Page 17 - ioannou-theologia

Ο άνθρωπος ως κοινωνός της θείας ζωής: κίνδυνος παρερμηνειών

Μερικοί θεολόγοι ισχυρίζονται ότι ο άνθρωπος είναι κοινωνός της

«θείας ζωής», όχι όμως με τη γνωστή έννοια, ότι θεωνόμαστε
μετέχοντας, διά των ακτίστων ενεργειών, στη θεία φύση (όλα αυτά τα

δίδαξε ο άγιος Γρηγόριος ο Παλαμάς και υπάρχουν συνοδικές
αποφάσεις). Εννοούν και πάλι ότι, όπως τα Πρόσωπα της Αγίας Τριάδος

ζουν την λεγόμενη «περιχώρηση» μεταξύ τους (που θεωρούν μάλιστα
και ως «κενωτική», θυσιαστική), παρομοίως και ο άνθρωπος κοινωνεί

πρώτα με τους άλλους ανθρώπους κατά ένα είδος αναλογικής
«τριαδικής» (=διανθρώπινης) κοινωνίας των υποστάσεων (εφόσον και

τα ανθρώπινα πρόσωπα μπορούν κενωτικά να αλληλοπεριχωρούνται
μεταξύ τους). Θεωρούν μάλιστα ότι ο άνθρωποι, καθώς ο όλος Αδάμ

είναι κατά βάθος ένας (ο Χριστός είναι άλλωστε ο αληθής άνθρωπος και
σωζόμαστε όλοι μεταλαμβάνοντας το Τίμιο Σώμα και Αίμα Του),
αποτελούν έναν περίπου ρεαλιστικό εικονισμό της Αγίας Τριάδος, με

πλήρη αντιστοιχία κτιστού και ακτίστου. Ο άνθρωπος, λένε, εισάγεται
στην θεία αγάπη, όχι αγιαζόμενος από την προς τα έξω («ad extra»)

κίνηση του Θεού («θείας φύσεως κοινωνοί», διά των άκτιστων, ως
είπαμε, ενεργειών,) αλλά εξαιτίας της μετοχής του στην αιώνια δι-

υποκειμενική σχέση των Τριών Υποστάσεων. Ο άνθρωπος, λένε
περαιτέρω, κοινωνεί το υποστατικό ιδίωμα του Υιού, γίνεται «υιός

Θεού», με την έννοια ότι μετέχει κυριολεκτικά στο ιδίωμα του Δευτέρου
Προσώπου της Θεότητας! Πράγματι, λοιπόν, κατά μερικούς, ο
άνθρωπος γίνεται κοινωνός των ιδιωμάτων της Πατρότητας, της

Υιότητας και του «Εκπόρευσης» του Αγίου Πνεύματος- με άλλα λόγια
γίνεται κατά φύσιν Θεός. Πριν δώσουμε κάποια θεολογικά

επιχειρήματα εναντία σε αυτή την άποψη, ο Γέροντας θα προέκρινε, αν
κρίνω από το όλο του πνεύμα, την εξής ερώτηση: εφόσον οι Πατέρες

δεν λένε πουθενά, ούτε υπονοούν κάτι τέτοιο, ίσα ίσα μάλιστα που
τελείως καθαρά, με άκρα σαφήνεια, εκφράζονται υπέρ του αντιθέτου

(ότι δηλαδή δεν κοινωνούνται τα Θεία ιδιώματα των Προσώπων της

16