Page 10 - Παναγία

Tεύχος 01 / Παναγία / 1 Ιανουαρίου 2012 www.pemptousia.gr

της, ο Χριστός, και τον έψαχνε μαζί με τον Ιωσήφ τον αμήχανο και απερίγραπτο» [63] την παναγιότητα, την
μνήστορα επί τρεις ήμερες [51] . Τούτο όμως φανερώνει αναμαρτησία της μεγαλύνεται με υπέροχους και
ένα αναμάρτητο σφάλμα και ότι δεν είχε την επί γης θεολογικωτάτους ύμνους [64] , εγκωμιάζεται με υψηλούς,
παγγνωσία, αφού ήταν άνθρωπος”. αποκαλυπτικούς και δυσπρόσιτους στην κοινή
ανθρώπινη διάνοια λόγους [65] . Σε Αυτήν απευθύνονται
Η Θεοτόκος δεν είχε ούτε συγγνωστά πύρινες προσευχές [66] . Δεν αποδίδουμε την οφειλόμενη
αμαρτήματα. Είχε τέλεια αναμαρτησία σε ό,τι άφορα τιμή προς την Κυρία Θεοτόκο, αν ομολογούμε ότι ήταν
τα έργα, τους λόγους και την κατά διάνοια αμαρτία [53] . άπλα ενάρετη και έζησε με ταπείνωση και υπακοή και
Αυτό πραγματοποιήθηκε, γιατί από την γέννηση ως δεν ομολογούμε το ανώτερο· ότι έζησε αναμάρτητα. Δεν
την κοίμηση της είχε αδιάλειπτη και αισθητή κοινωνία ζηλοτυπεί ο Χριστός, δεν υποβιβάζουμε το πρόσωπο
με την θεία Χάρη. «Ολόκληρη η ζωή της υπήρξε μία Του ως μοναδικό Δημιουργό και Σωτήρα του κόσμου [67]
αδιάκοπη υπέρβαση της κλίσεως προς το κακό, μία αν ομολογούμε ότι η Παναγία Μητέρα Του είναι
διαρκής πορεία ανόδου και προόδου στην αρετή. Η αναμάρτητη, όχι βέβαια κατά φύση άλλα κατά προαίρεση.
Παναγία με τον άγιο βίο της υπερέβη το στάδιο της Χρειάζεται να αποβληθεί η φοβία πού προέρχεται από
ασκήσεως και της καθάρσεως» [54] . Ο άγιος Σιλουανός προτεσταντίζουσα επιχειρηματολογία, ότι τιμώντας
γράφει αποκαλυπτικά: «Η Θεομήτωρ ουδέποτε απώλεσε το πρόσωπο της Παναγίας την διαχωρίζουμε από τον
την Χάριν», γι’ αυτό «ουδέποτε ημάρτησεν, ουδέ δια Χριστό, από το μυστήριο της ενανθρωπήσεως. Τιμή και
λογισμού» [55] . προσκύνηση προς την Παναγία δεν σημαίνει αποδοχή
της Ρωμαιοκαθολικής Μαριολατρίας [68] . Η ορθόδοξη
Ο τρόπος θεωρήσεως του άνθρωπου, η μαρτυρία διδασκαλία για την Θεοτόκο ομιλεί και ερμηνεύει την
και η ομολογία του για το πρόσωπο και την αναμαρτησία ορθή θέση της μέσα στην Εκκλησία.
της Κυρίας Θεοτόκου φανερώνουν και την εσωτερική
πνευματική του κατάσταση. Βέβαια οι Προτεστάντες Ο πανάγιος βίος, η αναμαρτησία της Παρθένου,
και οι Ρωμαιοκαθολικοί στέκουν στα δύο άκρα της πού έγινε αφορμή για να γίνει Θεοτόκος πα! Θεομήτωρ
υποτιμήσεως και υπερτιμήσεως του προσώπου της εξηγούν αυτήν την ιδιαίτερη θέση Της, πού ομολογούμε
Παναγίας αντίστοιχα. Όμως και μέσα στον χώρο της ότι έχει μετά τον Θεό και πάνω από τους αγγέλους και
Ορθοδοξίας οι ηθικιστές από την μια και οι νοησιαρχικοί τους αγίους. Με την υποστατική ένωση της θείας και
από την άλλη έχουν σίγουρα λανθασμένη αντίληψη για ανθρωπινής φύσεως στο πρόσωπο του Χριστού και την
την Υπεραγία Θεοτόκο, γιατί δεν στηρίζονται στην δημιουργία της θεανθρωπίνης οικογενείας και κοινωνίας,
εμπειρική, υπαρξιακή κοινωνία μαζί της [56] . Οι ηθικιστές η Παναγία γίνεται η Μητέρα της καινής κτίσεως.
αποδέχονται την σωματική παρθενία της Θεοτόκου,
όχι όμως και την πνευματική, γιατί πάντοτε μένουν Η Παναγία μας είναι το «μεθόριον μεταξύ
στα «έξωθεν του ποτηριού» [57] . Οι νοησιαρχικοί δεν κτιστής και ακτίστου φύσεως», η «μετά Θεόν θεός, η
πιστεύουν στην αναμαρτησία της Παναγίας, γιατί δεν τα δευτερεία της Τριάδος έχουσα», η «τιμιωτέρα των
μπορεί να το αποδεχθεί αυτό η ευφυέστατη μεν και Χερουβείμ και ενδοξότερα ασύγκριτος των Σεραφείμ»,
οξυδερκής, πεπερασμένη δε και αφώτιστη διάνοια η «αγία αγίων μείζων», αυτή πού «δύναται πάντα
τους. Ο μακάριος Γέροντας Σωφρόνιος του Έσσεξ, όσα θέλει» και μόνο σε αυτήν οφείλουμε «δουλική
αυτός ο εμπειρικός θεολόγος, θεόπτης και κατ’ εμέ προσκύνηση, λατρευτική βέβαια προς τον Θεό και
ο μεγαλύτερος θεολόγος του 20ου αιώνα, ομολογεί: τιμητική προς τους αγίους» [69] . Γι’ αυτό, νομίζω, δεν
«Ουδείς των ανθρώπων υπήρξεν άνευ αμαρτίας, εκτός θα είμαστε έκτος του πνεύματος των αγίων Πατέρων
της Υπεραγίας Παρθένου Μαρίας»” [58] , «δι’ αυτής δε μας, αν απευθύνουμε το εφύμνιο προς την Παναγία μας:
και χάριν αυτής η ιστορία του κόσμου εισήλθεν εις νέαν «Χαίρε, αναμάρτητε Θεόνυμφε Δέσποινα». Αμήν.
τροχιάν, ασυγκρίτως μεγαλειωδεστέραν παντός ό,τι
υπήρχε προς αυτής» [59] . Αν κάποιος θεωρεί ότι η θέωση http://www.pemptousia.gr/?p=8000
του ανθρώπου είναι ένα ηθικό γεγονός [60] και όχι μία
οντολογική κατάσταση πώς μπορεί να διεισδύσει, να
εμβαθύνει στο μυστήριο της Θεοτόκου;

Βέβαια «η βαθύτερη εμπειρία της Μητέρας
του Κυρίου είναι κρυμμένη από εμάς και κανείς ποτέ
δεν είναι δυνατόν να συμμερισθεί αυτήν την μοναδική
εμπειρία» [61] . Δεν μπορούσε και ούτε μπορεί κάποιο
δημιούργημα να γίνει τελειότερο από αυτήν, ούτε η ίδια
μπορούσε να γίνει τελειότερη απ’ ότι είναι. Κατά τον
άγιο Αυγουστίνο «τρία δεν ηδυνήθη να κάμη τελειότερα
ο Θεός, παρά πάσαν την παντοδυναμίαν Του. Την
Σάρκωσιν, την Παρθένον και την μακαριότητα των
δικαίων εν τη μελλούση ζωή» [62] .
Η Παναγία μας μέσα στην ορθόδοξη Λατρεία
για το «θεότευκτο, πνευματικό κάλλος της, το

Σελίδα 10 Γέροντας Εφραίμ Βατοπαιδινός, Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου