Page 8 - Παναγία

Tεύχος 01 / Παναγία / 1 Ιανουαρίου 2012 www.pemptousia.gr

να ευχαρίστηση τον Θεόν» και ότι «όλος ο νοητός και Αυτή η παρθενία δεν έγκειται μόνο στην σωματική
αισθητός κόσμος έγεινε δια το τέλος τούτο, ήτοι δια της καθαρότητα, αλλά κυρίως στην ψυχική. Διότι «η
την Κυρίαν Θεοτόκον, και πάλιν η Κυρία Θεοτόκος, παρθενία ως απλή βιολογική κατάσταση δεν έχει καμμία
έγεινε δια τον Κύριον ημών Ιησούν Χριστόν» . Στην θεολογική ή σωτηριολογική σπουδαιότητα» [21] . Δηλαδή
[8]
δε ερμηνεία του Εις την θ’ ωδήν της Θεοτόκου Μαρίας το «αειπάρθενον» της Θεοτόκου ταυτίζεται με την
γράφει ότι «η Θεοτόκος ήταν ανωτέρα κάθε προαιρετικού τελεία καθαρότητα, την αναμαρτησία [22] . Αναμαρτησία
αμαρτήματος συγγνωστού τε και θανάσιμου, μέχρι και προ του τόκου, εν τω τόκω και μετά τον τόκον. Η
προσβολής αυτής πονηρού λογισμού» . αναμαρτησία της δεν προέρχεται από άσπιλη σύλληψη
[9]
της (Conceptio Immaculata) [23] , όπως κακώς δογμάτισε η
Τελευταίο σταθμό αποτελεί ο άγιος Σιλουανός Ρωμαιοκαθολική Εκκλησία με τον πάπα Πίο Θ’ το 1854,
ο Αθωνίτης, πού μαρτυρεί εν Πνεύματι Αγίω ότι «η αλλά από την ελεύθερη προσωπική της αποστροφή προς
Θεομήτωρ ουδέποτε ήμαρτεν, ουδέ δια σκέψεως» [10] . την αμαρτία.
Ο Χριστός δεν αμάρτησε, γιατί ως θεία Υπόσταση δεν
μπορούσε να αμαρτήσει. Είχε την απόλυτη και κατά φύση Η Παρθένος συνελήφθη «σωφρόνως εν τη νηδύι
αναμαρτησία. Το «ουδείς αναμάρτητος, ει μη ο Θεός» της Άννας εξ Ιωακείμ». Το ότι συνελήφθη σωφρόνως
[11]
αναφέρεται σε αυτήν την κατά φύση αναμαρτησία της σημαίνει ότι ο τρόπος της συλλήψεως ήταν αγνός και
Αγίας Τριάδος, και φυσικά του Χριστού ως δευτέρου ανήδονος. Για να είχε όμως η Παρθένος άσπιλη σύλληψη,
προσώπου Της. Η Θεοτόκος δεν αμάρτησε, αν και έπρεπε να είχε γεννηθεί παρθενικώς όπως και ο
μπορούσε να αμαρτήσει. Δεν ήταν αναμάρτητη κατά Χριστός [24] . Η Πανάμωμος Παρθένος είναι η μόνη από το
φύση αλλά κατά θέληση. ανθρώπινο γένος που διατήρησε αμόλυντο και φωτεινό
το «κατ’ εικόνα». Με την αγαθή προαίρεση και την
Η Παναγία είχε πραγματική, τελεία και όχι άσκηση Της εργαζόταν εν ελευθερία όλες τις θεοειδείς
σχετική [12] αναμαρτησία στα έργα, στους λόγους και αρετές σε μέγιστο βαθμό. Μόνο στην Παρθένο έχουμε
στους λογισμούς της. Ούτε «βρισκόταν σε ύφεση η πλήρη αρμονία φύσεως και υποστάσεως. Έχουμε ένωση
αμαρτία στην Θεοτόκο» [13] , ούτε η απαλλαγή της από της γνώμης, της προαιρέσεως με τον λόγο της φύσεως,
την αμαρτία έγινε μετά την Πεντηκοστή ή έστω μετά οπότε κατά τον άγιο Μάξιμο τον Ομολογητή γίνεται «η
τον Ευαγγελισμό [14] . του Θεού προς την φύσιν καταλλαγή» [25] . Το θέλημα της
ταυτιζόταν εντελώς με το θέλημα του Θεού. Είχε δώσει
Επιπλέον δεν αρκεί να ομολογεί κάποιος ότι όλη την προαίρεση της στον Θεό.
η αμαρτία υπήρχε σε Αυτήν δυνάμει και όχι ενεργεία,
χωρίς να επεξηγείται αυτό το «δυνάμει» ως ανενέργητο Γι’ αυτό μπορούσε να πει με μεγαλειώδη
στις πράξεις, τους λόγου και τους λογισμούς. [15] ταπείνωση στον Ευαγγελισμό της: «Ιδού η δούλη
Ακόμη και αυτή η «κατά Χάριν αναμαρτησία» [16] είναι Κυρίου, γένοιτο μοι κατά το ρήμα σου» [26] . Όταν της
αποδεκτή με την προϋπόθεση ότι με την συνεργεία της εξηγήθηκε ότι η σύλληψη θα γίνει εν Πνεύματι Αγίω στην
θείας Χάριτος η Θεοτόκος παρέμεινε αναμάρτητη από παρθενική μήτρα της, τότε συμφώνησε, αποδέχτηκε την
την γέννηση της ως και την κοίμηση της, και όχι ότι άρρητη οικονομία του Θεού. Μόνο κάποιος πού θα είχε
«η ακαταγώνιστος (irresistibilis) Χάρις» επέβαλλε την πραγματοποιήσει βίο πανάμωμο και αμόλυντο, μόνο
αναμαρτησία μετά τον Ευαγγελισμό. Αυτά προβάλλουν κάποιος πού θα είχε δείξει ιδιαίτερη, ξεχωριστή και
πολλοί σύγχρονοι «ημέτεροι» θεολόγοι πού απαντούν μεγαλειώδη έφεση προς τον Θεό, πού θα είχε αποκτήσει
στις Ρωμαιοκαθολικές δοξασίες για την Θεοτόκο με τέτοιο θείο ερωτά, όσο κανένα άλλο δημιούργημα, θα
προτεσταντίζουσα θεολογία. Αν οι παλαιοί αλλά και οι μπορούσε να δεχθεί αυτήν την ακατάληπτη οικονομία
σύγχρονοι αιρετικοί αμφισβητούν την αναμαρτησία του του Θεού χωρίς αμφιβολίες. Η αγία Παρθένος δέχτηκε
Χριστού , πόσο μάλλον της Θεοτόκου; με ταπείνωση και απλότητα τον έπαινο του Γαβριήλ και
[17]
το μήνυμα της θείας ενανθρωπήσεως, γιατί ήταν αύτη η
Δεν μπορεί με την αντίρρηση και την διανοητική μόνη πρόσφορη για την υψηλή τιμή και αποστολή πού
θεολόγηση να ανατραπεί κάποια αιρετική δοξασία, αλλά της έδινε ό Θεός [27] .
μόνο με την εμπειρική γνώση της ορθόδοξης Πατερικής
θεολογίας. Ακραιφνής εκφραστής των δογμάτων της Εδώ ακριβώς έγκειται ο κεντρικός και
Εκκλησίας είναι αυτός πού έχει αναπτυγμένη στο ενεργητικός ρόλος της στο μυστήριο της ενανθρωπήσεως
έπακρο την νοερά και την λογική του ενέργεια [18] , αυτός του Θεού και της σωτηρίας του ανθρώπου. Προετοίμασε
πού έχει αποκτήσει δογματική συνείδηση. Αυτή κατά τον εαυτό της με τον πανάγιο βίο της έτσι ώστε να
τον μακάριο Γέροντα Σωφρόνιο «είναι καταστάλαγμα ελκύσει τον Θεό από τον ουρανό στην γη. Η Αειπάρθενος
μακροχρονίου πείρας της Χάριτος, ουχί δε διανοητικής Μαρία δεν ήταν η καλύτερη γυναίκα στην γη, ούτε
εργασίας» [19] . «Είναι η βαθεία ζωή του πνεύματος, και άπλα η καλύτερη γυναίκα όλων των εποχών, αλλά
ουχί η αφηρημένη γνώσις», πού αφομοιώνεται μετά ήταν η μοναδική πού θα κατέβαζε τον ουρανό στην
από παρέλευση πολλών ετών εναλλαγής πνευματικών γη, θα έκανε τον Θεό άνθρωπο. «Μόνη γαρ Θεού και
καταστάσεων επισκέψεως και άρσεως της Χάριτος [20] . παντός ανθρωπείου γένους στάσα μεταξύ, τον μεν
Η Υπεραγία Θεοτόκος σύμφωνα με την διδασκαλία της Θεόν εποίησεν υιόν ανθρώπου, υιούς δε Θεού τους
Ορθόδοξης Εκκλησίας είναι «αειπάρθενος». Δηλαδή ανθρώπους απειργάσατο, την γην ουρανώσασα και το
παρθένος προ του τόκου, εν τω τόκω και μετά τον τόκον. γένος θεώσασα» [28] .

Σελίδα 8 Γέροντας Εφραίμ Βατοπαιδινός, Καθηγούμενος Ιεράς Μονής Βατοπαιδίου