Page 2 - lidras_kyprianos

ΕΠΙΣΚΟΠΟΥ ΛΗΔΡΑΣ
ΚΑΙ ΗΓΟΥΜΕΝΟΥ ΜΑΧΑΙΡΑ ΕΠΙΦΑΝΙΟΥ

ΠΕΡΙ ΤΗΣ ΕΓΚΥΚΛΙΟΥ ΤΟΥ ΚΥΠΡΙΑΝΟΥ
ΚΑΤΑ ΤΩΝ ΦΑΡΜΑΣΩΝΩΝ
1

Ὁ ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανὸς διακόνησε εἰς τὸ πηδάλιον τῆς
Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου τὴν περίοδο τῆς τουρκοκρατίας (1571-1878). Κατ’
αὐτοὺς τοὺς δύστηνους καιρούς, ὁ κλῆρος καὶ ὁ λαὸς τὸν προέκριναν γιὰ νὰ
ὁδηγήσει τὴν ἐκκλησιαστικὴν ναῦν, ὡς ἐχέφρων καὶ ἔμπειρος πηδαλιοῦχος, εἰς
εὐδίους λιμένας. Ἀνέβηκε στὸν ἀρχιεπισκοπικὸ θρόνο τὴν 30ὴν Ὀκτωβρίου
1810 καὶ αἰφνιδίως διεκόπη ἡ ποιμαντική του διακονία τὴν 9ην Ἰουλίου 1821
2
3
ὑπὸ τοῦ τούρκου κυβερνήτου Κιουτσιοὺκ Μεχμέτ, ὁ ὁποῖος τὸν ἀπηγχόνισε.
Κατὰ τὴν περίοδο τῆς ἀρχιερατικῆς του διακονίας, ἀνέπτυξε ποικιλόμορφη
δραστηριότητα μὲ λόγο, μὲ ἔργο, μὲ ἐπιστολές, μὲ ἐγκυκλίους . Μία ἐκ τῶν
4
ἐγκυκλίων, τὴν ὁποία ἔγραψε καὶ ἀπέστειλε σ’ ὅλο τὸ νησί, θὰ μᾶς ἀπασχολήσει
στὴν παροῦσα μελέτη. Πρόκειται γιὰ τὴν ἐγκύκλιο κατὰ τῶν μασώνων ἢ
φαρμασώνων.
Αὐτὴ ἡ ἐγκύκλιος εἶναι καταχωρημένη στὸν κώδικα Α΄ τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς
(μέγας κώδικας), φφ. 183-184, καὶ φέρει ἡμερομηνία 2 Φεβρουαρίου 1815.
Δημοσιεύθηκε γιὰ πρώτη φορὰ τὴν 1ην Σεπτεμβρίου 1900 ὑπὸ τοῦ
ἀρχιμανδρίτου τῆς Ἀρχιεπισκοπῆς Φιλοθέου, στὴν ἐφημερίδα «Φωνὴ τῆς
Κύπρου» . Εἶδε ὅμως κι ἄλλες φορὲς τὸ φῶς τῆς δημοσιότητας εἴτε ὁλόκληρη,
5
εἴτε ἀποσπάσματά της, καὶ ἔγινε ἀντικείμενο σχολιασμοῦ ἀπὸ διαφόρους.
Ἡ ἐγκύκλιος, ὅπως προαναφέραμε, φέρει ἡμερομηνία 2 Φεβρουαρίου 1815.
Κατὰ πᾶσαν πιθανότητα, αὐτὴ τὴν ἡμέρα ἀναγνώσθηκε στὸ χριστεπώνυμο
πλήρωμα, κατὰ τὴν ὁποία ἡ Ἐκκλησία μας ἑορτάζει τὴν Ὑπαπαντὴ τοῦ Χριστοῦ.
Ἡ ἑορτὴ αὐτὴ εἶναι ἕνα κοσμοσωτήριο γεγονός. Δηλώνει τὴν ἐπὶ γῆς παρουσία
τοῦ Θεοῦ, ὁ ὁποῖος «σὰρξ ἐγένετο καὶ ἐσκήνωσεν ἐν ἡμῖν» . Ἦλθε σ’ ἐμᾶς, γιὰ νὰ
6
μᾶς σώσει ἐκ τῆς καταδυναστείας τοῦ διαβόλου, καὶ παρέδωσε τὸν ἑαυτό του
ὑπὲρ τῆς τοῦ κόσμου σωτηρίας. Παραδίδεται ὑπὸ τῆς μητρός του, ἁγίας
Θεοτόκου Μαρίας, στὸν γηραιὸ Συμεών, ὁ ὁποῖος ἐκφωνεῖ τὸ «Νῦν ἀπολύεις τὸν

1 Ἡ παροῦσα ἐργασία δημοσιεύτηκε γιὰ πρώτη φορὰ στὸν τόμο Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου
Κυπριανός, Ἀρχεῖον Κειμένων, ἔκδ. ἱερᾶς μονῆς Μαχαιρᾶ, Κύπρος 2009, σσ. 533-555.
Ἀναδημοσιεύτηκε στὸ Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, Ἐπιστημονικὸς Τόμος, ἔκδ. ἱερᾶς μονῆς
Μαχαιρᾶ, Κύπρος 2012, σσ. 535-560, ἐκ τοῦ ὁποίου παρατίθεται αὐτούσια στὴν συνέχεια.
2 ΝΕΟΚΛΗ ΚΥΡΙΑΖΗ, «Χρονικὰ σημειώματα», Κυπριακὰ Χρονικὰ (στὸ ἑξῆς ΚΧ), Β΄ (1924) 228. Τοῦ
αὐτοῦ, «Χρονογραφικὸν σημείωμα», ΚΧ, Η΄ (1931) 84.
3 Τοῦ αὐτοῦ, ὅ.π., ΚΧ, Β΄ (1924) 228. Τοῦ αὐτοῦ, ὅ.π., ΚΧ, Η΄ (1931) 85.
4 Βλ. στὸ Β΄ μέρος τοῦ μνημονευθέντος στὴν ὑποσημ. 1 τόμου Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός,
Ἀρχεῖον Κειμένων, ὅπου ἐκτίθεται τὸ ἀρχειακὸ ὑλικό.
5 ΑΡΧΙΜ. ΦΙΛΟΘΕΟΥ, Ὁ ἀφορισμὸς τοῦ ἐθνομάρτυρος ἀρχιεπισκόπου Κυπριανοῦ κατὰ τῶν
μασσόνων, Ἐφημερίδα «Φωνὴ τῆς Κύπρου», ἔκτακτον Παράρτημα τοῦ φ. 708, 1 Σεπτεμβρίου
1900. Τὸ κείμενο τῆς ἐγκυκλίου βλ. καὶ στὸν τόμο Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, Ἀρχεῖον
Κειμένων, ὅ.π., σσ. 228-232.
6 Ἰω. α΄ 14.

1