Page 10 - mylonas-ekklisiastikes-prosopikotites

Η στάση του Γρηγορίου έναντι της επανάστασης δεν ήταν συντηρητική ή

αρνητική. Ο ίδιος απλά θεωρούσε πως το θέμα πρέπει να διευθετηθεί προσεκτικά και
συστηματικά. Παρόλα αυτά όμως και πολύ σύντομα, θεωρήθηκε από την Υψηλή Πύλη

ύποπτος και οι εκρήξεις της Επανάστασης τόσο στη Μολδοβλαχία όσο και στην
Πελοπόννησο οδήγησαν τον Σουλτάνο να πιέσει τον Γρηγόριο να αναθεματίσει τις

κινήσεις αυτές
Η δράση του, εν κατακλείδι, στόχευε, αφενός στην αφύπνιση του Έθνους και

αφετέρου τόνιζε την αναγκαιότητα της στήριξης του απελευθερωτικού αγώνα στις

δυνάμεις των Ελλήνων και όχι των ξένων κρατών. Παράλληλα, ενεργούσε -όσο ήταν
εφικτό- κατασταλτικά στις αποφάσεις των Τούρκων που θα δυσχέραιναν κατά πολύ τη

38
ζωή των υπόδουλων Ελλήνων .
Υπάρχει έκθεση του ολλανδού Τέστα Γκάσπαρντ προς το Υπουργείο
Εσωτερικών η οποία συντάχθηκε μετά το θάνατο του ιεράρχη. Την επιστολή αυτή τη

βρήκε ο καθηγητής του Πανεπιστημίου Αθηνών Γεώργιος Ζώρας και τη δημοσίευσε
στο Περιοδικό Παρνασσός: «Ο αρχηγός ούτος της Εκκλησίας, ονόματι Γρηγόριος, είχεν

εξελεγχθή ως συνένοχος και κύριος υποκινητής της συνωμοσίας των Ελλήνων. Γεννηθείς
εν Πελοποννήσω και επιθυμών κατά τον καλύτερον τρόπον να αποκρύψη το παιγνιδι του

από τους οφθαλμούς της κυβερνήσεως, είχε καταστή -λέγουν- εγγυητής υπέρ του

μητροπολίτου Πατρών, υποκινητού της επαναστάσεως της Πελοποννήσου.
Πιστοποιηθείσης της συμμετοχής του δια σαφών αποδείξεων και εγγράφων, ο σουλτάνος

του επέβαλε την ποινήν την οποίαν επέσυρε το κακούργημά του. Η συνημμένη
προκήρυξις, αναρτηθείσα επί του νεκρού, θα πληροφορήση την Υμετέραν Εξοχότητα περί

39
των κατηγοριών, αίτινες τον ωδήγησαν εις την αγχόνην» .

38 Θ.Ζήσης, Ο Πατριάρχης Γρηγόριος Ε΄ στη συνείδηση του Γένους, σ. 11.
39 Γ. Ζώρας, «Ο απαγχονισμός του Πατριάρχου Γρηγορίου Ε΄», Παρνασσός 18 (1976), σ. 137-138.

11