Page 11 - Ιατρικά

www.pemptousia.gr Tεύχος 03 / Ιατρικά / 1 Φεβρουαρίου 2012

λώνονται μόνο με βήχα, ο οποίος είναι κυρίως ξηρός, • Φάρμακα, π.χ. πενικιλλίνη, σπιραμυκίνη (σε όσους
επίμονος, εμφανίζεται κατά κρίσεις κυρίως την νύκτα, ή εργάζονται στην παρασκευή τους -επαγγελματικό
τις πρώτες πρωϊνές ώρες, ή έπειτα από άσκηση (βήχας άσθμα)
ισοδύναμος άσθματος). Γενικώς, τα συμπτώματα του Πίνακας 3
άσθματος επιδεινώνονται την νύκτα, ή νωρίς το πρωί, Μη αλλεργιογόνα που προκαλούν συχνότερα άσθμα
και η αφύπνιση του ασθενούς αποτελεί κριτήριο βα-
ρύτητας του άσθματος, οπότε απαιτείται ενίσχυση της • εξωτερική και εσωτερική ρύπανση του
θεραπευτικής αγωγής. περιβάλλοντος
• καπνός τσιγάρων
• δυνατές οσμές
Το άσθμα ανά ηλικία • διάφορα αεροζόλ
• φάρμακα, π.χ. β-αποκλειστές, ασπιρίνη, άλλα αντι
Το άσθμα προσβάλλει όλες τις ηλικίες, ακόμη φλεγμονώδη μή στεροειδή
και τα βρέφη τους πρώτους μήνες της ζωής τους, αν και • συντηρητικά, π.χ. σουλφίδια
η διάγνωση είναι δύσκολη και παραμένει ασαφής. Κυρί- • ιογενείς λοιμώξεις ανωτέρου αναπνευστικού
ως γίνεται από την εξέλιξη της κατάστασης του βρέφους • απότομες αλλαγές της θερμοκρασίας του
σε μεγαλύτερη ηλικία. Συνήθως ο συριγμός των βρεφών περιβάλλοντος
οφείλεται σε αναπνευστικές ιογενείς λοιμώξεις. • κλιματιστικά
• διάφορες επαγγελματικές χημικές ή μή ουσίες:
Στα παιδιά και τους νεαρούς ενήλικες συνυπάρ- φθαλικοί ανυδρίτες, άλατα πλατίνας, κοβαλτίου,
χει πολλές φορές με ατοπία: πρόκειται για την απάντη- νικελίου, είδη ξύλων, αλεύρι σίτου, βρώμης, μύκητες
ση του οργανισμού σε διάφορες ουσίες, τα αλλεργιογόνα ζύμης κ.λπ.
(Πίνακας 2), με αυξημένη παραγωγή ανοσοσφαιρίνης Ε • άσκηση
(IgE) (εξωγενές άσθμα). Γι’ αυτό και ως νόσος παρουσι- • ψυχολογικοί και συγκινησιακοί παράγοντες
άζει έξαρση την άνοιξη και το φθινόπωρο, σε περιόδους • φλεγμονή των κόλπων του προσώπου (κολπίτις)
δηλ. με αυξημένα αλλεργιογόνα. Ατοπία εμφανίζουν 30- • γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση (ΓΟΠ)
50% των ανθρώπων στις ανεπτυγμένες χώρες, χωρίς, • ρινικά αντανακλαστικά
ωστόσο, να πάσχουν όλοι από άσθμα. Οι ασθματικές • ορμονικές αλλαγές
κρίσεις δεν προκαλούνται άλλωστε μόνον και πάντα • τοπική απόφραξη
από τα αλλεργιογόνα, αλλά και από την ατμοσφαιρική
ρύπανση, τον καπνό τσιγάρου κ.λπ. (Πίνακας 3). ΄Όλα
αυτά αποτελούν και παράγοντες κινδύνου εμφάνισης Σημαντικό παράγοντα για την εμφάνιση του
άσθματος, όταν κάποιος εκτίθεται από τα πρώτα χρό- άσθματος αποτελεί η αυξημένη βρογχοσυσπαστική
νια της ζωής του. Ως ατοπική νόσος το άσθμα μπορεί να αντίδραση, δηλ. η κατάσταση κατά την οποία οι βρόγχοι
συνυπάρχει και με άλλες ατοπικές καταστάσεις, όπως παρουσιάζουν κάποια αστάθεια και αντιδρούν με υπερ-
η αλλεργική ρινίτιδα, η οποία πολλές φορές προϋπάρχει βολική σύσπαση σε διάφορα ερεθίσματα. Αυτή ελέγχε-
και εξελίσσεται σε άσθμα. Εκτός τούτου, η σωστή θερα- ται με την δοκιμασία πρόκλησης της αντίδρασης σε ου-
πευτική αντιμετώπισή της βοηθάει και την θεραπεία και σίες, όπως η μεταχολίνη και η ισταμίνη, και γίνεται σε
ύφεση του άσθματος. άτομα, που παρουσιάζουν μέν συμπτώματα άσθματος,
αλλά έχουν φυσιολογική σπιρομέτρηση.
Η ατοπία ελέγχεται αφενός με δερματικές δο-
κιμασίες (test), όπου χρησιμοποιούνται διάφορα αλλερ- Πολλοί ασθενείς παρουσιάζουν άσθμα μόνο με
γιογόνα και κυρίως αυτά που απαντούν στην συγκεκρι- την έκθεση σε σκόνες, αέρια, ατμούς ή καπνούς στο
μένη περιοχή, και αφετέρου με την μέτρηση της ειδικής, περιβάλλον της εργασίας, δηλ. έχουν επαγγελματικό
ως προς κάποιο αλλεργιογόνο, IgE, ή της ολικής IgE του άσθμα (πίνακες 2, 3).
αίματος.
Στην παιδική ηλικία το άσθμα εμφανίζεται συ-
χνότερα στα αγόρια απ’ ότι στα κορίτσια, ενώ στην
Πίνακας 2 εφηβική ηλικία περισότερα κορίτσια αρχίζουν να εκδη-
Αλλεργιογόνα που προκαλούν συχνότερα άσθμα: λώνουν άσθμα, έτσι ώστε στους ενήλικες το ποσοστό
των γυναικών που πάσχουν είναι μεγαλύτερο.΄Όταν το
• Αγρωστώδη, γύρις ανθέων, δένδρων (ελιά, περδικάκι, άσθμα εμφανίζεται σε μεγαλύτερες ηλικίες, π.χ. στην
λιγούστρο, χηνοπόδιο, αψιθιά ή αρτεμισία, χρυσάν 3η ή 4η δεκαετία, συνήθως δεν υπάρχει ιστορικό ατο-
θεμο, τσουκνίδα κ.λπ.) πίας, τα δερματικά test είναι αρνητικά και τα επίπεδα
• Οικιακή σκόνη από ακάρεα, πούπουλα IgE είναι φυσιολογικά (ενδογενές άσθμα). Στο ενδογε-
• Κατσαρίδες νές άσθμα υπάρχουν σε μεγαλύτερο ποσοστό ρινικοί
• Τρίχες και χνούδι ζώων (γάτας, σκύλου) πολύποδες, ευαισθησία στην ασπιρίνη (δηλ. εμφάνιση
• Μύκητες κρίσεως έπειτα από λήψη ασπιρίνης) και οι γυναίκες
• Τροφές, π.χ. ξηροί καρποί, θαλασσινά, φράουλες ασθενείς είναι περισσότερες από τους άνδρες. Η αιτιο-
κ.λπ. λογία του δεν είναι ακριβώς γνωστή. Σύμφωνα με μία

Άσθμα. Σοβαρό, αλλά αντιμετωπίσιμο Σελίδα 11