Page 21 - Lemontzis_Theosofia

µε βάση την εμπειρία της Θείας Οικονομίας . Οι θεωνυμίες
85
αντιπροσωπεύουν το δικαίωµα του ανθρώπου να περιγράψει το
Δηµιουργό του, µε βάση τη µερική αυτοαποκάλυψή Του ,
86
αναγνωρίζοντας το Θεό ως αίτιο όλων των όντων και των ιδιοτήτων
που τα χαρακτηρίζουν, όπως λέγει ο άγιος Ιωάννης Δαμασκηνός .
87
Όπως ο απλός άνθρωπος αισθανόμενος τη θερμαντική και
φωτιστική ενέργεια του ήλιου κατανοεί ότι αυτό το ουράνιο σώμα
είναι θερμό και είναι φωτεινό χωρίς όμως να μπορεί να γνωρίσει την
ουσία του, κατά τον ίδιο τρόπο βλέποντας ο άνθρωπος το
δημιουργικό έργο, την αγαθότητα, τη σοφία, τη δύναμη, τη
δικαιοσύνη και τις λοιπές Ενέργειες του Θεού που εκδηλώνονται
στην Οικονομία, αποκαλεί το Θεό αντίστοιχα δημιουργό, αγαθό,
σοφό, παντοδύναμο, δίκαιο κλπ. Αυτές οι θεωνυμίες πηγάζουν από
την αποκάλυψή και την αιτιώδη σχέση του Θεού με τον κόσμο ,
88
χαρακτηρίζουν την κατ’ ενέργειαν σχέση του Θεού με τον κόσμο και
δεν είναι δηλωτικές της Ουσίας Του . Οποιεσδήποτε λέξεις και
89
φράσεις που χρησιμοποιούμε για το Θεό είναι ατελείς προσπάθειες
να περιγράψουμε τον απερίγραπτο Θεό .
90
Η άλλη οδός είναι η αποφατική οδός η οποία αναγνωρίζει ότι
παρόλες τις ανθρώπινες περιγραφές ο Θεός παραμένει
ακατανόητος, ανέκφραστος και απερινόητος. «Σὺ γὰρ εἶ Θεὸς
ἀνέκφραστος, ἀπερινόητος, ἀόρατος, ἀκατάληπτος…», αναφέρουμε
κατά την τέλεση της Θείας Λειτουργίας. Μολονότι, ο Θεός επιτρέπει
στον εαυτό Του να γίνει γνωστός και να περιγραφεί, ως ένα βαθµό,
µε τη χρήση της ανθρώπινης γλώσσας, βρίσκεται όμως πέρα και

85 Γ. Μαρτζέλου, Κατάφαση και Απόφαση κατά την Ορθόδοξη Πατερική Παράδοση,
Θεσσαλονίκη 2003, σελ. 2-3.
86 M. Tishel, Γνώση και Αγνωσία του Θεού κατά τη Διδασκαλία του Αγίου Γρηγορίου
Νύσσης, Θεσσαλονίκη 2012, σελ.123
87 Βλ. Έκδοσις ακριβής της ορθοδόξου πίστεως 1, 12, PG 94, 848 Α.
88 Βλ. αγίου Διονυσίου Αρεοπαγίτου, Περί μυστικής Θεολογίας, Προς Τιμόθεον, 1, 2,
PG 3, 1000 B 1033C. Μαξίμου Ομολογητού, Μυσταγωγία, Προοίμιο, PG 91, 664 Β.
.
89 Βλ. αγίου Κυρίλλου Αλεξανδρείας, Περί ἁγίας τε καί ομοουσίου Τριάδος, Ε΄, PG 75,
952BC.
90 Αγίου Ιωάννου Δαμασκηνού, Έκδοσις ακριβής της Ορθοδόξου Πίστεως, 1,11 PG
94,841 ΑΒ: «Ἐπεὶ δὲ πλεῖστα περὶ Θεοῦ σωματικώτερον ἐν τῇ θείᾳ Γραφῇ συμβολικῶς
εἰρημένα εὑρίσκομεν, εἰδέναι χρή, ὡς ἀνθρώπους ὄντας ἡμᾶς καὶ τὸ παχὺ τοῦτο σαρκίον
περικειμένους τὰς θείας καὶ ὑψηλὰς καὶ ἀΰλους τῆς θεότητος ἐνεργείας νοεῖν ἢ λέγειν
ἀδύνατον, εἰ μὴ εἰκόσι καὶ τύποις καὶ συμβόλοις τοῖς καθ᾿ ἡμᾶς χρησαίμεθα. Ὅσα τοίνυν
περὶ Θεοῦ σωματικώτερον εἴρηται, συμβολικῶς ἐστι λελεγμένα, ἔχει δέ τινα
ὑψηλοτέραν διάνοιαν· ἁπλοῦν γὰρ τὸ θεῖον καὶ ἀσχημάτιστον».

20