Page 8 - Οι διά Χριστόν Σαλοί

ΑΝΑΛΕΚΤΑ Τεύχος 22 / Δια Χριστόν Σαλοί / 13 Ιουνίου 2014 www.pemptousia.gr

Οι Δια Χριστόν Σαλοί ως Ασκητές

και Εκκλησιαστικά Πρότυπα

Συνεχίζουμε τη δημοσίευση της μελέτης του Αρχιμ. Παύλου Παπαδόπουλου σχετικά
με τη θέση των δια Χριστών σαλών ως εκκλησιαστικών προτύπων. Μετά τις
εισαγωγικές παρατηρήσεις, εξετάζεται η σαλότητα ως ιδιαίτερος ασκητικός τύπος
και η αρχική προέλευση της ονομασίας της.

Α΄. Η «ΣΑΛΟΤΗΤΑ» ΚΑΙ Η ΑΝΑΓΝΩΡΙΣΗ ΤΩΝ διαφθοράς[2] και των διωγμών[3]. Τότε εμφανίστηκαν
ΣΑΛΩΝ ΑΓΙΩΝ μορφές άσκησης πολύ σκληρές, που τις εφάρμοζαν αυ-
στηροί ασκητές[4], έγκλειστοι[5], στυλίτες[6], δενδρί-
1. Μία ιδιαίτερη μορφή άσκησης τες[7], όπως περιγράφει ο Ευστάθιος Θεσσαλονίκης
(ΙΒ΄αι.): «Ταύτης μέρος της ζωής οι διὰ Χριστόν την
Μία ιδιαίτερη μορφή άσκησης που αναπτύχθηκε αυτοσοφίαν, και ου της συνέσεως ουκ έστιν αριθμός,
κυρίως στην Ανατολική Εκκλησία, είναι η σαλότητα, η απαρνησάμενοι την κατά βίον δοκούσαν σοφίαν και
οποία μάλιστα αποτελεί ενιαίο και αναπόσπαστο τμήμα φρόνησιν• ταύτης οι γυμνίται, οι των τριχών ανεπίστρο-
της ορθοδόξου πνευματικής ζωής. Στα συναξάρια της φοι, οἱ χαμαιεύναι, οι ανιπτόποδες, οι ρυπώντες, οι σι-
Ορθόδοξης Εκκλησίας οι σαλοί αποτελούν αγιογραφική γώντες, οι σπηλαιώται»[8].
«κατηγορία», όπως είναι οι Ιεράρχες, οι Μάρτυρες, οι
Όσιοι, κ.α. Σαλός θεωρείται εκείνος ο οποίος κλήθηκε Μάλιστα υπάρχουν μερικοί ασκητές που ζουν σε μία
από το Θεό, για να υπακούει και να εφαρμόζει τα λόγια τέλεια απομόνωση στην έρημο οι οποίοι έχουν αφομοι-
του Αποστόλου: «εἴ τις δοκεῖ σοφός εἶναι ἐν ὑμῖν ἐν τῷ ωθεί με τα ζώα και είναι γνωστοί με το όνομα «βο-
αἰῶνι τοῦτῳ, μωρός γενέσθω, ἵνα γένηται σοφός»[1]. σκοί»[9]. Όμως τα σπάνια φαινόμενα αυτής της ακραίας
μορφής δεν έτυχαν ούτε κατανόησης ούτε συμπάθειας
Ήδη από τον Β΄ μ. Χ. αιώνα πολλοί χριστιανοί ακο- από το πλήρωμα, ούτε θέση ή δικαίωση βρήκαν στη συ-
λούθησαν αυστηρή μορφή άσκησης εξαιτίας της τότε νείδηση της Εκκλησίας[10].

Σελίδα 8