεκτή έννοια της ζωής και Ορθοδοξία. Αθήνα 2000, σελ.72.
και του θανάτου, δε θεωρείται ανθρώπινο δικαίωμα,
αλλά πράξη παραβατική, που παρεκκλίνει από τον [8]Πρβλ. στο ίδιο, σελ.75.
κανόνα, γιατί προκαλεί ανησυχία στις κοινωνικές δο-
μές, αφού θεωρείται απειλή της κοινωνικής συνοχής [9]Πρβλ. Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Ορθόδοξη Θεολογία
και υπονόμευση της νομιμότητας και της τάξης. Όταν, και κοινωνική Ζωή. Θεσσαλονίκη 1989, σελ. 60.
όμως, ο άνθρωπος αποφασίζει να πεινάσει εκούσια, η
πράξη του αυτή έχει τελεολογικό χαρακτήρα. Η πείνα [10]Πρβλ. Γ. ΜΑΝΤΖΑΡΙΔΗ, Χριστιανική Ηθική.
δε λειτουργεί για τον εαυτό της, αλλά για μια ελ- Θεσσαλονίκη 1991, σελ. 34.
πίδα[11], ελπίδα εσχατολογική για τον Χριστιανισμό
και ελπίδα αποκατάστασης της κοινωνικής δικαιοσύ- [11]Πρβλ. ΑΠ. Β. ΝΙΚΟΛΑΪΔΗ, Μεταθρησκευτική
νης, για τις κοινωνικές Επιστήμες. ανθρωπολογία. Αθήνα 2003, σελ. 161
Σελίδα 8
