Page 8 - lidras_kyprianos

ἐμφανίζεται πολὺ ἀργότερα ἀπὸ τὴν ἵδρυσή της. Ἡ ἵδρυση τῆς Φιλικῆς
31
Ἑταιρείας ἔλαβε χώρα στὶς 14 Σεπτεμβρίου 1814 . Ἵσως ἡ ἡμέρα ἵδρυσής της
νὰ μὴν εἶναι τυχαία. Ἴσως οἱ ἱδρυτές της, ἕλληνες μέχρι τὸ ἔπακρο, νὰ
διαπνέονταν καὶ ἀπὸ φιλόχριστο πνεῦμα, γι’ αὐτὸ καὶ ἐπέλεξαν μία
σταυροαναστάσιμη ἡμέρα, τὴν Ὕψωση τοῦ τιμίου καὶ ζωοποιοῦ Σταυροῦ, ὡς
ἡμέρα ἔναρξης τῆς προσπάθειάς τους γιὰ τὴν ἐλευθερία τῆς Ἑλλάδας. Ὥστε ἀφ’
ἑνὸς μὲν νὰ ἀντλοῦν δύναμη ἀπὸ τὸν τίμιο Σταυρό, σ’ αὐτὴ τὴν σταυρικὴ πορεία
τὴν ὁποία διήρχετο ὁ Ἑλληνισμὸς ὑπὸ τὸν τουρκικὸ ζυγό, ἀφ’ ἑτέρου δὲ ἡ
προσδοκία τῆς ἐλευθερίας σὲ συνάρτηση μὲ τὴν ἀνάσταση, ἡ ὁποία ἀκολουθεῖ
τὸν Σταυρό, νὰ ἐμψυχώνει καὶ νὰ παρακινεῖ τὸν λαὸ πρὸς ἀγῶνες ὑπὲρ πίστεως
καὶ πατρίδος μέχρι θανάτου.
Μέσα σ’ αὐτὴ τὴν προοπτικὴ κινήθηκαν ἀθόρυβα, ἀργὰ καὶ προσεκτικὰ οἱ
Φιλικοί. Δὲν βιάστηκαν νὰ ἐξωτερικευθοῦν. Στὰ πρῶτα χρόνια ἡ εἴσοδος στὴν
Φιλικὴ Ἑταιρεία γινόταν μὲ πολλὴ ἀσφάλεια. Ὅλοι γνωρίζονταν ἀναμεταξύ
τους. Στὰ ἑπόμενα χρόνια ἡ ἔνταξη γινόταν κατὰ ἑκατοντάδες σὲ μικρὸ χρονικὸ
32
διάστημα. Ἐπεκτάθηκε ἐκτὸς τοῦ κυρίως ἑλλαδικοῦ χώρου μετὰ τὸ 1818 . Στὴν
Κύπρο παρατηρεῖται μύηση ἀνθρώπων, τοῦ ἀρχιεπισκόπου Κύπρου Κυπριανοῦ
καὶ ἄλλων κληρικῶν καὶ λαϊκῶν, ἀπὸ τὸ 1819 καὶ μετά.
33
Ἐξ αὐτοῦ συνεπάγεται ὅτι ὁ Κυπριανὸς δὲν ἔγραψε τὴν ἐγκύκλιο γιὰ νὰ
«ἀποκλείσει κάθε ὑποψία συνενοχῆς τῆς Ἐκκλησίας σὲ ἐπαναστατικὴ τεκτονικὴ
κίνηση στὴν Κύπρο», ὅπως ἀναφέρει ὁ Θεόδωρος Παπαδόπουλος . Ἡ ὅποια
34
ἀνάμειξη τῆς Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου στὰ προεπαναστατικά, σημειώνεται
τοὐλάχιστον τρία χρόνια ἀργότερα. Ἡ ἀναφορά του αὐτή, ὅτι δηλ. ἐναντιοῦται ἡ
αἵρεση τοῦ Μασωνισμοῦ «εἰς τὰ θεσπίσματα τοῦ βασιλέως», γίνεται
προκειμένου νὰ προλάβει τοὺς ἀνθρώπους νὰ μὴν παρασυρθοῦν ἀπὸ τὴν
ἰδεολογία τῆς ἐλευθερίας ποὺ πρόβαλλε, καὶ νὰ ἐπιφέρουν τὸν θάνατο στοὺς
ἰδίους καὶ στοὺς δικούς τους. Γι’ αὐτὸ καὶ μετὰ τὴν μύησή του στὴν Φιλικὴ
Ἑταιρεία, δὲν ἐντάχθηκε ἐνεργὰ καὶ ἔνοπλα στὸν ἀγῶνα τοῦ ὑπολοίπου
ἐξεγερμένου Ἑλληνισμοῦ, ἀλλὰ ἀρκέστηκε νὰ ὑποστηρίξει τὴν ἐπανάσταση μὲ
35
χρήματα καὶ ἄλλα ἐφόδια . Αὐτὸ τὸ ἔκανε γιατὶ γνώριζε, ὡς νουνεχής, ὅτι ἡ
Κύπρος ἦταν ἀπομονωμένη καὶ ξεκομμένη ἀπὸ τὸν ὑπόλοιπο Ἑλληνισμό, καὶ
ἀστραπιαία θὰ μποροῦσαν νὰ πνίξουν κάθε ἐπαναστατικὴ κίνηση,
μεταφέροντας εὔκολα καὶ γρήγορα ἐκ τῆς Καραμανίας τουρκικὸ στρατό. Αὐτὸ
τὸ ἐπιχείρημα πρόβαλε καὶ στοὺς Φιλικοὺς ὅταν ἐπισκέφθηκαν τὸ νησὶ καὶ
συναντήθηκαν μαζί του.
Μέσα σ’ αὐτὸ τὸ πλαίσιο κινήθηκε καὶ ἡ ἐγκύκλιος τῆς 22ας Ἀπριλίου 1821
γιὰ τὸν ἀφοπλισμὸ τοῦ νησιοῦ . Γιὰ νὰ προστατεύσει δηλαδὴ τὸ ποίμνιό του,
36

31 ΑΛ. ΔΕΣΠΟΤΟΠΟΥΛΟΥ, «Ἡ ἀπόφαση γιὰ τὴν ἐπανάσταση», ὅ.π., σ. 12.
32 Τοῦ αὐτοῦ, αὐτόθι, ὅ.π., σ. 13.
33 ΧΑΡΙΛΑΟΥ ΠΑΠΑΪΩΑΝΝΟΥ, «Ὁ Κύπρου Κυπριανὸς» - Μέρος Γ΄, Φῶς, 3 (1911) 66.
34 Θ. ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΥ, «Προεπαναστατικὴ παρουσία τοῦ τεκτονισμοῦ», ὅ.π., Στασῖνος, Γ΄ (1966-
1967) 56.
35 ΙΩ. ΧΑΚΚΕΤΤ, Ἱστορία τῆς ὀρθοδόξου Ἐκκλησίας τῆς Κύπρου, τ. Α΄, Ἀθήναις 1923, σσ. 318-319.
Βλ. ἐπίσης στὸν τόμο Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, Ἀρχεῖον Κειμένων, ὅ.π., σσ. 276. 277.
36 Βλ. Ἀρχιεπίσκοπος Κύπρου Κυπριανός, Ἀρχεῖον Κειμένων, ὅ.π., σ. 303.

7