Page 13 - argyrakos-yperpisteos

Ασημένιο μετάλλιο του 1762 για τη στέψη της Μεγάλης Αικατερίνης. Στην πίσω όψη
γράφει «За спасение веры и отечества» (Για τη σωτηρία της πίστης και της πατρίδας)

To 1769, στη διάρκεια του πολέμου κατά Τούρκων και Πολωνών, καθιερώνεται ειδική
Θεία Λειτουργία που θα τελείται κατά την εορτή Αποτομής Κεφαλής του Αγ. Ιωάννου
του Βαπτιστού (Παλαιό Ημ. 18 Αυγούστου) στη μνήμη των στρατιωτών που έπεσαν
54
υπέρ πίστεως και πατρίδος. Κατά την εποχή της Αικατερίνης συλλαμβάνεται και το
«Ελληνικό Σχέδιο» για διάλυση της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας και ανασύσταση της
Βυζαντινής, όπου ως αυτοκράτωρ προοριζόταν ένας από τους γιούς της Αικατερίνης
ονόματι Κωνσταντίνος. Από τότε ισχυροποιούνται και οι επαφές και η συνεργασία με
τους Έλληνες, με κορυφαίο γεγονός την επανάσταση του 1770 («Ορλωφικά»). Το εν
λόγω σύνθημα εμφανίζεται σε ένα αυθεντικό λαϊκό στιχούργημα της εποχής, το
«Τραγούδι του Δασκαλογιάννη», που συντέθηκε μεταξύ 1770 και 1786 από τον
αγράμματο ριμαδόρο Μπάρμπα Πατζελιό και καταγράφηκε από τον κτηνοτρόφο Παπα-
55
Σκορδύλη, όπου εξιστορείται η εξέγερση των Σφακίων:
(Μιλάει ο Δασκαλογιάννης στον Πασά)

γι’ αυτά κ’ εγώ ‘ποφάσισα την Κρήτη να σηκόσω,
κι΄ απού τα ‘νύχια των Τουρκώ να την ελευτερώσω,
πρώτο για την πατρίδα μου, δεύτερο για την πίστι,
τρίτο για τσ’ άλλους χρισθιανούς ‘που κάθουνται ς την Κρήτη …

Το 1785, η Μεγάλη Αικατερίνη εξέδωσε χάρτα που αναφέρει τα δικαιώματα των
ευγενών της Ρωσίας. Εκεί επαινεί την ετοιμότητά τους να κινηθούν «για την πίστη και
την πατρίδα» (за веру и отечество), και τους αγώνες που έδωσαν στο παρελθόν

54 Betsy Perabo, Russian Orthodoxy and the Russo-Japanese War, 2017, σ. 70, 71.
55 Βαρδίδης Εμμανουήλ «ο Κρής» (εκδ.), Κρητικαί ρίμαι: Tα τραγούδια Δασκαλογιάννη και Αληδάκη,
1905, σ. 22, στχ. 751-754. Βλ. επίσης Καλλιβρετάκης Λ., «Η Επανάσταση και το τραγούδι του
Δασκαλογιάννη», ΤΑ ΝΕΑ, 30 Αυγ. 2000, σ. 16, 17.

13